Jamhuri ya Kongo

Makala hii yahusu nchi ndogo. Kwa nchi kubwa, tazama Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo.

Jamhuri ya Kongo République du Congo (Kifaransa) Republíki ya Kongó (Kilingala) Repubilika ya Kôngo (Kituba)
Bendera Nembo
Kaulimbiu: Unité - Travail - Progrès (Kifaransa) "Umoja - Kazi - Maendeleo"
Wimbo wa taifa: La Congolaise (Kifaransa) "Wakongo"
Mji mkuu na mkubwa	Brazzaville4°16′S 15°17′E
Lugha rasmi	Kifaransa
Lugha ya taifa	Kituba Kilingala
Serikali	Jamhuri
Rais	Denis Sassou-Nguesso
• Uhuru kutoka Ufaransa	15 Agosti 1960
Eneo
• Jumla	km2 342,000
• Maji (asilimia)	1.5
Idadi ya watu
• Kadirio la 2023	6,355,235
• Sensa ya 2023	6,142,180
Sarafu	Faranga ya CFA (XAF)
Majira ya saa	UTC+1 (Afrika Magharibi)
Msimbo wa simu	+242
Msimbo wa ISO 3166	CG
Jina la kikoa	.cg

Jamhuri ya Kongo, inayojulikana pia kama Kongo-Brazzaville, ni nchi iliyoko katika pwani ya magharibi ya Afrika ya Kati. Inapakana na Gabon upande wa magharibi, Kamerun na Jamhuri ya Afrika ya Kati upande wa kaskazini, Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo upande wa mashariki na kusini, sehemu ya Angola ya Cabinda upande wa kusini, na Bahari ya Atlantiki upande wa kusini-magharibi. Mji mkuu na mji mkubwa zaidi ni Brazzaville, ambao uko kwenye Mto Kongo moja kwa moja mkabala na Kinshasa, mji mkuu wa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo. Ikiwa na idadi ya watu wapatao milioni 5.8, ni mojawapo ya nchi zenye msongamano mdogo wa watu katika eneo hilo.

Jamhuri ya Kongo hapo awali ilikuwa sehemu ya Afrika ya Kati ya Kifaransa na ilipata uhuru kutoka kwa Ufaransa mwaka 1960. Katika miongo iliyofuata baada ya uhuru, nchi ilikumbwa na vipindi vya utawala wa chama kimoja wa Kimarxisti-Leninisti, mapinduzi ya kijeshi, na migogoro ya wenyewe kwa wenyewe. Rais wa sasa, Denis Sassou Nguesso, amekuwa madarakani kwa vipindi visivyo mfululizo, na utawala wake umegubikwa na maendeleo ya miundombinu pamoja na ukosoaji kuhusu utawala wa kidemokrasia. Nchi inafanya kazi kama jamhuri ya urais, ingawa uchaguzi mara nyingi umekuwa ukikosolewa kwa kukosa uwazi na haki.

Kiuchumi, Jamhuri ya Kongo inategemea sana mafuta ya petroli, ambayo yanachangia sehemu kubwa ya mapato ya serikali na mauzo ya nje. Licha ya utajiri wa rasilimali, taifa linakabiliwa na changamoto kama vile umaskini, ukosefu mkubwa wa ajira, na miundombinu duni. Nchi pia ina misitu mikubwa ya mvua ya kitropiki, hasa ndani ya Bonde la Kongo, jambo linaloifanya kuwa na umuhimu mkubwa kiikolojia kwa utofauti wa viumbe na udhibiti wa hali ya hewa. Kifaransa ni lugha rasmi, na watu wake wanatoka katika makabila mbalimbali, ikiwa ni pamoja na Wakongo, Wasangha, na Wateke.

Historia

Wakazi wa kwanza huaminiwa kuwa wawindaji wa jamii ya Wasani na ya Wabilikimo.

Katika karne za BK walifika wahamiaji Wabantu wenye ujuzi wa kilimo na uhunzi waliotawala eneo lote na kuendesha biashara katika beseni ya mto Kongo.

Baadaye eneo hilo lilikuwa sehemu ya koloni la Afrika ya Kiikweta ya Kifaransa

Baada ya uhuru tarehe 15 Agosti 1960 nchi ilitawaliwa na Wakomunisti tangu mwaka 1970 hadi 1991.

Kuanzia mwaka 1992 zilifanyika chaguzi kwa mfumo wa vyama vingi, lakini mwaka 1997 vilitokea vita vya wenyewe kwa wenyewe.

Rais Denis Sassou Nguesso ametawala miaka 36 kati ya 41 ya mwisho.

Watu

Sehemu kubwa ya nchi ni misitu, hivyo wakazi wengi (70%) wanaishi mijini upande wa kusini-magharibi wa nchi. Kati yao, 48% ni wa kabila la Wakongo, 20% Wasangha, 17% Wateke, 12% Wam'Bochi. 2% ni Wabilikimo.

Nchi ina lugha 62 tofauti, zikiwemo lugha 2 za taifa: Kingala na Kikongo (Kituba). Hata hivyo lugha rasmi ni Kifaransa.

Wakazi wengi ni Wakristo (87.1%), wakiwemo Waprotestanti (51.4%) na Wakatoliki (33.1%), ingawa asilimia zinazotajwa hazilingani. Waislamu ni 1.2%, wafuasi wa dini asilia za Kiafrika ni 2.7% na wa Baha'i 0.4%.

Tazama pia

• Orodha ya nchi kufuatana na wakazi
• Orodha ya nchi za Afrika kulingana na idadi ya watu
• Orodha ya nchi za Afrika kulingana na msongamano wa watu
• Orodha ya nchi za Afrika kulingana na pato la taifa
• Demografia ya Afrika
• Orodha ya lugha za Jamhuri ya Kongo
• Mto Niger

Viungo vya nje

Serikali

• Congolese Government Portal (Kifaransa)
• Presidency of the Republic Ilihifadhiwa 22 Desemba 2010 kwenye Wayback Machine. (Kifaransa)
• Chief of State and Cabinet Members

Taarifa za jumla

• Country Profile from BBC News
• Republic of the Congo entry at The World Factbook
• Republic of the Congo Ilihifadhiwa 7 Desemba 2008 kwenye Wayback Machine. from UCB Libraries GovPubs
• Jamhuri ya Kongo katika Open Directory Project
• Wikimedia Atlas of the Republic of the Congo
• Review of Congo by the United Nations Human Rights Council's Universal Periodic Review, May 6, 2009.
• Humanitarian news and analysis from IRIN – Congo

Utalii

• www.congo-brazzaville.com

Makala hii kuhusu maeneo ya Afrika bado ni mbegu. Je unajua kitu kuhusu Jamhuri ya Kongo kama historia yake, biashara, taasisi zilizopo, watu au utamaduni? Labda unaona habari katika wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.