Nenda kwa yaliyomo

Dinosaria wa Tendaguru

Kutoka Wikipedia, kamusi elezo huru
Uchoraji wa kitabu (Thomas Thiemeyer)
Kuinzi mifupa cha dinosauri kutoka Tendaguru kwenye Makumbusho ya Historia Asilia mjini Berlin
"Oberaufseher präpariert grosse Rippe" - Msimamizi mkuu (Boheti bin Amrani) akisafisha ubavu mkubwa
Walter Janensch alivyoorodhesha hali ya visukuku vilivyopatikana Tendaguru

Dinosaria wa Tendaguru ni kitabu cha Kitanzania kwa wasomaji wadogo kuhusu historia ya awali na dinosauri ambao mifupa yao yalipatikana pale Tendaguru kwenye Mkoa wa Lindi, Tanzania. Kiliandikwa kwa Kiswahili na waandishi Cassian Magori na Charles Saanane, kwa picha za mchoraji wa Ujerumani Thomas Thiemeyer.

Kitabu hicho kilichapishwa mwaka 1998 kwa msaada wa Taasisi ya Goethe (Goethe-Institut) huko Dar es Salaam na E & D Vision Publishing, Tanzania.

Yaliyomo

Kitabu kinaelezea hadithi ya dinosauri walioishi miaka milioni mia moja na hamsini iliyopita katika Afrika Mashariki. Mifupa yao yalipatikana wakati wa ukoloni kwenye mlima wa Tendaguru katika koloni la zamani la Afrika ya Mashariki ya Kijerumani na hata leo inawakilisha uchunguzi muhimu zaidi wa visukuku vya dinosauri Afrika.

Kama kitabu kinachoelekezwa kwa wasomaji wadogo nchini Tanzania, waandishi walitengeneza hadithi ya Kiafrika ya kuweka hadithi ya uchunguzi, pamoja na yaliyomo ya kisayansi ya historia ya awali na maisha ya dinosaria, kwa mtazamo wa kisasa, wa mitaa. Kitabu hutoa habari kuhusu uchunguzi huu, na mifupa iliyojengwa ya dinosaria yaliyoonyeshwa katika Makumbusho ya Historia Asilia (Museum of Natural History, Berlin Ilihifadhiwa 16 Novemba 2018 kwenye Wayback Machine.) huko Berlin, kwa mara ya kwanza kwa wasomaji wa Tanzania kwa lugha yao wenyewe.

Kati ya miaka 1909 na 1913 na chini ya usimamizi wa wanasayansi wa asili Wajerumani, tani mia mbili na thelathini za visukuku vilivyopatikana Tendaguru, pamoja na mifupa na mabaki mengine ya viumbehai walioishi miaka milioni kadhaa iliyopita, zilijaa ndani ya masanduku ya mbao na wafanyakazi wa Afrika na kupelekwa bandari ya karibu ya Lindi. Kutoka kwenye mahali pa kuchimbuliwa pale Tendaguru, yalipelekwa Hamburg na hatimaye Berlin. Hatimaye, wanasayansi huko Berlin waliweza kuunganisha mifupa ya aina mbalimbali za dinosauri hadi kukamilisha kiunzi mifupa kamili kinachopamba moja ya makusanyo muhimu duniani kwa utafiti unaoendelea. Mtazamo wa maonyesho ni mifupa ya karibu mita kumi na nne ya aina ya Giraffatitan brancai, kiunzi mifupa kikubwa zaidi ya dinosaura kinachoonyeshwa duniani.

