Nenda kwa yaliyomo

Dome

Kutoka Wikipedia, kamusi elezo huru
Dome
Dome (Sepia officinalis)
Dome (Sepia officinalis)
Uainishaji wa kisayansi
Himaya: Animalia (Wanyama)
Faila: Mollusca (Wanyama bila mifupa wenye ulimi kama tupa)
Ngeli: Cephalopoda
Oda ya juu: Decapodiformes
Oda: Sepiida
Ngazi za chini

Nusuoda 2 na familia 5:

Dome au mafuu ni wanyama wa bahari wa oda Sepiida katika ngeli Cephalopoda (kutoka Kiyunani: κεφαλος = kichwa, πους, ποδες = mguu, miguu). Ngisi, pweza, na pweza-kome wamo katika ngeli hii pia. Dome wana kome ya ndani ya kipekee iitwayo kifuu. Licha ya jina lao la Kiingereza, ambalo ni cuttlefish, dome si samaki bali moluska.

Dome wana mboni kubwa zenye umbo la W, mikono minane, na minyiri (tentacles) miwili iliyosamanishwa na vikombe vya kumung'unyia vyenye meno na ambayo hutumika kwa kukamata mawindo yao. Wao kwa ujumla wanakuwa na ukubwa kati ya sm 15 hadi 25 (inchi 5.9 - 9.8), ambapo walio wakubwa kabisa, dome mkubwa (Sepia apama), wanafikia urefu wa sm 50 (inchi 20) kwa urefu wa joho na zaidi ya kg 10.5 kwa uzito. [1]

Dome hula konokono wadogo, kaa, kamba, samaki, pweza, minyoo na dome wengine. Mahasimu wao ni pamoja na pomboo, papa, samaki, sili, ndege wa bahari na dome wengine. Wastani wa kuishi wa dome ni kati ya mwaka mmoja mpaka miaka miwili. Tafiti za hivi karibuni zinaonyesha dome ni mnyama mwenye akili zaidi miongoni mwa wanyama wasio na uti wa mgongo. [2] Dome pia ana moja kati ya wiano mikubwa zaidi katika mlingano wa ukubwa baina ya ubongo-na-mwili miongoni mwa wanyama wasio na uti wa mgongo. [2]

[3]

Dunia ya mataifa wafuatao mienendo, itikadi, na mifumo mchanganyiko kati ya Ugiriki na Waroma wa Kale (Greco-Roman world) walimthamini dome kama chanzo cha pekee cha pigmenti ya hudhurungi kiumbe hicho aachiayo kupitia mrija wake wakati amestushwa. [4]

Habari mbalimbali na makazi

[hariri | hariri chanzo]
S. mestus akiogelea (Australia)

Familia Sepiidae, ambayo ina dome wote, hukaa ndani ya bahari yenye maji ya kitropiki / baridi. Wengi wao ni wanyama wa maji ya kina kifupi, ingawa wanajulikana kwa kwenda kina cha kufikia m 600 (ft 2,000). [5]

Wana mpangilio wa ki-biojiografia usio wa kawaida: kutokuwepo kabisa katika Amerika, lakini kupatikana katika mwambao wa mashariki na kusini mwa Asia, Ulaya ya Magharibi na Mediteranea, pia pamoja na pwani ya Afrika na Australia. Kufikia kipindi familia imekua, katika Dunia ya Kale iliyobashiriwa, kuna uwezekano Atlantiki ya kaskazini ilikuwa na baridi ya kupita kiasi na kina kirefu cha maji kwa wanyama wa aina hii wa maji-joto kuvuka.[6]

Dome wa kawaida, Sepia officinalis, hupatikana katika Mediteranea, na Bahari ya Kaskazini na Baltiki, ingawa makundi yao yamependekezwa kutokea mpaka kufika kusini kama Afrika Kusini. Wao hupatikana katika vina vya sublittoral, baina ya mstari wa maji kupwa na kingo za rafu ya bara, kwa kiwango cha vipimo vya maji (fathoms) 100 (m 180). "[7]

  1. Reid, A., P. Jereb, & C. F. E. Roper 2005. Family Sepiidae. In: P. Jereb & C. F. E. Roper, eds. Cephalopods of the world. An annotated and illustrated catalogue of species known to date. Volume 1. Chambered nautiluses and sepioids (Nautilidae, Sepiidae, Sepiolidae, Sepiadariidae, Idiosepiidae and Spirulidae). FAO Species Catalogue for Fishery Purposes. No. 4, Vol. 1. Rome, FAO. pp. 57–152.
  2. 2.0 2.1 NOVA, 2007. Cuttlefish: Kings of Camouflage. (television program) NOVA, PBS, April 3, 2007.
  3. Neno 'Cuttle' katika 'Cuttlefish' linatokana na jina la kiingereza cha zamani kwa aina za wanyama kama hawa, cudele, ambalo linaweza kuwa na asili moja na lugha ya Norway ya zamani koddi ( 'mto wa kulalia') na Mashariki ya Low German Kudel ( 'tambara'). Shorter Oxford English dictionary. United Kingdom: Oxford University Press. 2007. uk. 3804. ISBN 0199206872.
  4. Neno kwa ajili ya pigmenti hii kote kwa Kigiriki na Kilatini, sepia, sasa inaitwa pigmenti ya hudhurungi katika Kiingereza.
  5. Lu, C. C. and Roper, C. F. E. (1991). "Aspects of the biology of Sepia cultrata from southeastern Australia", p. 192 in: La Seiche, The Cuttlefish. Boucaud-Camou, E. (Ed). Caen, France; Centre de Publications de l'Université de Caen.
  6. Young, R. E., Vecchione, M. and Donovan, D. (1998). "The evolution of coleoid cephalopods and their present biodiversity and ecology". South African Journal of Marine Science. 20: 393–420. doi:10.2989/025776198784126287.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  7. http://marinebio.org/species.asp?id=540.