Jumuiya ya Afrika Mashariki

Kutoka Wikipedia, kamusi elezo huru
Jump to navigation Jump to search
Jumuiya ya Afrika Mashariki
Kiingereza: East African Community
Wito: Taifa Moja Mustakabali Mmoja
Kiingereza: "One People One Destiny"
Wimbo wa taifa: EAC Anthem
Makao makuuArusha, Tanzania
Lugha rasmi Kiswahili, Kiingereza
Aina Shirika la kimataifa
Uanachama Bendera ya Burundi Burundi
Bendera ya Kenya Kenya
Bendera ya Rwanda Rwanda
 South Sudan
Bendera ya Tanzania Tanzania
Bendera ya Uganda Uganda
Viongozi
 -  Mwenyekiti John Magufuli
 -  Mwenyekiti wa Baraza Shem Bageine
 -  Rais wa Mahakama Harold Nsekela
 -  Spika wa Bunge Margaret Zziwa
 -  Katibu Mkuu Richard Sezibera
Bunge Bunge la EAC (EALA)
Maanzilisho
 -  Mara ya kwanza 1967 
 -  Kufutwa 1977 
 -  Mara ya pili 7 July 2000 
Eneo
 -  Jumla 1,820,664 km2 (17th a)
702,962 sq mi 
 -  Maji (%) 5.6
Idadi ya watu
 -  2014 makisio 153,301,178[1] a (9th)
 -  Density 84.2/km2
218.1/sq mi
Pato la Taifa makisio 2013 
 -  Total US$ 297.791 billion[2] (51sta)
 -  Per capita US$ 1942
GDP (nominal) 2013 estimate
 -  Total US$ 122.672 billion (61sta)
 -  Per capita US$ 800 a
Currency
Saa za eneo CAT / EAT (UTC+2 / +3)
Tovuti
eac.int
a. If considered as a single entity.
b. To be replaced by the East African shilling
Nchi tano za Jumuiya ya Afrika Mashariki

Jumuiya ya Afrika Mashariki au Mtangamano wa Afrika Mashariki (kwa Kiingereza East African Community, kifupi EAC) ni muundo wa kisiasa unaounganisha nchi sita za kanda ya Maziwa Makuu ya Afrika Mashariki: Burundi, Kenya, Rwanda, Sudan Kusini[3], Tanzania na Uganda.[4]

Eneo la Mtangamano ni km2 1,820,664, likiwa na wakazi 169,519,847[1] (kadirio la mwaka 2015), hivi kwamba ingekuwa nchi moja tu ingekuwa ya tisa duniani.

Jumuiya yenye jina hilo imepatikana mara mbili katika historia: jumuia ya nchi tatu kubwa zaidi kati ya hizo ilianzishwa mwaka 1967, lakini ilisambaratika mwaka 1977[5][6][7].

Jumuiya ilifufuliwa rasmi tarehe 7 Julai 2000.[8]

Jumuiya ya kwanza[hariri | hariri chanzo]

Nchi tano za Afrika ya Mashariki zilizokuwa chini ya utawala wa Uingereza na Ubelgiji zilianza uhuru wao kwa kuendeleza ushirikiano wa karibu uliorithiwa kutokana na utawala wa pamoja wakati wa ukoloni.

Baada ya kupata uhuru mwaka 1961 nchi tatu ziliunda Mamlaka ya Huduma za Pamoja za Afrika ya Mashariki (kwa Kiingereza East African Common Services Organisation – kifupi EACSO).

Ushirikiano ulihusu fedha (East African Shilling), forodha (Customs Union), huduma za reli (East African Railway), ndege (East African Airways), mabandari, posta na simu na elimu ya juu (Chuo Kikuu cha Afrika ya Mashariki chenye kampasi Makerere, Dar es Salaam na Nairobi). Mkataba ulilenga pia mahakama kuu ya pamoja na sera ya kiuchumi ya soko la pamoja. Haya yote yalitakiwa kuwa chini ya Bunge la Afrika ya Mashariki.

Tangu 1965 umoja huo ulianza kurudi nyuma kila nchi ilipoanzisha pesa yake.