Pamoja na kuwasilisha ujuzi wa kisayansi kuhusu kuwepo na mazingira ya dinosaria, sababu za kudhaniwa za kutoweka kwao, na uainishaji wao katika makundi tofauti, hadithi ya ugunduzi wao hapa imewasilishwa kwa njia tofauti na vyanzo vya kihistoria vya Ujerumani. Kumbukumbu za Ujerumani zinasema kwamba kisukuku kilipatikana kwanza na Mjerumani aliyepita eneo la Tendaguru akitafuta madini na kupiga kambi karibu na mifupa mikubwa iliyoonekana pale. Kitabu hiki kinatoa sifa hii kwa mkulima wa ndani, Mzee Buheti mwenye umri wa busara, ambaye kwa njia ya mimea ya kichawi inayotolewa na mke wake Mama Msomoe, anaweza kusafiri kwa wakati na nafasi kama aina ya roho. Katika moja ya safari zake nyuma ya mamilioni ya miaka, anakuja na wanyama wakubwa katika mkoa wa milima ya Tendaguru. Baada ya kurudi kwa kipindi cha miaka mia moja, anashuhudia mabadiliko ya mazingira ambayo hatimaye husababisha kupoteza kwa dinosaria. Kwa njia ya mstari wa wakati unaofikia mwanzo wa ulimwengu wetu hadi sasa na kuonyesha picha za aina tofauti, msomaji mdogo hutolewa kwa habari fupi, kisayansi kuhusu mageuzi ya dinosaria na aina nyingine. Jina la "Buheti" wa kitabu limechukuliwa na mhusika wa kihistora aliyekuwa msimamizi mkuu wa kazi ya kuchimba chini ya wataalamu Wajerumani, ambaye jina lake limeandikwa na Wajerumani "Boheti bin Amrani" aliyeajiriwa nao mjini Lindi.

Hatimaye, mnamo mwaka wa 1907, mhandisi wa Ujerumani Bernhard Sattler anaangalia eneo hilo, Mzee Buheti anamwonyesha mahali ambapo kisukuku kilipatikana, na hivyo kuchochea uchunguzi wao wa kisayansi. Kitabu kinakwisha na picha za kisasa za wafanyakazi wa Afrika kwenye tovuti ya uchunguzi na ya mifupa ya dinosaria wakubwa katika Makumbusho ya Historia ya Asili huko Berlin. Ili kutoa maoni ya kutosha ya dinosaria na mazingira yao, Thomas Thiemeyer, mtayarishaji wa Ujerumani aliyefafanua juu ya suala hili, alialikwa kuunda bodi za rangi kwa hali zote za kudumu na kupoteza kwa dinosaria, pamoja na uongo hadithi ya ugunduzi wao, aliiambia kutoka mtazamo wa kisasa wa Tanzania. Maandiko ya Kiswahili yaliandikwa kwa pamoja na mtaalamu wa palantolojia Charles Sanaane na mwanahistoria wa asili Cassian Magori wa Chuo Kikuu cha Dar es Salaam, na iliyorekebishwa kwa wasomaji wadogo na Bernard Mapalala.

Malengo ya kitabu

Kwa kuwa utafiti wote wa kisayansi na uwasilishaji kwa umma kwa jumla ya uchunguzi huu umechapishwa kwa Kijerumani au Kiingereza, Watanzania wachache sana walijua kuhusu kuwepo na historia ya kisukuku kutoka Tendaguru kabla ya kuchapishwa kwa kitabu. Ijapokuwa mjadala wa kimataifa na madai ya kurejesha urithi wa kitamaduni wa Kiafrika kutoka kwenye makumbusho huko Ulaya wamekuwa maarufu zaidi, Tanzania bado haina rasilimali za kutosha binafsi au miundombinu ya kuwasilisha kisukuku hizi kwa njia ya kutosha. Ili kuifanya habari hii muhimu ya kihistoria kupatikana kwa wasikilizaji wa kawaida, Goethe-Institut huko Dar es Salaam ilipendekeza jambo hili kwa mchapishaji na waandishi wa kitabu mwaka wa 1998. Kwa mujibu wa mchapishaji, nakala za 4000 zilitolewa kwa usaidizi wa kifedha ya mdhamini na kusambazwa bila malipo kwa shule za sekondari za Tanzania. Imekuwa haijawahi kuchapishwa.

Marejeo

Viungo vya nje

Makala hii kuhusu kitabu fulani bado ni mbegu.
Je, unajua kitu kuhusu Dinosaria wa Tendaguru kama Mwandishi wake, hadithi au matoleo yake?
Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa?
Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.
Rudishwa kutoka "https://sw.wikipedia.org/w/index.php?title=Dinosaria_wa_Tendaguru&oldid=1307634"