Nenda kwa yaliyomo

Ziwa Natron

Kutoka Wikipedia, kamusi elezo huru

02°25′S 36°00′E / 2.417°S 36.000°E / -2.417; 36.000

Ziwa Natron
Nchi zinazopakana Tanzania
Nusu ya kusini ya Ziwa Natron (juu). Kosa scarps na Volcano Gelai pia inaweza kuonekana.

Ziwa Natron ni ziwa la chumvi lililopo kaskazini mwa Tanzania, katika Mkoa wa Arusha, karibu na mpaka wa Kenya, katika tawi la Afrika mashariki la Bonde la Ufa.

Ziwa hilo hulishwa na mto Ewaso Ng'iro wa Kusini na pia chemchemi zilizo tajiri kwa madini ambazo ni kina kabisa. Ziwa hili lina kina cha chini ya mita tatu (futi 10), na upana wake hutofautiana kwani hutegemea kiwango cha maji.

Tofauti ya viwango vya maji hutokana na mabadiliko ya viwango vya uvukizi, ambavyo huacha viwango vya juu vya chumvi na madini mengine. Sehemu hii imezungukwa na eneo kavu na viwango vya mvua huyumbayumba. Mafukuto katika ziwa hili yaweza kufikia digrii 50 (Celcius) au digrii 120 (Fahrenheit), na kutegemeana na mvua, alkalinity yaweza kufikia pH ya 9-10.5 (karibu kama vile alkali ya amonia).

Mimea

[hariri | hariri chanzo]

Rangi ya ziwa hili ni tabia ya maziwa ambayo hupata viwango vya juu sana vya uvukizi. Maji inapovukiza wakati wa kiangazi, viwango vya chumvi huongezeka na kwa uhakika, vijidudu vipendao chumvi huanza kustawi. Baadhi ya vijinyama hivi ni cyanobacteria, bakteria wadogo ambao hukua majini na hujitengenezea chakula kama mimea kupitia Usanisinuru (kwa Kiingereza photosynthesis). Pigmenti nyekundu ndani ya cyanobacteria hutoa kwa kirefu rangi nyekundu ya maji ya ziwa, na rangi ya chungwa kwa sehemu ya kina ya ziwa.

Chumvi ya alkali ambayo hukusanyika juu ya usawa wa ziwa, mara nyingi huwa na rangi nyekundu au pinki ambayo husababishwa na vijidudu vinavyopenda chumvi na ambavyo vinaishi huko. Vinamishi vya chumvi na sehemu zenye maji bichi karibu na pembe za ziwa kufanya mkono aina tofauti ya mimea.

Wanyama

[hariri | hariri chanzo]

Joto la juu (hadi digrii 41°C) na maudhui ya chumvi nyingi inayogeuka katika ziwa hili haifanyi mkono wanyamapori wengi. Hata hivyo ni makazi muhimu kwa aina ya ndege ya flamingo na pia ni makazi ya mwani, wanyama bila mifupa ya mgongo na hata samaki ambao wanaweza kuishi katika maji ya chumvi.

Hili ndilo ziwa pekee katika eneo la Afrika Mashariki ambalo kwa kawaida flamingo milioni 2.5 ambao ni wadogo na ambao huhofiwa maisha yao hufugwa. Kiwango cha chumvi kiongezekapo, cyanobacteria pia huongekeka, na ziwa yaweza kusaidia viota zaidi. Flamingo hao, kundi kubwa zaidi katika Afrika Mashariki, hukusanyika pamoja katika maziwa ya chumvi, ambapo hujilisha Spirulina (mwani ya rangi ya buluu na kijani na pigmenti nyekundu). Ziwa Natron ni sehemu salama kufuga Flamingo wale wadogo kwa sababu mazingira yake ni kikwazo dhidi ya wanyama wanaokula wenzao wanaojaribu kufikia viota vyao. Flamingo wakuu pia hufuga katika sehemu zenye ardhi zilizonyooka.

