Wilaya ya Gucha
Wilaya ya Gucha (pia: Wilaya ya Kisii Kusini au Wilaya ya Ogembo) ilikuwa wilaya mojawapo ya Mkoa wa Nyanza wa Jamhuri ya Kenya hadi ilipopitishwa katiba ya katiba mpya ya nchi (2010). Jina limetokana na mto Gucha
Makao makuu yalikuwa Ogembo, yenye wakazi zaidi ya elfu moja na wageni zaidi ya elfu moja ambao huitembelea kila siku.
Kwa sasa imekuwa kaunti ndogo ya kaunti ya Kisii ikiwa na South Bogirango Gucha North Bogirango.
Wakazi wake walikuwa takriban 461,000 (1999) [1]. Idadi kubwa ya watu ni Wakisii, lakini hupakana na ardhi ya Wamasai huko kusini-mashariki. Kumekuwa na mapigano kadhaa ya kikabila baina yao.
Kilimo ndiyo sekta kuu. Mbali ya mashamba mengi madogo madogo, kuna mashamba makubwa ya miwa.
Wilaya hii ilikuwa na majimbo matatu: South Mugirango, Bomachoge na Bobasi. Katika uchaguzi mkuu wa mwaka 2002 viti vyote vitatu vilishindwa na chama cha Ford-People.
| Mamlaka za Mitaa (Halmashauri) | |||
| Mamlaka | Aina | Idadi ya Watu | Wakazi wa mjini* |
|---|---|---|---|
| Ogembo | Jiji | 48.725 | 1.654 |
| Nyamarambe | Jiji | 40.232 | 212 |
| Nyamache | Jiji | 38.924 | 2.205 |
| Tabaka | Jiji | 26.325 | 5.067 |
| Gucha | County | 306.733 | 1.946 |
| Jumla | -- | 460.939 | 11.084 |
| * 1999 census. Source: [2] | |||
| Maeneo ya utawala | |||
| Tarafa | Idadi ya Watu | Wakazi wa mjini* | Makao makuu |
|---|---|---|---|
| Etago | 59.652 | 0 | |
| Kenyenya | 92.641 | 1.857 | |
| Nyacheki | 56.998 | 405 | |
| Nyamache | 54.722 | 1.702 | |
| Nyamarambe | 67.060 | 3.850 | |
| Ogembo | 78.827 | 1.465 | Ogembo |
| Sameta | 51.039 | 0 | |
| Jumla | 460.939 | 9.279 | -- |
| * 1999 census. Sources: [3], [4], | |||
Marejeo
[hariri | hariri chanzo]- ↑ [1] Ilihifadhiwa 21 Mei 2005 kwenye Wayback Machine.
Viungo vya nje
[hariri | hariri chanzo]- [http://web.archive.org/20070510231620/http://www.ekegusii.org/ Ilihifadhiwa 10 Mei 2007 kwenye Wayback Machine. Lugha ya Kisii - Kisii / Tafsiri ya Kiingereza-Ekegusii
 | Makala hii kuhusu maeneo ya Kenya bado ni mbegu. Je unajua kitu kuhusu Wilaya ya Gucha kama historia yake, biashara, taasisi zilizopo, watu au utamaduni? Labda unaona habari katika wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari. |