Nenda kwa yaliyomo

Kaunti ya Embu

Kutoka Wikipedia, kamusi elezo huru
Kaunti ya Embu
Kaunti
Sanamu iliyo kati mwa mji wa Embu
Kaulimbiu: "Land of opportunities"

Kaunti ya Embu katika Kenya
Nchi Kenya
Nambari14
IlianzishwaTarehe 4 Machi, 2013
Ilitanguliwa naWilaya ya Embu (Kenya)
Mji mkuuEmbu
Miji mingineSiakago, Kírítirí, Manyatta, Runyenjes
Serikali
GavanaCecily Mbarire
Naibu wa GavanaKínyua Múgo
SenetaMúndigi Túonaga
Mwakilishi wa wanawakePamela Njoki
BungeBunge la Kaunti ya Embu
SpikaThirikú
Wawakilishi Wadi20
MahakamaMahakama Kuu, Embu
Maeneo bunge4
Eneo
Jumlakm2 2 820.7 (sq mi 1 089.1)
Idadi ya Watu
Jumla608,599
Msongamano216 /km²
Pato la Taifa PPP
Kadirio la 2024
Jumla $4.49 Bilioni [1] (ya 22)
Kwa kila mtu $7,011 (ya 7) [1]
Pato la Taifa
Kadirio 2024
Jumla $1.510 Bilioni [1] (ya 23)
Kwa kila mtu $2,353 (ya 7) [1]
HDI 0.650 ( ya 6)
kati
Majira ya SaaSaa za Afrika Mashariki (UTC+3)
Tovuti
embu.go.ke

Kaunti ya Embu ni mojawapo ya kaunti 47 za Kenya, iliyoko katika eneo la kati mashariki mwa nchi. Inapakana na Kaunti ya Tharaka-Nithi kaskazini, Kaunti ya Kitui mashariki na kusini, Kaunti ya Kirinyaga magharibi, na Machakos kusini-magharibi. Ina idadi ya watu takriban 608,599 kulingana na sensa ya mwaka 2019[2]. Makao makuu ya kaunti na mji wake mkubwa ni Mji wa Embu. Kaunti ya Embu imegawanyika katika maeneo bunge 4: Manyatta, Runyenjes, Mbeere Kaskazini, na Mbeere Kusini. Inajulikana kwa ardhi yake yenye rutuba kwenye miteremko ya Mlima Kenya, mazao yake muhimu kama chai, kahawa, na korosho (macadamia), pamoja na urithi wake tajiri wa kitamaduni wa jamii za Waembu na Wambeere.

Jiografia

[hariri | hariri chanzo]

Kaunti ya Embu inapakana na kaunti za Tharaka Nithi (kaskazini), Machakos (kusini), Kitui (mashariki) na Kirinyaga (magharibi). Sehemu ya Mbeere hujumlisha 74% ya kaunti na ni kavu kuliko sehemu zingine. Sehemu nyingi za kaunti hupata mvua ya kiwango cha mm 500[3].

Mto Tana hupitia katika kaunti hii, upande wa kusini na mashariki katika mpaka na kaunti za Machakos na Kitui. Sehemu hii ya Mto Tana huwa na malambo ya uzalishaji umememaji, yanayojulikana kama Seven Forks Dams.

Mbuga zilizo katika kaunti hiii ni sehemu ya Hifadhi ya Taifa ya Mlima Kenya na Hifadhi ya Kitaifa ya Mwea inayopakana na Bwawa la Kamburu.

Kaunti ya Embu imegawanywa katika maeneo bunge yafuatayo[4]:

Eneo bunge Kata
Manyatta Ruguru/Ngandori, Kithimu, Nginda, Mbeti Kaskazini, Kirimari, Gaturi Kusini
Runyenjes Gaturi Kaskazini, Kagaari Kusini, Kagaari Kaskazini, Central Ward, Kyeni Kaskazini, Kyeni Kusini
Mbeere Kusini Mwea, Amakim, Mbeti Kusini, Mavuria, Kiambere
Mbeere Kaskazini Nthawa, Muminji, Evurore

Demografia

[hariri | hariri chanzo]

Kaunti ya embu ina watu 648,425 mnamo 2023 , ambapo 50.9% ni wanawake na 49.4% ni wanaume .Kiwango cha ukuaji wa idadi ya watu ni 1.7% na msongamano ni 229.9/km² [1]

Muundo wa Umri

[hariri | hariri chanzo]

Asilimia 63.3% wana umri wa 15-64 na asilimia 30.2% wana umri wa 0-15 . Embu ni kaunti ya 3 kwa ukubwa wa wastani wa umri ikiwa na wastani wa umri 25.9

Umri idadi ya watu Asilimia
80+ 12,190 1.80%
70-79 18,159 2.68%
60-69 27,876 4.12%
50-59 51,120 7.56%
40-49 76,023 11.22%
30-39 92,164 13.61%
20-29 114,238 16.87%
10-19 124,468 18.37%
0-9 132,186 19.51%

Ukristo ndio dini kubwa zaidi katika kaunti ya embu ikiwa na wafuasi asilimia 97.7% , Uprotestanti ndilo dhehebu kubwa la Ukristo likiwa na asilimia 36% Ukatoliki asilimia 27% na Kanisa la Injili 22%. Uislamu ina wafuasi asilimia 0.47%. Asilimia 1.17% hawakuwa na dini yoyote[1]

Dini katika Kaunti ya Embu
  1. Ukristo 589,959 (97.5%)
  2. Uislamu 2,861 (0.47%)
  3. Wasio na dini 6,873 (1.14%)
  4. Dini za jadi 363 (0.06%)
  5. Uhindu 106 (0.02%)
  6. Dini nyingine 4,886 (0.81%)
Dini Idadi Asilimia
Ukristo 589,959 97.72%
Wakatoliki 163,196 27.06%
Waprotestanti 221,437 36.72%
Wainjilisti 137,315 22.77%
Wakristo wengine 67,011 11.11%
Uislamu 2,861 0.47%
Uhindu 106 0.02%
Dini za jadi 363 0.06%
Dini nyingine 4,886 0.81%
Wasio na dini 6,873 1.14%

Idadi ya wakazi katika kaunti ndogo (2019) [5]

[hariri | hariri chanzo]
  • Embu East 129,564
  • Embu North 79,556
  • Embu West 127,100
  • Mbeere South 163,476
  • Mbeere North 108,881
    • Mt. Kenya Forest 22

Tazama pia

[hariri | hariri chanzo]
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 "Embu GDP profile". Iliwekwa mnamo 2025-01-30. Hitilafu ya kutaja: Invalid <ref> tag; name "auto1" defined multiple times with different content
  2. "Nakala iliyohifadhiwa". Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2019-11-13. Iliwekwa mnamo 2021-05-30.
  3. Fausta Mbura Njiru. "Hydrological information for dam site selection by integrating geographic information system GIS and analytical hierarchical process AHP" (PDF). Iliwekwa mnamo 2018-04-16.
  4. "Nakala iliyohifadhiwa". Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2021-09-04. Iliwekwa mnamo 2021-09-04.
  5. "Nakala iliyohifadhiwa". Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2019-11-13. Iliwekwa mnamo 2021-05-30.