Maelezo ya Afrika (kitabu)

Maelezo ya Afrika ni kitabu cha jiografia ambacho kilichapishwa kwa jina la Maelezo ya Afrika na ya mambo mashuhuri ambayo yapo Kilikuwa na maelezo ya kwanza ya kina yaliyochapishwa huko Ulaya kuhusu Pwani ya Afrika Kaskazini Magharibi (Moroko ya kisasa, Algeria, na Tunisia) na falme za biashara ya dhahabu ya Afrika magharibi ya kati. Kitabu kiliamriwa kwa Kiitalia na Joannes Leo Africanus, msafiri mashuhuri wa Moor na mfanyabiashara ambaye alikuwa amekamatwa na maharamia na kuuzwa kama mtumwa. Aliwasilishwa, pamoja na kitabu chake, kwa Papa Leo X, alibatizwa na kuachiliwa. Leo, ambaye jina lake alichukua katika ubatizo, alipendekeza kwamba arejeshe kazi yake ya Kiarabu katika Kiitalia; ilikamilishwa mnamo 1526. Ilichapishwa tena na tena na Ramusio katika Delle ya urambazaji na safari, iliyotafsiriwa kwa Kifaransa na kwa Kilatini kwa erudite, mnamo 1556.

Maelezo yapo katika vitabu tisa, kitabu cha utangulizi na kiambatisho juu ya mito na wanyama na mimea, na vitabu saba kati ya kila kimoja kikielezea ufalme: falme za Marrakesh, Fez, Tlemcen na Tunis, na mikoa ya Numidia (Kaskazini Magharibi mwa Afrika), ndogo Mikoa ya Sahara, na Misri. Kazi hiyo ilisambazwa kwa fomu ya hati kwa miongo kadhaa. Ilikuwa katika maandishi ya Ramusio ndipo Pietro Bembo aliisoma na akashangaa: "Siwezi kufikiria ni kwa jinsi gani mtu angeweza kuwa na habari ya kina juu ya mambo haya", aliandika kwa mwandishi, 2 Aprili 1545.

Umuhimu wa kitabu hicho ulitokana na usahihi wake wakati ambapo eneo hilo halikujulikana sana kwa Wazungu, na kuchapishwa kwake wakati ule ule wakati nguvu ya Kikristo ya Kilatini ilikuwa kwenye mgongano na Milki ya Osmani katika Bahari ya Mediteranea na Mashariki, wakati huo huo Afrika Magharibi ilikuwa ikipatikana zaidi kwa Wazungu. Kitabu kilikuwa na mafanikio makubwa barani Ulaya, na kilitafsiriwa katika lugha nyingine nyingi, ikibaki kama kitabu cha marejeo dhahiri kwa miongo kadhaa (na kwa kiwango fulani, karne nyingi) baadaye. Kwa Kiingereza ilitumiwa na John Pory, ambaye tafsiri yake ilionekana mnamo 1600 chini ya kichwa Historia ya Kijiografia ya Afrika.