Lambo la Hale
Lambo la Hale limeunda bwawa la kufua umeme, linalopatikana katika Mkoa wa Tanga nchini Tanzania. Uwezo wake wa kuzalisha umeme ni megawati 21 (28,000 hp). Maelfu ya watu walihama makazi yao ili kujenga lambo hilo.
Kiwanda cha Nishati ya Umeme cha Hale kinatumia anguko la asili la mita 70. Iko katika mji wa Hale kwenye barabara kuu ya Segera-Tanga, kilomita 6 kutoka makutano ya Tanga - Moshi huko Segera.
Historia
[hariri | hariri chanzo]Bwawa la Hale ndilo bwawa kongwe zaidi nchini. Bonde la mto Pangani limekuwa chanzo cha nguvu tangu enzi za ukoloni wa Tanganyika. Kiwanda cha chini cha kuzalisha umeme cha Pangani kilianzishwa huko katika maporomoko ya Pangani na kampuni ya Ujerumani mapema mwaka wa 1936. Kwa mkoa wa Tanga unaokuwa karibu na Mombasa, serikali iliamua kujenga kituo kipya cha kuzalisha umeme kwa kutumia maji huko Hale[1]
Kiwanda kilianza kujengwa mwaka wa 1961 na kiligharimu karibu £ 5,000,000, ambayo ilikuwa uwekezaji mkubwa zaidi nchini tangu mpango wa karanga uliofeli. Kiwanda cha kuzalisha umeme kilianza kufanya kazi mnamo Novemba 1964.
Maji kutoka kwenye mito jirani hupitishwa na kushuka mita 70 chini ya uso wa ardhi. Kiwanda cha nguvu kinategemea mita 76 chini ya uso. Kituo cha umeme cha chini ya ardhi kinazalisha nguvu kwa vitengo viwili vya wima vinavyojumuisha turbines za Francis na jenereta za pole kali. Na kina uwezo wa kusakinisha wa MW 21 (28,000 hp). Kiwanda hiki kimefanyiwa ukarabati mkubwa mara mbili tangu kuanzishwa kwake, mwaka wa 1987 na 2009.
Ujenzi wa bwawa hilo katika miaka ya 1960 ulisababisha watu wapatao 12,000 kuhama makazi yao. Hata hivyo, baada ya kuanzishwa kwa bwawa hilo, lenye usambazaji mkubwa wa maji na samaki, lilivutia idadi kubwa ya wahamiaji kutoka jamii za wavuvi. Hii pia imesababisha kuanzishwa kwa makazi makubwa ya mijini yaitwayo Nyumba ya Mungu, yenye wastani wa watu 20,000 mwaka wa 2002. Kuongezeka kwa idadi ya watu kulisababisha migogoro mingi ya maji.
Tanbihi
[hariri | hariri chanzo]- ↑ 1.0 1.1 Datoo, B.A. (Aprili 1965). "The generation of hydro-electric power on the lower Pangani river" (PDF). East African Geographical Review. 3: 47–49. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo (PDF) mnamo 2016-03-04. Iliwekwa mnamo 29 Julai 2015.
{{cite journal}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help)CS1 maint: date auto-translated (link)
Viungo vya nje
[hariri | hariri chanzo]- Tovuti ya Tanesco Archived 3 Januari 2022 at the Wayback Machine.
|
Makala hii kuhusu maeneo ya Mkoa wa Tanga bado ni mbegu. Je unajua kitu kuhusu Lambo la Hale kama historia yake, biashara, taasisi zilizopo, watu au utamaduni? Labda unaona habari katika wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari. Tafadhali usiingize majina ya maafisa au viongozi wa sasa maana wanabadilika mno. |