Kiwolofu

Play media

Kiwolofu

Kiwolofu ni lugha iongewayo nchini Senegal, Gambia, na Mauritania. Ni lugha rasmi kwa Wawolofu. Lugha hii ipo kama lugha jirani ya Fula inayohesabiwa kati ya lugha za Kiatlantiki cha familia ya lugha za Niger-Kongo.

Kiwolofu ni lugha inayoongelewa sana nchini Senegal, haizungumzwi na Wawolofu tu (karibuni asilia 40 ya watu huzungumza kama lugha ya mama) bali hata Wasenegal wengine huzumgumza lugha hii. Lahaja za Kiwolofu zaweza kufanana sana kati ya nchi hizi mbili, yaani Senegal na Gambia, zikiwa sambamba kabisa kitabia na hata kuongelewa kieneo.

Idadi ya wasemaji kama lugha ya mama ni takriban milioni 3.2 na karibu idadi ileile hutumia Kiwolofu kama lugha ya pili.

Kuna lahaja mbalimbali kama vile "Dakar-Wolof". Dakar ni mji wenye watu mchanganyiko, yaani kunawaongeaji wa Kiwolofu, Kifaransa, Kiarabu, na hata Kiingereza huzungumzwa kidogo pia katika mji huo wa Dakar, mji ambao uko nchini Senegal.

Viungo vya Nje

• Wolof Language Resources
• makala za OLAC kuhusu Kiwolofu
• lugha ya Kiwolofu katika Glottolog
• Ethnologue Site on the Wolof Language
• Kiwolofu katika tovuti ya Multitree
• An Annotated Guide to Learning the Wolof Language
• Leipoldt's Wolof Language Project (in English)
• Leipoldt's Wolof Language Project (in German)
• Yahoo group about Wolof (in English and German)
• Wolof Online
• Wolof English Dictionary (this dictionary mixes Senagalese and Gambian variants without notice, and does not use a standard orthography)
• A French-Wolof-French dictionary partially available at Google Books.
• Firicat.com (an online Wolof to English translator; you can add your own words to this dictionary; refers almost exclusively to the Gambian variants and does not use a standard orthography)
• PanAfrican L10n page on Wolof
• OSAD spécialisée dans l’éducation non formelle et l’édition des ouvrages en langues nationales
• JangaWolof.wordpress.com (A blog about the Wolof language and culture)

Makala hii kuhusu mambo ya lugha bado ni mbegu. Je, unajua kitu kuhusu Kiwolofu kama historia yake, uenezi au maendeleo yake? Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.