Mwaka 1967 nchi tatu zilijaribu upya kuimarisha umoja wao kwa Mkataba wa Ushirikiano wa Afrika ya Mashariki wakiita umoja wao "Jumuiya ya Afrika ya Mashariki" ikiwa na makao makuu Arusha, Tanzania.

Lakini mielekeo ya nchi zote tatu zilitofautiana mno: Kenya iliendelea kwa njia ya upebari lakini Tanzania ilijaribu kujenga Ujamaa (usoshalisti) kuanzia mwaka 1967. Uganda uliingia katika kipindi cha udikteta kali ya Idi Amini aliyeharibu uhusiano na majirani alipoanza kudai sehemu za maeneo yao.

Sababu nyingine ni madai ya Kenya ya kuwa na viti zaidi kuliko Uganda na Tanzania katika kamati za maamuzi,[9] huku kukiwa na kutokuelewana kulikosababishwa na udikteta wa Idi Amin nchini Uganda, Usoshalisti huko Tanzania, na soko huria nchini Kenya,[6] hivyo wanachama hawa watatu wakapoteza ushirikiano wa miaka zaidi ya sitini na manufaa ya ukubwa wa jumuiya hii kiuchumi. Kila mmoja wa wanachama hawa ilimbidi kuanza kutoa huduma na kujenga viwanda ambavyo hapo awali vilikuwa chini ya Jumuiya ya Afrika Mashariki.

Hivyo mwaka 1977 Jumuiya ya Afrika Mashariki ilikoma kufanya kazi yoyote na 1983 ilifutwa rasmi. Mali iliyobaki iligawanywa kati ya nchi zote tatu.

Kufufuka kwa Jumuiya ya Afrika ya Mashariki tangu 1993[hariri | hariri chanzo]

Tangu miaka ya 1990 majaribio ya kujenga umoja mpya yalionekana tena.

Marais Moi wa Kenya, Mwinyi wa Tanzania, na Museveni wa Uganda walipatana katika Mkataba wa Ushirikiano wa Afrika ya Mashariki huko Arusha, tarehe 30 Novemba 1993, na kuanzisha Tume ya Ushirikiano ya nchi hizi tatu. Shughuli ya kuzileta pamoja nchi hizi kisiasa, kiuchumi, kijamii na kiutamaduni, utafiti na teknolojia, ulinzi, usalama, masuala ya kisheria na kimahakama ilianza.

Jumuiya mpya ya Afrika ya Mashariki ilianzishwa mnamo Januari 2001 huko Arusha penye makao makuu ya jumuiya hii.

Mkataba 2004 uliweka msingi wa Umoja wa Forodha ulioanzishwa 2005.

Kuna tena Bunge la Afrika ya Mashariki linalojumuisha wabunge waliochaguliwa na mabunge ya nchi wanachama.

Pia Mahakama Kuu ya Afrika ya Mashariki imeundwa upya.

Mwaka 2008, baada ya majadiliano na Jumuiya ya Maendeleo Kusini mwa Afrika (Southern Africa Development Community, kifupi SADC) na Soko la Pamoja la Mashariki na Kusini mwa Afrika (Common Market for Eastern and Southern Africa, kifupi COMESA), Mtangamano huo ulikubali nchi zote za miundo hiyo mitatu ziunde eneo pana la biashara huria. Kwa sasa Jumuiya ya Afrika Mashariki ni mojawapo ya nguzo muhimu za hiyo Jumuiya ya Kiuchumi ya Afrika (African Economic Community, kifupi AEC).

Mwaka 2010, Mtangamano ulitangaza soko la pamoja kwa bidhaa, kazi na mitaji kati ya nchi hizo tano, kwa lengo la kuanzisha pesa ya pamoja na hatimaye Shirikisho kamili.[10]

Kuna majadiliano ya kuanzisha shilingi mpya ya pamoja kwa nchi za Jumuia ya Afrika ya Mashariki. Kwanza ilitarajiwa kuanzishwa mwaka 2012, halafu mwaka 2015, sasa mwaka 2024. Mwaka 2013 ulisainiwa mkataba wa kuamua kuanzisha hiyo pesa ndani ya miaka 10.[11]

Tangu tarehe 20 Februari 2015 rais wa Mtangamano huo alikuwa Jakaya Kikwete, Rais wa Tanzania hadi tarehe 5 Novemba 2015, alipomuachia nafasi John Magufuli, ambaye aliongezewa mwaka mwingine mnamo Machi 2016.

