Togo

Jamhuri ya Togo République togolaise (Kifaransa)
Bendera Nembo
Kaulimbiu: Travail, Liberté, Patrie ("Kazi, Uhuru, Taifa")
Wimbo wa taifa: Terre de nos aïeux ("Ardhi ya Mababu Zetu")
Mji mkuu na mkubwa	Lomé
Lugha rasmi	Kifaransa
Lugha ya taifa	Kiewe, Kikabiye, Yoruba, Tem, Aja, Ifè, n.k.
Kabila (2023)	94.4% Waafrika 5.6% Wengine
Dini (2020)	47.8% Ukristo 33.0% Dini asilia za Kiafrika 18.4% Uislamu 0.5% Bahá'í 0.3% Wengine / Hakuna
• Rais	Jean-Lucien Savi de Tové
• Rais wa Baraza la Mawaziri	Faure Gnassingbé
Historia
• Togo ya Kijerumani	5 Julai 1884
• Uhuru kutoka Ufaransa	27 Aprili 1960
Eneo
• Jumla	km2 56,785 (ya 123)
• Maji (asilimia)	4.2%
Idadi ya watu
• Kadirio la 2024	9,583,381
• Msongamano	125.9/km2
PLT (PPP)	Kadirio la 2023
• Jumla	▲ $25.103 bilioni
• Kwa kila mtu	▲ $2,767
PLT (Kawaida)	Kadirio la 2023
• Jumla	▲ $9.621 bilioni (ya 157)
• Kwa kila mtu	$1,004
HDI (2022)	0.547 - chini
Gini (2015)	43.1
Sarafu	Faranga ya CFA ya Afrika Magharibi (XOF)
Majira ya saa	UTC+00:00 (GMT)
Msimbo wa simu	+228
Jina la kikoa	.tg

Togo, rasmi Jamhuri ya Togo ni nchi katika Afrika ya Magharibi kwenye mwambao wa Ghuba ya Guinea katika bahari ya Atlantiki. Inapakana na Benin upande wa mashariki, Burkina Faso kaskazini na Ghana mashariki. Mnamo 2024 Togo ina watu takriban milioni 9.5 na kuifanya nchi ya 97 duniani kwa idadi ya watu. Mji mkuu na mkubwa zaidi ni Lome.

Jiografia

Togo ni nchi ndogo katika Afrika yenye km² 56,785 pekee kwa umbo la pembenne lenye urefu wa urefu wa kilometa za mraba km 550 na upana wa takriban km 130. Mwelekeo wa eneo la nchi ni kaskazini - kusini.

Humo kuna kanda zote za kijiografia za Afrika ya Magharibi kuanzia pwani yenye mchanga na misitu ya minazi kusini, vilima vya nyanda za juu katikati na savana pamoja na maeneo yabisi zaidi ya Sahel kaskazini.

Ramani ya Togo na mikoa yake.

Historia

Nchi hii ilianzishwa kama koloni la Togo ya Kijerumani katika pengo kati ya maeneo ya Uingereza na Ufaransa.

Baada ya Vita Kuu ya Kwanza ya Dunia koloni la Kijerumani liligawiwa kati ya majirani hao kama eneo lindwa chini ya mamlaka ya Shirikisho la Mataifa na baadaye ya Umoja wa Mataifa.

Mnamo Desemba 1956 wakazi wa Togo ya Kiingereza waliamua kwa kura kubaki na Ghana. Hivyo ni Togo ya Kifaransa pekee iliyopata uhuru wake mnamo Aprili 27, mwaka 1960.

Rais wa kwanza wa Togo alikuwa Sylvanus Olympio.

Watu

Nchini kuna makabila 37; kubwa zaidi ni Waewe (32%). Wazungu hawafikii 1%.

Lugha rasmi ni Kifaransa, ingawa kwa kawaida wakazi wanazungumza lugha za kikabila.

Upande wa dini, mwaka 2020 ilikadiriwa kuwa 47.8% ni Wakristo (hasa wa Kanisa Katoliki) 33% wanafuata dini asilia za Kiafrika na 18.4% ni Waislamu (hasa Wasuni).

Tazama pia

• Orodha ya lugha za Togo
• Orodha ya nchi kufuatana na wakazi
• Orodha ya nchi za Afrika kulingana na idadi ya watu
• Orodha ya nchi za Afrika kulingana na msongamano wa watu
• Orodha ya nchi za Afrika kulingana na pato la taifa
• Demografia ya Afrika

Marejeo

• Bullock, A L C, Germany's Colonial Demands (Oxford University Press, 1939).
• Gründer, Horst, Geschichte der deutschen Kolonien, 3. Aufl. (Paderborn, 1995).
• Mwakikagile, Godfrey, Military Coups in West Africa Since The Sixties (Nova Science Publishers, Inc., 2001).
• Packer, George, The Village of Waiting (Farrar, Straus and Giroux, 1988).
• Piot, Charles, Nostalgia for the Future: West Africa After the Cold War (University of Chicago Press, 2010).
• Schnee, Dr. Heinrich, German Colonization, Past and Future – the Truth about the German Colonies (George Allen & Unwin, 1926).
• Sebald, Peter, Togo 1884 bis 1914. Eine Geschichte der deutschen "Musterkolonie" auf der Grundlage amtlicher Quellen (Berlin, 1987).
• Seely, Jennifer, The Legacies of Transition Governments in Africa: The Cases of Benin and Togo (Palgrave Macmillan, 2009).
• Zurstrassen, Bettina, "Ein Stück deutscher Erde schaffen". Koloniale Beamte in Togo 1884–1914 (Frankfurt/M., Campus, 2008) (Campus Forschung, 931).

Viungo vya nje

Serikali

• (Kifaransa) Republic of Togo official site
• (Kifaransa) National Assembly of Togo Ilihifadhiwa 11 Mei 2011 kwenye Wayback Machine. official site
• Chief of State and Cabinet Members Ilihifadhiwa 10 Desemba 2008 kwenye Wayback Machine.

Taarifa za jumla

• Country Profile from New Internationalist
• Country Profile from BBC News
• Togo from Encyclopaedia Britannica
• Togo entry at The World Factbook
• Togo Ilihifadhiwa 7 Juni 2008 kwenye Wayback Machine. from UCB Libraries GovPubs
• Togo katika Open Directory Project
• Wikimedia Atlas of Togo
• Key Development Forecasts for Togo from International Futures

Vyombo vya habari

• (Kifaransa) Web Radio Togo Ilihifadhiwa 17 Desemba 2009 kwenye Wayback Machine. official Web Radio

Biashara

• Togo 2012 Summary Trade Statistics

Utalii

• Togo Woezon Tourism

Makala hii kuhusu maeneo ya Afrika bado ni mbegu. Je unajua kitu kuhusu Togo kama historia yake, biashara, taasisi zilizopo, watu au utamaduni? Labda unaona habari katika wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.