Kombe la Dunia la FIFA

Ufaransa, mabingwa wa dunia mwaka 2018

Kombe la Dunia la FIFA au Kombe la dunia la soka ni mchuano wa kimataifa wa mchezo wa soka kwa wanaume. Iliamuliwa 28 Mei 1928 na Shirikisho la Soka Duniani (FIFA) kwa msukumo wa rais wake Jules Rimet, ilikuwa wazi kwa timu zote za mashirikisho yanayotambuliwa na FIFA, wakiwemo wataalamu, wakijitofautisha katika hili na mashindano ya Olimpiki. mpira wa miguu, wakati huo uliotengwa kwa wastaafu.

Inafanyika kwa mara ya kwanza mnamo 1930, huko Uruguay (bingwa wa Olimpiki 1924 na 1928), na kila baada ya miaka minne (isipokuwa mnamo 1942 na 1946 kwa sababu ya Vita Kuu ya Pili ya Dunia. Tangu toleo la pili, mnamo 1934, Kombe la Dunia limejumuisha awamu ya kufuzu kwa kanda za bara, ambayo kwa sasa imeandaliwa na kila shirikisho la bara, na awamu ya mwisho ambayo inaleta pamoja timu zilizofuzu (16 kutoka 1934 hadi 1978, 24 kutoka 1982 hadi 1994, 32 kutoka 1998) katika nchi moja au zaidi kwa takriban mwezi mmoja. Awamu hii ya mwisho kwa sasa inajumuisha raundi ya kwanza kwa makundi ambayo yanafuzu timu kumi na sita kwa awamu ya muondoano kutoka kwa hatua ya 16. Nchi mwenyeji wa awamu ya mwisho imeteuliwa na FIFA na inafuzu moja kwa moja.

Kati ya matoleo ishirini na moja yaliyoshindaniwa hadi 2018, ni mataifa manane tu ambayo tayari yameshinda taji angalau mara moja. Brazili, timu pekee iliyocheza katika hatua zote za mwisho za mashindano hayo, inashikilia rekodi ya kuwa na mataji matano ya dunia na kushinda haki ya kuhifadhi Kombe la Jules-Rimet mnamo 1970 baada ya ushindi wake wa 3 wa fainali katika mashindano hayo, na Pelé, mchezaji bingwa wa dunia mara tatu pekee. Italia na Ujerumani wana mataji manne. Uruguay, washindi nyumbani wa toleo la kwanza, Argentina na Ufaransa wameshinda Kombe mara mbili, Uingereza na Uhispania mara moja.

Mashindano ndilo tukio la michezo linalotazamwa zaidi kwenye televisheni duniani pamoja na Michezo ya Olimpiki na Kombe la Dunia la Kriketi. Kiuchumi, mashindano ni chanzo muhimu cha mapato kwa FIFA na yanaweza kuwa na athari chanya katika ukuaji wa sekta fulani za shughuli na kwa maendeleo ya nchi mwenyeji. Miundombinu, ikiwa ni pamoja na viwanja, hujengwa au kukarabatiwa katika hafla hii.

Historia

Jules Rimet aliunda Kombe la Dunia.

Kulikuwa na jaribio la FIFA kuandaa mashindano ya kimataifa ya kandanda kati ya nchi zilizo nje ya Olimpiki mnamo 1906 na hii ilifanyika Uswizi. Ilikuwa ni siku ya mapema sana kwa soka la kimataifa na historia rasmi ya FIFA inaeleza mashindano hayo kuwa yameshindwa. Mnamo 1914, FIFA ilikubali kutambua mashindano ya Olimpiki kama "mashindano ya kandanda ya ulimwengu kwa wastaafu", na ilichukua jukumu la kuandaa hafla hizo. Hii ilisababisha njia kwa mashindano ya kwanza ya kandanda ya kimataifa ya mabara, katika Olimpiki ya Majira ya 1920, iliyoshinda na Ubelgiji. Uruguay ilishinda mashindano hayo mnamo 1924 na 1928.