Nchi wanachama na jinsi zilivyojiunga[hariri | hariri chanzo]

Kutoka kushoto: Rais Yoweri Museveni wa Uganda, Rais Mwai Kibaki wa Kenya na Rais Jakaya Kikwete wa Tanzania wakati wa mkutano wao Arusha, mnamo Novemba 2006.
Rais wa Rwanda Paul Kagame katika mkutano wa Jumuiya ya Afrika Mashariki mwaka wa 2006. Rwanda ilijiunga na Jumuiya ya Afrika mashariki tarehe 1 Julai 2007

Kenya, Tanzania na Uganda zina historia ya ushirikiano tangu mwanzoni mwa karne ya 20, wakati wa ukoloni, ikiwa ni pamoja na Umoja wa Forodha baina ya Kenya na Uganda mwaka 1917, Tanganyika ilijiunga mnamo mwaka 1927, katika Ubalozi wa Afrika Mashariki (1948-1961), 'East African Common Services Organisation' (1961-1967) na Jumuiya ya Afrika Mashariki (1967-1977).[12]

Jumuia ambayo ilianzishwa baada ya uhuru ilidumu miaka 10 tu, lakini ilifufuliwa kwa mkataba wa tarehe 30 Novemba 1999, ulioanza kufanya kazi tarehe 7 Julai 2000, miaka 23 baada ya kifo cha ile ya kwanza.

Burundi na Rwanda, ambazo ziliwahi kuwa koloni moja na Tanzania bara kabla ya Vita vikuu vya kwanza, zilijiunga na Mtangamano tarehe 6 Julai 2009.[13]

Mara baada ya kupata uhuru mwaka 2011, Sudan Kusini iliomba kujiunga na Jumuia, lakini haikukubalika hadi Machi 2016 kutokana na hali ya vita vya wenyewe kwa wenyewe nchini humo.

Hatua kubwa ya awali katika kuanzisha Shirikisho la Afrika Mashariki ni muungano wa forodha katika mataifa husika uliotiwa saini mnamo Machi 2004 na ulioanza kutumika tarehe 1 Januari mwaka 2005. Chini ya masharti ya mkataba, Kenya, ambayo ndiyo nchi inayopata mauzo bora zaidi nje ya nchi katika kanda ya Afrika Mashariki, iliendelea kulipa ushuru kwa bidhaa zake zinazoingia nchi nyingine wanachama hadi mwaka 2010, kwa kiwango kilichopungua na wakati. Mfumo sawa wa ushuru utatumika kwa bidhaa kutoka nchi ambazo si wanachama.

Vipingamizi kuelekea shirikisho[hariri | hariri chanzo]

Kwa ujumla, mataifa wanachama kwa kiasi kikubwa wanaona neema ya Shirikisho la Afrika Mashariki, lakini utafiti usio rasmi unaonyesha kwamba Watanzania wengi (asilimia themanini ya wakazi wake) wana mtazamo hasi.[14]

Tanzania imekuwa na historia ya amani tangu kunyakua uhuru, ikilinganishwa na fujo na vita vya wenyewe kwa wenyewe vilivyoshuhudiwa katika mataifa ya Kenya, Rwanda, Burundi, na Uganda. Wakati huu Afrika Mashariki inajaribu kudumisha utulivu na mafanikio katikati ya migogoro inayoendelea katika nchi ya Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo, Pembe ya Afrika na Sudan Kusini.