Hata la kushangaza zaidi kuliko uwezo wa flamingo kuishi katika mazingira hayo ni kwamba spishi ya samaki, Tilapia wa alkali (Oreochromis alcalicus), hunawiri katika maji ya mito chemichemi.

Vitisho na Uhifadhi

[hariri | hariri chanzo]
Ol Doinyo Lengai kutoka Ziwa Natron.

Eneo linalozunguka ziwa hili la chumvi halijapangwa lakini kuna ufugaji na kilimo cha msimu. Vitisho kwa uwiano wa chumvi kutokana na ongezeko la maji mabichi vitasababishwa na makadirio zaidi ya kukata magogo katika Natron na mtambo wa nguvu za umeme wa maji (hydroelectric power) iliyopangwa kuanzishwa katika Ziwa hili la Ewaso Ng'iro mpakani mwa nchi ya Kenya. Ingawa mipango ya maendeleo ni pamoja na ujenzi wa lambo mwishoni mwa kaskazini mwa ziwa hili ili kushikilia maji safi, tishio la mchanganyiko katika ardhi hii bado ni kubwa. Hakuna ulinzi rasmi.

Tishio mpya kwa Ziwa Natron ni mapendekezo ya ukuzaji wa mtambo wa magadi katika mipaka yake. Mtambo huu utapampu maji kutoka kwa ziwa hili na kuchomoa sodium carbonate ambayo itabadilishwa kuwa poda ya kuosha ambayo hatimaye itasafirishwa.

Kitachofuata mtambo huu kitakuwa makazi kwa zaidi ya wafanyakazi 1000 na kituo cha nguvu cha makaa chenye uwezo wa kutoa nishati kwa mtambo huu. Aidha, kuna uwezekano wa watengenezaji kuanzisha suriama ya uduvi wa maji ya chumvi kuongeza ufanisi wa uchimbaji.

Kulingana na Chris Magin, afisa wa kimataifa wa RSPB wa Afrika, nafasi ya flamingo wadogo kuendelea kufugwa katika uso wa uchinjanaji ni karibu sifuri. Maendeleo hayo huenda yakapelekea flamingo wadogo kupotea katika Afrika Mashariki. Hivi sasa kundi lenye taasisi 20 za hifadhi ya mazingira kutoka Afrika Mashariki linaendesha kampeni duniani kote. Lengo kuu ni kusitisha mipango ya ujenzi wa kiwanda cha majivu ya magadi ambayo inafaa kujengwa na kampuni za Tata Chemicals Ltd ya Mumbai, India na National Development Corporation ya Tanzania. Kikundi hiki ambacho kinafanya kazi kutumia jina la Lake Natron Consultative Group linaratibiwa na Ken Mwathe, Mkuu wa Ikolojia wa African Conservation Centre.

Kwa sababu ya viumbe hai wake wa pekee, Tanzania ililitaja Bonde la Ziwa Natron katika Orodha ya Ramsar (List of Wetlands of International Importance) tarehe 4 Julai 2001. Ziwa hili pia ni eneo la World Wildlife Fund East African halophytics.

Kutembelea eneo

[hariri | hariri chanzo]

Kuna idadi ya sehemu za kambi karibu na ziwa, ambayo pia ni msingi kwa ajili ya kupanda volkeno Ol Doinyo Lengai

Marejeo

[hariri | hariri chanzo]
  • "Lake Natron, Tanzania". Earth Observatory Newsroom. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2006-10-01. Iliwekwa mnamo 2006-04-26. {{cite web}}: Unknown parameter |= ignored (help)
  • "Lake Natron, Tanzania". Earth Observatory Newsroom. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2003-12-18. Iliwekwa mnamo 2003-11-14. {{cite web}}: Unknown parameter |= ignored (help)

Viungo vya nje

[hariri | hariri chanzo]
Wikimedia Commons ina media kuhusu:
Rudishwa kutoka "https://sw.wikipedia.org/w/index.php?title=Ziwa_Natron&oldid=1254205"