Historia ya ubingwa wa ulimwengu wa mpira wa miguu ilianza mnamo 1928, wakati rais wa FIFA, Jules Rimet, aliamua kuanzisha mashindano kwa timu za kitaifa ilipanga moja kwa moja bila ya Olimpiki. FIFA inaamua kuandaa Kombe la Dunia la FIFA la kwanza kama Uruguay, ambayo ilishinda medali za dhahabu katika kandanda kwenye Olimpiki ya Majira ya 1924 na Olimpiki ya Majira ya 1928 na mnamo 1930 inaadhimisha miaka mia moja ya uhuru.

Shukrani tu kwa kujitolea kwa Jules Rimet, iliwezekana kuhakikisha ushiriki wa timu 13, ambazo 4 tu za Uropa (Ufaransa, Ubelgiji, Yugoslavia na Romania) na zingine zinazowakilisha nchi za Amerika (pamoja na Uruguay pia zilikuwepo. Chile, Argentina, Bolivia, Paraguay, Brazili, Peru, Mexiko na Marekani). Kwa vile idadi ya chini iliyowekwa kuwa 16 haikufikiwa na hakukuwa na raundi za kufuzu zilizochezwa kwa mara ya pekee katika historia. Uruguay ilishinda Argentina 4-2 mbele ya watazamaji 93,000 katika fainali iliyochezwa Montevideo.

Fainali

Uruguay, mabingwa wa dunia mwaka 1930

Brazili, mabingwa wa dunia mwaka 1970. Ndiyo timu ya taifa iliyofanikiwa zaidi katika Kombe la Dunia la FIFA, ikiwa imetawazwa mshindi mara tano

Maradona akifunga dhidi ya Uingereza mwaka 1986

†	Mechi ilishinda wakati wa ziada
*	Mechi ilishinda kwa mikwaju ya penalti

Orodha ya fainali za Kombe la Dunia la FIFA

Msimu	Washindi	Alama	Nafasi ya pili	Uwanja wa fainali		Nchi mwenyeji	Refs
1930	Uruguay	4–2	Argentina	Estadio Centenario	Montevideo, Uruguay	68,346
1934	Italia	2–1	Chekoslovakia	Stadio Nazionale PNF	Rome, Italia	50,000
1938	Italia	4–2	Hungaria	Stade Olympique de Colombes	Colombes, Ufaransa	45,000
1950	Uruguay	2–1	Brazili	Estadio do Maracanã	Rio de Janeiro, Brazili	173,850
1954	Ujerumani ya Magharibi	3–2	Hungaria	Wankdorf Stadium	Bern, Uswisi	60,000
1958	Brazili	5–2	Uswidi	Råsunda Stadium	Solna, Uswidi	51,800
1962	Brazili	3–1	Chekoslovakia	Estadio Nacional	Santiago, Chile	69,000
1966	Uingereza	4–2	Ujerumani ya Magharibi	Wembley Stadium	London, Uingereza	96,924
1970	Brazili	4–1	Italia	Estadio Azteca	Mexico, Mexiko	107,412
1974	Ujerumani ya Magharibi	2–1	Uholanzi	Olympiastadion	München, Ujerumani ya Magharibi	75,200
1978	Argentina	3–1	Uholanzi	Estadio Monumental	Buenos Aires, Argentina	71,483
1982	Italia	3–1	Ujerumani ya Magharibi	Santiago Bernabeu Santiago Bernabéu	Madrid, Hispania	90,000
1986	Argentina	3–2	Ujerumani ya Magharibi	Estadio Azteca	Mexico, Mexiko	114,600
1990	Ujerumani ya Magharibi	1–0	Argentina	Olimpico Stadio Olimpico	Rome, Italia	73,603
1994	Brazili	0–0 (3–2 pen.)	Italia	Rose Bowl	Pasadena, Marekani	94,194
1998	Ufaransa	3–0	Brazili	Stade de France	Saint-Denis, Ufaransa	75,000
2002	Brazili	2–0	Ujerumani	International Stadium	Yokohama, Japani	69,029
2006	Italia	1–1 (5–3 pen.)	Ufaransa	Olympiastadion	Berlin, Ujerumani	69,000
2010	Hispania	1–0	Uholanzi	Soccer City	Johannesburg, Afrika Kusini	84,490
2014	Ujerumani	1–0	Argentina	Estadio do Maracanã	Rio de Janeiro, Brazili	74,738
2018	Ufaransa	4–2	Kroatia	Luzhniki Stadium	Moscow, Urusi	78,011
2022	Argentina	3-3 (4:2 pen.)	Ufaransa	Lusaili Stadium	Qatar

Nchi washindi

• 
  Pele akiwa juu baada ya kushinda Fainali ya Kombe la Dunia la 1970. Ndiye mchezaji pekee aliyeshinda Kombe la Dunia mara tatu.
• 
  Ujerumani ilinyanyua kombe la dunia mwaka 2014. Kwa jumla, Ujerumani imefika fainali ya Kombe la Dunia mara 8, mara nyingi zaidi kuliko nchi nyingine yoyote.
• 
  Italia imeshinda mataji manne na kutokea katika fainali nyingine mbili.