Pia ni kwamba Tanzania peke yake ina ardhi kubwa kuliko mataifa mengine 4 yakiunganishwa, na baadhi ya Watanzania wana hofu ya unyakuzi wa ardhi na wakazi wa sasa wa mataifa mengine wanachama wa Jumuiya ya Afrika Mashariki.[15] [16] [17]

Uhaba wa ardhi ni suala nyeti katika eneo la Afrika Mashariki, hasa nchini Kenya, ambako mapigano ya wenyewe kwa wenyewe upande wa Mlima Elgon mwaka 2007 yaliwaacha zaidi ya watu 150 wamefariki na kulazimisha takriban watu wengine 60,000 kugura makazi yao.[18]

Mahakama ya Afrika Mashariki[hariri | hariri chanzo]

Mahakama ya Afrika Mashariki ndiyo mahakama inayosimamia kesi zote katika eneo hilo. Kwa sasa imo mjini Arusha, Tanzania.

Bunge la Afrika Mashariki[hariri | hariri chanzo]

Bunge la Afrika Mashariki ndicho kitengo cha kutengeneza sheria katika eneo la Afrika Mashariki. Ina wajumbe 27 ambao wote wamechaguliwa na mabunge ya nchi wanachama. Linahusika na masuala yote ambayo yanahusu Jumuiya hii kama vile kujadili bajeti ya Jumuiya ya Afrika Mashariki na masuala yote ya Jumuiya na kutoa mapendekezo kwa Baraza juu ya mambo wanayoyadhani muhimu kwa utekelezaji wa mkataba, kushirikiana pamoja na Bunge husika na kuanzisha kamati kwa makusudi kama vile wanavyodhani ni muhimu. Tangu uzinduzi wake mwaka 2001, bodi hii imekuwa na vikao kadhaa mjini Arusha, Kampala na Nairobi.

Pasipoti ya Afrika Mashariki[hariri | hariri chanzo]

Pasipoti ya Afrika Mashariki ilizinduliwa rasmi tarehe 1 Aprili 1999 ili kurahisisha usafiri na kuvuka mipaka ya nchi husika.[19][20] Ni halali kwa kusafiri ndani ya eneo la Afrika Mashariki (Kenya,Uganda na Tanzania) na kutoa haki ya kuingia na kukaa kwa miezi sita katika nchi yoyote na kisha unaweza ukaitumia tena.[19] Pasipoti hii inapatikana katika Makao Makuu ya Idara ya Uhamiaji katika miji ya Nairobi, Kampala na Dar es Salaam. Ni raia tu wa Afrika Mashariki wanaoweza kuomba pasipoti hii.[19][20] Gharama ya pasipoti hii ni dola 10 za Marekani au pesa sawa ukibadilisha kwa sarafu za nchi za Afrika mashariki.[20] Baada ya kujaza fomu za kupata pasipoti hii itachukua muda wa wiki mbili au tatu kuipata tayari kwa matumizi. Ingawa pasipoti hii ni halali tu ndani ya Afrika Mashariki, majadiliano yalifanywa ili kuwa na hati sawa za kusafiri kwa watu wote wa Afrika Mashariki.[19]

Visa moja kwa watalii[hariri | hariri chanzo]

African Union
Map of the African Union with Suspended States.svg

Makala hii imepangwa kwa mfululizo:
Siasa na serikali ya
the African Union

Institutions
Executive
Legislature
Judiciary
Advisory bodies
Financial bodies
Decentralised bodies
Related topics
Nchi zingine · Atlasi

Lilikuwa tarajio la wengi kuwa kabla ya 2006 kungekuwa na visa moja kwa watalii wote wanaozuru Afrika Mashariki, iwapo mpango huo ungeidhinishwa na mamlaka ya sekta husika chini ya Jumuiya hii. Iwapo ingekubalika basi Visa hii ingetumika kote katika ardhi ya wanachama wa Jumuiya ya Afrika Mashariki. Chini ya pendekezo hili Visa yoyote mpya ya Afrika Mashariki ingeweza kupokelewa kutoka ubalozi wowote katika eneo la Afrika Mashariki.

Mtandao Afrika Mashariki[hariri | hariri chanzo]

Matumizi ya wavuti katika eneo la Afrika Mashariki bado yako chini mno yakilinganishwa na mataifa yaliyostawi kiuchumi.

