Peru

Kutoka Wikipedia, kamusi elezo huru
Republic of Peru
República del Perú
Bendera ya Peru Nembo ya Peru
Bendera Nembo
Kaulimbiu ya taifa: "Firme y Feliz Por La Unión" (Imara na furahifu kwa umoja)
Wimbo wa taifa: Somos libres, seámoslo siempre
"Tuko huru tukae hivyo"
Lokeshen ya Peru
Mji mkuu Lima
12°2.6′ S 77°1.7′ W
Mji mkubwa nchini Lima
Lugha rasmi Kihispania Kiquechua Kiaymara1
Serikali Jamhuri
Pedro Castillo
Aníbal Torres
Uhuru
ilitangazwa

28 Julai 1821
Eneo
 - Jumla
 - Maji (%)
 
1,285,216 km² (ya 20)
8.80%
Idadi ya watu
 - 2021 kadirio
 - 2017 sensa
 - Msongamano wa watu
 
34,294,231 (ya 44)
31,237,385
23/km² (ya 198)
Fedha Sol (PEN)
Saa za eneo
 - Kiangazi (DST)
(UTC-5)
(UTC)
Intaneti TLD .pe
Kodi ya simu +51

-

1.) Kiquechua, Kiaymara na lugha za eneo ni lugha rasmi kama ni lugha ya watu wengi wa eneo.


Ramani ya Peru
Peru
Machu Picchu

Peru (pia Peruu) ni nchi ya Amerika Kusini upande wa magharibi ya bara.

Imepakana na Ekuador, Kolombia, Brazil, Bolivia na Chile. Kuna mwambao wa Pasifiki.

Historia[hariri | hariri chanzo]

Peru ilikuwa koloni la Hispania kati ya miaka 1532 na 1821.

Kabla ya kuja kwa Wahispania, Peru ilikuwa kitovu cha Dola la Inka.

Watu[hariri | hariri chanzo]

Hadi leo kuna idadi kubwa ya Waindio (45%) wanaotunza utamaduni wao, mbali ya machotara Waindio-Wazungu (37%). Utafiti wa DNA yao unaonyesha urithi wa Kiindio umechangia 79.1% za DNA ya wakazi wa leo. Wazungu wenyewe ni 15% tu.

Lugha rasmi ni Kihispania (84.1%), Kiquechua (13%) na Kiaymara (1.7%).

Upande wa dini, Wakatoliki ni 81.3% na Waprotestanti 12.5%.

Tazama pia[hariri | hariri chanzo]

Marejeo[hariri | hariri chanzo]

  • Bailey, Gauvin Alexander. Art of colonial Latin America. London: Phaidon, 2005, ISBN 0714841579.
  • Constitución Política del Perú Archived 24 Machi 2007 at the Wayback Machine.. 29 December 1993.
  • Custer, Tony. The Art of Peruvian Cuisine. Lima: Ediciones Ganesha, 2003, ISBN 9972920305.
  • Garland, Gonzalo. "Perú Siglo XXI", series of 11 working papers describing sectorial long-term forecasts, Grade, Lima, Peru, 1986-1987.
  • Garland, Gonzalo. Peru in the 21st Century: Challenges and Possibilities in Futures: the Journal of Forecasting, Planning and Policy, Volume 22, Nº 4, Butterworth-Heinemann, London, England, May 1990.
  • Gootenberg, Paul. (1991) Between silver and guano: commercial policy and the state in postindependence Peru. Princeton: Princeton University Press ISBN 0691023425.
  • Gootenberg, Paul. (1993) Imagining development: economic ideas in Peru's "fictitious prosperity" of Guano, 1840–1880. Berkeley: University of California Press, 1993, 0520082907.
  • Higgins, James (editor). The Emancipation of Peru: British Eyewitness Accounts, 2014. Online at https://sites.google.com/site/jhemanperu
  • Instituto de Estudios Histórico–Marítimos del Perú. El Perú y sus recursos: Atlas geográfico y económico. Lima: Auge, 1996.
  • Instituto Nacional de Estadística e Informática. Perú: Compendio Estadístico 2005PDF (8.31 MB). Lima: INEI, 2005.
  • Instituto Nacional de Estadística e Informática. Perfil sociodemográfico del Perú. Lima: INEI, 2008.
  • Instituto Nacional de Estadística e Informática. Perú: Estimaciones y Proyecciones de Población, 1950–2050. Lima: INEI, 2001.
  • Klarén, Peter. Peru: society and nationhood in the Andes. New York: Oxford University Press, 2000, ISBN 0195069285.
  • Ley N° 27867, Ley Ley Orgánica de Gobiernos Regionales. 16 November 2002.
  • Martin, Gerald. "Literature, music and the visual arts, c. 1820–1870". In: Leslie Bethell (ed.), A cultural history of Latin America. Cambridge: University of Cambridge, 1998, pp. 3–45.
  • Martin, Gerald. "Narrative since c. 1920". In: Leslie Bethell (ed.), A cultural history of Latin America. Cambridge: University of Cambridge, 1998, pp. 133–225.
  • Porras Barrenechea, Raúl. El nombre del Perú. Lima: Talleres Gráficos P.L. Villanueva, 1968.
  • Romero, Raúl. "La música tradicional y popular". In: Patronato Popular y Porvenir, La música en el Perú. Lima: Industrial Gráfica, 1985, pp. 215–283.
  • Romero, Raúl. "Andean Peru". In: John Schechter (ed.), Music in Latin American culture: regional tradition. New York: Schirmer Books, 1999, pp. 383–423.
  • Thorp, Rosemary and Geoffrey Bertram. Peru 1890–1977: growth and policy in an open economy. New York: Columbia University Press, 1978, ISBN 0231034334

Viungo vya nje[hariri | hariri chanzo]

WikiMedia Commons
WikiMedia Commons
Wikimedia Commons ina media kuhusu:
Nchi na maeneo ya Amerika Kusini

Argentina | Bolivia | Brazil | Chile | Ekuador | Guyana | Guyani ya Kifaransa | Kolombia | Paraguay | Peru | Surinam | Uruguay | Venezuela

Makala hii kuhusu maeneo ya Amerika Kusini bado ni mbegu.
Je unajua kitu kuhusu Peru kama historia yake, biashara, taasisi zilizopo, watu au utamaduni?
Labda unaona habari katika wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa?
Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.