Ukristo wa Mashariki

Kristo Pantocrator, sehemu ya Deesis katika Hagia Sophia - Konstantinopoli (Istanbul) karne ya 12.

Ukristo wa Mashariki ni jina linalojumlisha madhehebu yote ya Ukristo yaliyotokea upande wa mashariki wa Bahari ya Kati na nje ya Dola la Roma yakiwa na mielekeo tofauti na ile ya Kanisa la Magharibi, ambalo ndilo aina ya Ukristo iliyoenea zaidi duniani pamoja na ustaarabu wa magharibi ulioathiriwa nayo.

Unajumlisha hasa makanisa ya Waorthodoksi wa Mashariki na Waorthodoksi, ambayo yalitengana na Kanisa la Magharibi hasa katika karne ya 5 na karne ya 11, lakini pia Makanisa Katoliki ya Mashariki ambayo yana ushirika kamili na Papa na Kanisa Katoliki lote.

Makanisa hayo yanatofautiana sana kwa sababu toka mwanzo yalizingatia utamadunisho wa imani katika jamii husika. Hata hivyo yana sifa nyingi za pamoja katika teolojia, liturujia, maisha ya Kiroho, sheria n.k.

Kwa sasa wanajumuisha waamini milioni 300 hivi duniani kote.

Yale makubwa zaidi ni Kanisa la Kiorthodoksi la Kirusi na Kanisa la Kiorthodoksi la Ethiopia.

Matawi ya Ukristo yalivyotokea katika historia ya Kanisa. Upande wa juu ndio Kanisa la Magharibi, upande wa chini Makanisa ya Mashariki. Unene wa mistari haulingani na ukubwa wa madhehebu husika.

Sehemu ya mfululizo kuhusu
Ukristo
Yesu Yesu katika Ukristo Yesu kuzaliwa na Bikira Utume wa Yesu Kifo Ufufuko Kristo
Biblia ya Kikristo Historia ya wokovu Kanuni ya Biblia Agano la Kale Agano Jipya Injili
Teolojia Mungu Baba Mwana Roho Mtakatifu Utatu Mtakatifu Kanisa Katoliki Ufunuo Mapokeo ya Mitume Kanuni ya Imani Historia ya teolojia Umisionari Utetezi wa Ukristo Kifodini Wokovu Sakramenti Ubatizo Kipaimara Ekaristi Kitubio Mpako wa wagonjwa Daraja takatifu Ndoa
Historia ya Kanisa Bikira Maria Mitume wa Yesu Mtume Petro Mtume Paulo Mababu wa Kanisa Walimu wa Kanisa Papa Ukristo katika karne za kwanza Umonaki Konstantino Mkuu Mitaguso ya kiekumene Agostino wa Hippo Farakano la mwaka 1054 Vita vya msalaba Fransisko wa Asizi Dominiko Guzman Thoma wa Akwino Martin Luther Matengenezo ya Kiprotestanti Urekebisho wa Kikatoliki Wajesuiti Upietisti Ekumeni
Mada nyingine Liturujia Mwaka wa Kanisa Muziki wa Kikristo Sala Sanaa ya Kikristo Ukristo na dini nyingine
Madhehebu Mashariki Waasiria Wakatoliki wa Mashariki Waorthodoksi Waorthodoksi wa Mashariki Magharibi Waadventisti Waanabaptisti Waanglikana Wabaptisti Wakalvini Wakatoliki Wakatoliki wa Kale Walutheri Wamethodisti Wamoraviani Wapentekoste Waprotestanti Wasiosadiki Utatu Mashahidi wa Yehova Wamormoni

Marejeo

• Angold, Michael, mhr. (2006). The Cambridge History of Christianity. Juz. la Volume 5, Eastern Christianity. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-81113-2. {{cite book}}: |volume= has extra text (help)
• Julius Assfalg (ed.), Kleines Wörterbuch des christlichen Orients , Wiesbaden 1975
• Jenkins, Philip (2008). The Lost History Of Christianity. New York: HarperCollins. ISBN 978-0-06-147281-7.

Viungo vya nje

• Eastern Christian Churches Ilihifadhiwa 5 Desemba 2009 kwenye Wayback Machine.
• Eastern Catholics Ilihifadhiwa 4 Februari 2012 kwenye Wayback Machine. Information concerning Christians of Eastern rites who are in communion with, and under the jurisdiction of, the Pope, the Bishop of Rome.
• A site advocating unity between Eastern and Oriental Orthodox Christians.
• Eastern Christian Bible Resources - contains Lamsa Bible and more Ilihifadhiwa 28 Oktoba 2007 kwenye Wayback Machine.
• Byzantine Chant Studies Page
• The Greek Orthodox Church in Canada Ilihifadhiwa 5 Novemba 2019 kwenye Wayback Machine.
• Christos Jonathan Hayward, Eastern Orthodox author and theologian
• Syro Malankara Catholic Church, International Homepage Ilihifadhiwa 25 Julai 2008 kwenye Wayback Machine.—Eastern Syrian Church in India
• Reportage on Eastern Churches, by Enrico Martino
• OrthodoxWiki
• Prologue from Ohrid - (Saints of the Orthodox Church) Ilihifadhiwa 1 Agosti 2010 kwenye Wayback Machine.
• Orthodox Church Fathers
• Eastern Rites: A family tree Ilihifadhiwa 12 Agosti 2020 kwenye Wayback Machine.

Makala hii kuhusu dini ya Ukristo bado ni mbegu. Je, unajua kitu kuhusu Ukristo wa Mashariki kama historia yake, matokeo au athari zake? Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.