Eneo la Afrika Mashariki ni kituo kizuri kiuchumi huku likikadiriwa kuwa na wakazi zaidi ya milioni 150. Inakadiriwa kuwa asilimia 10 ya wakazi wa Afrika Mashariki - milioni 15 - huutumia Mtandao.

Mkakati wa Jumuiya ya Afrika Mashariki unasisitiza ushirikiano wa kiuchumi na maendeleo kwa kuzingatia uwezo wa kijamii.

Wengi wa wakazi wa Afrika Mashariki hutumia mtandao kuangalia habari, kusoma barua pepe na kwenye mitandao mingine ya kijamii.

Hivi karibuni kumekuwa na majukwaa mengi yanayoibuka katika eneo hili kwa lengo la kuileta pamoja Afrika Mashariki.

Kasi ya mawasiliano kupitia kwa mtandao pia iko chini mno katika eneo la Afrika Mashariki, ikilinganishwa na mataifa yaliyostawi. Hii labda ni mojawapo ya vikwazo vya maendeleo ya mawasiliano ya mtandao Afrika Mashariki.

Jiografia[hariri | hariri chanzo]

Mtangamano ungehekuwa nchi moja tu, ungekuwa ya 17 duniani kwa eneo. <div class="thumb tleft" style="width: Expression error: Unrecognized punctuation character "[".px; ">

Lake Victoria
Ziwa Victoria kati ya nchi za Mtangamano.
Mount Kilimanjaro
Mlima Kilimanjaro, mrefu kuliko yote ya Afrika, uko Tanzania.

Sudan Kusini, Uganda, Rwanda na Burundi hazina pwani baharini, lakini zina mvua za kutosha.

Huku inapatikana minne kati ya milima mirefu zaidi barani Afrika: Mlima Kilimanjaro (Tanzania), Mlima Kenya (Kenya), milima ya Rwenzori (Uganda/DRC) na Mlima Meru (Tanzania).

Ziwa Turkana, Kenya, ndiyo ziwa la jangwani kubwa na lenye maji ya chumvi nyingi kuliko yote duniani.

Ziwa Victoria linaunganisha nchi za Kenya, Uganda na Tanzania na ni la pili duniani kwa eneo.

Ziwa Tanganyika mashariki kwa Tanzania ni la pili duniani kwa kina.

Kenya pekee ina jangwa, jangwa la Chalbi katika Kaunti ya Marsabit.

<div class="thumb tright" style="width: Expression error: Unrecognized punctuation character "[".px; ">

Wildebeest#Migration
Uhamaji wa wanyamapori ni ajabu la kimaumbile la 7 duniani
Mount Kilimanjaro
Ziwa Nakuru, maarufu kwa flamingo.
Rosette (botany)
Ua Rosette juu ya Mlima Kenya
Dar es Salaam, ukiwa na watu milioni 4 ndio mji mkubwa kuliko yote ya Mtangamano.
Nairobi, kitovu cha biashara cha Mtangamano

Ugatuzi katika nchi za Jumuia ya Afrika Mashariki (E.A.C.)[hariri | hariri chanzo]

Burundi[hariri | hariri chanzo]

  1. Bubanza
  2. Bujumbura Mjini
  3. Bujumbura Vijijini
  4. Bururi
  5. Cankuzo
  6. Cibitoke
  7. Gitega
  8. Karuzi
  9. Kayanza
  10. Kirundo
  11. Makamba
  12. Muramvya
  13. Muyinga
  14. Mwaro
  15. Ngozi
  16. Rutana
  17. Ruyigi

Kenya[hariri | hariri chanzo]

  1. Mombasa
  2. Kwale
  3. Kilifi
  4. Tana River
  5. Lamu
  6. Taita–Taveta
  7. Garissa
  8. Wajir
  9. Mandera
  10. Marsabit
  11. Isiolo
  12. Meru
  13. Tharaka-Nithi
  14. Embu
  15. Kitui
  16. Machakos
  17. Makueni
  18. Nyandarua
  19. Nyeri
  20. Kirinyaga
  21. Murang'a
  22. Kiambu
  23. Turkana
  24. West Pokot
  25. Samburu
  26. Trans-Nzoia
  27. Uasin Gishu
  28. Elgeyo-Marakwet
  29. Nandi
  30. Baringo
  31. Laikipia
  32. Nakuru
  33. Narok
  34. Kajiado
  35. Kericho
  36. Bomet
  37. Kakamega
  38. Vihiga
  39. Bungoma
  40. Busia
  41. Siaya
  42. Kisumu
  43. Homa Bay
  44. Migori
  45. Kisii
  46. Nyamira
  47. Nairobi