Kufuatana na nchi

Nafasi	Nchi	Mshindi x	Mwaka	Nafasi ya pili x	Nafasi ya tatu x	Nafasi ya nne x		Fainali x	Nusufainali x
1	Brazili	5	1958, 1962, 1970, 1994, 2002	2	2	2		7	11
2	Ujerumani / Ujerumani ya Magharibi	4	1954, 1974, 1990, 2014	4	4	1		8	13
3	Italia	4	1934, 1938, 1982, 2006	2	1	1		6	8
4	Argentina	2	1978, 1986	3				5	5
5	Ufaransa	2	1998, 2018	1	2	1		3	6
6	Uruguay	2	1930, 1950			3		1	5
7	Uingereza	1	1966			2		1	3
	Hispania	1	2010			1		1	2
9	Uholanzi			3	1	1		3	5
10	Chekoslovakia / Ucheki			2				2	2
	Hungaria			2				2	2
12	Uswidi			1	2	1		1	4
13	Kroatia			1	1			1	2
14	Poland				2				2
15	Austria				1	1			2
	Ureno				1	1			2
	Ubelgiji				1	1			2
18	Chile				1				1
	Uturuki				1				1
	Marekani				1				1
21	Yugoslavia / Serbia					2			2
22	Bulgaria					1			1
	Umoja wa Kisovyeti / Urusi					1			1
	Korea Kusini					1			1

Mfungaji bora

Eusébio aliifungia Ureno mabao tisa kwenye Kombe la Dunia la 1966.

Gerd Müller alifunga mabao kumi kwa Ujerumani ya Magharibi kwenye Kombe la Dunia la 1970.

Msimu	Mchezaji	Malengo
1930	Guillermo Stábile	8
1934	Oldrich Nejedlý	5
1938	Leônidas da Silva	7
1950	Ademir de Menezes	9
1954	Sándor Kocsis	11
1958	Just Fontaine	13
1962	Garrincha	4
	Vavá
	Leonel Sánchez
	Flórián Albert
	Drazan Jerkovic
	Valentin Ivanov
1966	Eusébio	9
1970	Gerd Müller	10
1974	Grzegorz Lato	7
1978	Mario Kempes	6
1982	Paolo Rossi	6
1986	Gary Lineker	6
1990	Salvatore Schillaci	6
1994	Hristo Stoichkov	6
	Oleg Salenko
1998	Davor Suker	6
2002	Ronaldo	8
2006	Miroslav Klose	5
2010	Thomas Müller	5
	David Villa
	Wesley Sneijder
	Diego Forlán
2014	James Rodríguez	6
2018	Harry Kane	6
2022	Kylian Mbappé	8

Viungo vya nje

Wikimedia Commons ina media kuhusu:

Kombe la Dunia la FIFA

• Tovuti ya FIFA Club World Cup Ilihifadhiwa 1 Julai 2006 kwenye Wayback Machine.
• Tovuti ya FIFA Ilihifadhiwa 1 Julai 2006 kwenye Wayback Machine.
• Tovuti ya Kombe la Dunia 2014 Ilihifadhiwa 13 Machi 2007 kwenye Wayback Machine.
• Matokeo ya mechi za Kombe la Dunia toka 1930-2014 Ilihifadhiwa 9 Septemba 2005 kwenye Wayback Machine.
• Mashindano ya Kombe la Dunia yaliyopita Ilihifadhiwa 9 Juni 2015 kwenye Wayback Machine.

Makala hii kuhusu mambo ya michezo bado ni mbegu. Je, unajua kitu zaidi kuhusu Kombe la Dunia la FIFA kama historia yake, uenezi au kanuni zake? Labda unaona katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine habari zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.