Mto Ruzizi

Kiboko katika mto wa Ruzizi nchini Burundi.

Mto Ruzizi (pia: Rusizi, Kivu) ni mto, wenye urefu wa kilomita 117 (73 mi), unaotiririka kutoka Ziwa Kivu hadi Ziwa Tanganyika katika Afrika ya Kati, ukishuka kutoka takriban mita 1,500 (4,900 ft) juu ya UB hadi karibu mita 770 (2,530 ft) juu ya usawa wa bahari. Mto huo unapita katika Ziwa Tanganyika kupitia Delta, na njia moja au mbili ndogo zinazogawanyika kutoka katika mto mkuu.

Ruzizi ni mto mchanga, uliyoundwa miaka 10,000 hivi iliyopita, wakati volikano inayohusiana na Milima ya Virunga. Milima ilizuia uwanja wa zamani wa Ziwa Kivu hadi kwenye maji ya Mto Nile na badala yake ililazimisha ziwa kufurika kusini mwa Ruzizi.

Umeme wa maji

Bwawa la umeme wa Ruzizi lilijengwa katika dimbwi la Mto Ruzizi kutoka Ziwa Kivu mnamo 1958. Kituo cha umeme cha Ruzizi II kiliongezwa mnamo 1989. Ruzizi I na II zinaendeshwa na kampuni ya mataifa matatu (Burundi, Rwanda na Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo) inayomilikiwa na Jumuiya ya Uchumi ya Nchi Kuu za Maziwa. Jumuiya hiyo imepanga mabwawa mengine mawili, Ruzizi III na IV.

Ruzizi I ina uwezo wa kuzalisha kama megawati 30 (MW) na Ruzizi II karibu 44 MW. Ruzizi III, ili kujengwa chini ya nyingine mbili, inakadiriwa kuwa na uwezo wa MW 145 itakapoanza kutumika mnamo 2016.

Tazama pia

• Orodha ya mito ya mkoa wa Cibitoke
• Orodha ya mito ya mkoa wa Bubanza
• Orodha ya mito ya mkoa wa Bujumbura Vijijini
• Orodha ya mito ya Burundi
• Orodha ya mito ya Rwanda
• Orodha ya mito ya Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo
• Mito mirefu ya Afrika

Makala hii kuhusu maeneo ya Afrika bado ni mbegu. Je unajua kitu kuhusu Mto Ruzizi kama historia yake, biashara, taasisi zilizopo, watu au utamaduni? Labda unaona habari katika wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.