Rwanda[hariri | hariri chanzo]

  1. Kigali
  2. Kaskazini
  3. Kusini
  4. Magharibi
  5. Mashariki

Sudan Kusini[hariri | hariri chanzo]

  1. Aweil
  2. Aweil East
  3. Eastern Lakes
  4. Gogrial
  5. Gok
  6. Lol
  7. Tonj
  8. Twic
  9. Wau
  10. Western Lakes
  11. Amadi
  12. Gbudwe
  13. Imatong
  14. Jubek
  15. Maridi
  16. Kapoeta
  17. Tumbura
  18. Terekeka
  19. Yei River
  20. Boma
  21. Central Upper Nile
  22. Akobo
  23. Northern Upper Nile
  24. Jonglei
  25. Latjoor
  26. Maiwut
  27. Northern Liech
  28. Ruweng
  29. Southern Liech
  30. Bieh
  31. Fashoda State
  32. Fangak State

Tanzania[hariri | hariri chanzo]

  1. Arusha
  2. Dar es Salaam
  3. Dodoma
  4. Geita
  5. Iringa
  6. Kagera
  7. Katavi
  8. Kigoma
  9. Kilimanjaro
  10. Lindi
  11. Manyara
  12. Mara
  13. Mbeya
  14. Morogoro
  15. Mtwara
  16. Mwanza
  17. Njiombe
  18. Pemba Kaskazini
  19. Pemba Kusini
  20. Pwani
  21. Rukwa
  22. Ruvuma
  23. Shinyanga
  24. Simiyu
  25. Singida
  26. Songwe
  27. Tabora
  28. Tanga
  29. Unguja Kaskazini
  30. Unguja Mjini Magharibi
  31. Unguja Kusini

Uganda[hariri | hariri chanzo]

  1. Mkoa wa Kaskazini
  2. Mkoa wa Kati
  3. Mkoa wa Magharibi
  4. Mkoa wa Mashariki

Wakazi[hariri | hariri chanzo]

Jumla ya wakazi wote ilikuwa 173,583,000 mnamo Julai 2016.

Katika Mtangamano, hasa nchini Tanzania, zinapatikana jamii zote za makabila ya Afrika kusini kwa Sahara: Khoisan, Wakushi, Wabantu, Wanailoti.

Asilimia ya wakazi wanaoishi mijini ni 20 tu, lakini wanaongekeza kwa 4.71% kila mwaka.

№ Nchi Wakazi GDP (PPP)
(Bilioni za $US) 		GDP (PPP kwa mtu)
($US) 		Wenye elimu ya msingi (%)
1. Bendera ya Burundi Burundi &0000000009879000.0000009,879,000 8.486 859 67.2
2. Bendera ya Kenya Kenya &0000000046756000.00000046,756,000 163.352 3.494 87.4
3. Bendera ya Rwanda Rwanda &0000000011887000.00000011,887,000 23.713 1.995 71.1
4. Bendera ya Tanzania Tanzania &0000000049605000.00000049,605,000 161.790 3.262 67.8
5. Bendera ya Uganda Uganda &0000000042319000.00000042,319,000 90.973 2.150 73.2
6. Bendera ya South Sudan South Sudan &0000000013137000.00000013,137,000 24.191 1.841 27
Mtangamano mzima &0000000173583000.000000173,583,000 472.505 2.722 68.35

Lugha kubwa zaidi katika Mtangamano ni Kiswahili, ambacho kutoka pwani ya Kenya na Tanzania kimeenea kwa namna moja au nyingine katika nchi zote sita na nje yake pia. Lugha rasmi ni Kiingereza pia. Lugha nyingine muhimu ni kama vile Kirundi na Kinyarwanda, ingawa Kifaransa kimeenea pia.

