Filamu
Filamu (kutoka Kiingereza film, pia movie au motion pictures) ni mfululizo wa picha zinazoonyesha mwendo wa watu au vitu na kuonekana na watazamaji kwenye skrini.
Ni aina ya mawasiliano yanayotumiwa kutolea hadithi au kuwaelezea watu kuhusiana na kujifunza fikra au mitazamo mipya katika jamii.
Watu katika kila pembe ya dunia huwa wanaangalia filamu ambazo zinaelezea hadithi fulani ikiwa kama kiburudisho, au njia ya mojawapo ya upenzi.
Filamu nyingi zinatengenezwa ili kuonyeshwa katika makumbi makubwa ya video au sinema.
Historia
Misingi ya kuona mwendo kwa njia ya filamu
Msingi wa filamu ni mbinu wa kushika mwendo fulani kwa picha nyingi. Kila picha peke yake inaonyesha tu hali fulani bila mwendo. Lakini jicho la binadamu likiona picha zaidi ya 15 kwa sekunde haliwezi kuona tofauti kati ya picha hizo mojamoja, hivyo linaanza kuona mwendo mfululizo. Kwa hiyo lazima kuwa na kamera inayopiga angalau picha 15 au zaidi kwa sekunde ili kupata filamu itakayoonekana kama mwendo halisi. Idadi ya picha 24 kwa sekunde ilikuwa wastani wa kawaida kwa muda mrefu.
Filamu za kwanza zilikuwa bila sauti lakini kuanzia miaka ya 1920 teknolojia ya kutoa sauti pamoja na picha ilianza kupatikana.
Filamu za kuchorwa zilitumia misingi ileile yaani wachoraji walipaswa kugawa mwendo katika picha zilizopigwa mojamoja na kuonyeshwa mfululizo.
Siku hizi sehemu kubwa za filamu hutengenezwa kwa kompyuta.
Filamu namna inavyotengenezwa
Mwandikaji muswada (screenwriter), anaandika muswada huo utakaotumika katika filamu na waigizaji watafuata muswada andishi huo. Kisha mtayarishaji anakodi watu watakaoshiriki na kuandaa pesa zote zitakazohitajika kuwalipa waigizaji na vyombo vya utenegezaji wa filamu. Mara nyingi atamtafuta pia mwongozaji lakini wakati mwingine mtayarishaji na mwongozaji ni mtu yeye yule.
Mtayarishaji mara nyingi hupata hela za kufanyia kazi hiyo kwa kupitia mikopo ya benki au wawekezaji watakaomsaidia kumkopesha fedha kwa ajili ya matayarisho ya filamu hiyo. Kuna baadhi ya watayarishaji wanaofanya kazi katika studio za utengenezaji wa filamu, na kuna wengine hujitegemea (hawafanyi kazi katika studio za utayarishaji wa filamu).
Mwongozaji na waigizaji husoma muswada andishi ili kufahamu ni nini cha kusema na ni nini cha kufanya. Waigizaji wanahifadhi maneno watakayosema wakati wa kuigiza filamu, na kujifunza matendo ambayo muswada andishi ulivyowaeleza vya kufanya. Kisha mwongozaji anaanza kuwaambia waigizaji nini cha kufanya na kumruhusu mpiga picha aanze kufanya vitu vyake kwa kutumia kamera ya kutengenezea filamu.
Mhariri wa filamu anaviunganisha vipande vya picha pamoja, na kuanza kuchagua vipande vitakavyofaa kwa wapenzi wa filamu. Mhandisi wa sauti na wataalamu wa kutengeneza vibwagizo vya filamu, hukusanyika pamoja na kuanza kuweka milio maalumu katika filamu hiyo.
Pindi filamu inapokamilika, nakala nyingi hutengenezwa na kusambazwa kupitia mikanda maalum kuhifadhia filamu na kuanza kuisambaza katika majumba ya sinema kwa ajili ya kuizindua na baadaye kuipeleka mauzoni.
Baadhi ya waigizaji maarufu
Wanaume
- Humphrey Bogart
- Marlon Brando
- Jim Carrey
- Charlie Chaplin
- Robert De Niro
- Johnny Depp
- Eddie Murphy
- Christopher Walken
- Tom Hanks
- Dustin Hoffman
- John Travolta
- Orlando Bloom
- Paul Newman
- Jack Nicholson
- Al Pacino
- Sylvester Stallone
- Robin Williams
- John Wayne
- Will Smith
Wanawake
- Kathy Bates
- Doris Day
- Judi Dench
- Dakota Fanning
- Jodie Foster
- Audrey Hepburn
- Keira Knightley
- Katharine Hepburn
- Angelina Jolie
- Nicole Kidman
- Vivien Leigh
- Marilyn Monroe
- AnnaSophia Robb
- Julia Roberts
- Meryl Streep
- Reese Witherspoon
- Renée Zellweger
Waongozaji filamu maarufu
- Robert Altman
- Tim Burton
- Frank Capra
- Francis Ford Coppola
- Rainer Werner Fassbinder
- John Ford
- Terry Gilliam
- Howard Hawks
- Werner Herzog
- Alfred Hitchcock
- Stanley Kubrick
- Akira Kurosawa
- Ang Lee
- Spike Lee
- Sergio Leone
- David Lynch
- Georges Melies
- Martin Scorsese
- Ridley Scott
- Steven Spielberg
- Andrei Tarkovsky
- François Truffaut
- Orson Welles
- Billy Wilder
- Zhang Yimou
- Peter Jackson
Viungo vya nje
- The Internet Movie Database
- Movie trailers – Watch movie trailers from Apple.com (You need QuickTime software on your computer).
- Rotten Tomatoes – Movie reviews.
- Yahoo! Movies
- Classic Movies (1939 - 1969) Ilihifadhiwa 3 Julai 2008 kwenye Wayback Machine.