Upande wa dini, unaongoza Ukristo (76.04%), ukifuatwa na Uislamu (14.06%) na dini asilia za Kiafrika (3.9%). Kati ya Wakristo, Wakatoliki wanaongoza nchini Burundi na Sudan Kusini, kumbe Waprotestanti wanaongoza Kenya, huku aina hizo mbili zikilingana Tanzania, Uganda na Rwanda.

Tazama pia[hariri | hariri chanzo]

Tanbihi[hariri | hariri chanzo]

  1. ↑ 1.0 1.1 https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html?countryname=Kenya&countrycode=ke&regionCode=afr&rank=31#ke
  2. ↑ [1]
  3. ↑ "South Sudan admitted into EAC", Daily Nation, 2 March 2016, reprinted at nation.co.ke, accessed 4 March 2016
  4. ↑ Joint Communiqué of the eighth Summit of EAC Heads of State
  5. ↑ – Born in anonymity. Ms.dk. Iliwekwa mnamo 2010-07-01.
  6. ↑ 6.0 6.1 East African trade zone off to creaky start, Christian Science Monitor, 9 Machi 2006
  7. ↑ We Celebrated at EAC Collapse, Says Njonjo.
  8. ↑ East African Community – Quick Facts. Eac.int. Jalada kutoka ya awali juu ya 2009-03-19. Iliwekwa mnamo 2010-07-01.
  9. ↑ ms.dk - Born in anonymity
  10. ↑ "FACTBOX-East African common market begins", 1 July 2010. Retrieved on 1 July 2010. 
  11. ↑ "East African trade bloc approves monetary union deal", Reuters, 30 November 2013. 
  12. ↑ From Co-operation to Community (eac.int)
  13. ↑ EAC Update E-newsletter. www.eac.int. Directorate of Corporate Communications and Public Affairs. Iliwekwa mnamo 10 December 2011.
  14. ↑ allAfrica.com: Tanzania: Fast-Tracking Political Federation
  15. ↑ EAC federation fears justified? Tanzania's Daily News On Saturday; 5 Mei 2007
  16. ↑ Kenya: Tears for Mt Elgon as Schools Re-Open
  17. ↑ Sabiny Demand Land as Karamajong Raid Reduce
  18. ↑ AlertNet Kenya land clashes kill 60, displace thousands
  19. ↑ 19.0 19.1 19.2 19.3 EAC News ...
  20. ↑ 20.0 20.1 20.2 Travelling in East Africa

Viungo vya nje[hariri | hariri chanzo]

Commons-logo.svg
Wikimedia Commons ina media kuhusu:
Nadharia
Watetezi
Location of Africa

Wanasiasa: Nnamdi Azikiwe · Kamuzu Banda · Amílcar Cabral · David Comissiong · Muammar Gaddafi · Marcus Garvey · Kenneth Kaunda · Jomo Kenyatta · Patrice Lumumba · Nelson Mandela · Thabo Mbeki · Abdias do Nascimento · Gamal Abdel Nasser · Kwame Nkrumah · Julius Nyerere · John Nyathi Pokela · Thomas Sankara · Leopold Sedar Senghor · Haile Selassie · Robert Mangaliso Sobukwe · Ahmed Sékou Touré · I.T.A. Wallace-Johnson
Wengine: Marimba Ani · Molefi Kete Asante · Steve Biko · Edward Wilmot Blyden · Stokely Carmichael · John Henrik Clarke · Cheikh Anta Diop · W. E. B. Du Bois · Frantz Fanon · John G. Jackson · Leonard Jeffries · Yosef Ben-Jochannan · Maulana Karenga · Fela Kuti · Malcolm X · Bob Marley · Zephania Mothopeng · George Padmore · Motsoko Pheko · Runoko Rashidi · Paul Robeson · Walter Rodney · Burning Spear · Henry Sylvester-Williams · Omali Yeshitela

Mashirika
Rudishwa kutoka "https://sw.wikipedia.org/w/index.php?title=Jumuiya_ya_Afrika_Mashariki&oldid=1072711"