Unyonyeshaji

Kutoka Wikipedia, kamusi elezo huru
Mtoto akinyonya
Muhtasari wa video ya makala na chapisho.

Kunyonyesha ni ulishaji wa watoto wachanga na wadogo kwa maziwa kutoka kwenye titi la mwanamke.[1]

Wataalamu wa afya wanapendekeza kunyonyesha kuanzia saa ya kwanza ya maisha ya mtoto na kuendelea mara nyingi na kwa kadiri mtoto anavyotaka.[2][3] Katika wiki chache za kwanza za maisha watoto wanaweza kunyonya takriban kila masaa mawili hadi matatu, na muda wa unyonyaji kwa kawaida ni dakika kumi hadi kumi na tano kwa kila titi.[4] Watoto wakubwa hula kidogo mara nyingi.[5]

Akina mama wanaweza kukamua maziwa ili yaweze kutumika baadaye wakati ambapo unyonyeshaji hauwezekani.[1] Kunyonyesha kuna faida kadhaa kwa mama na mtoto, ambayo fomula ya watoto wachanga hukosa.[3][6]

Vifo vya takriban watoto 820,000 walio chini ya umri wa miaka mitano vinaweza kuzuilika duniani kila mwaka kutokana na kuongezeka kwa unyonyeshaji. [7] Kunyonyesha kunapunguza hatari ya maambukizi ya mfumo wa upumuaji na kuhara kwa mtoto, katika nchi zinazoendelea na zilizoendelea. [2] [3] Faida nyingine ni pamoja na hatari ndogo za pumu, mizio ya chakula, na kisukari aina ya 1 . [3] Kunyonyesha kunaweza pia kuboresha ukuaji wa utambuzi na kupunguza hatari ya unene wa kupindukia katika utu uzima. [2] Akina mama wanaweza kuhisi shinikizo la kunyonyesha, lakini katika dunia iliyoendelea watoto kwa ujumla hukua kawaida wanapolishwa kwa chupa na mchanganyiko wa maziwa ya kutengeneza. [8]

Manufaa kwa mama ni pamoja na kupoteza damu kidogo baada ya kujifungua, usinyaaji bora wa uterasi, na kupungua kwa mfadhaiko baada ya kujifungua. [3] Kunyonyesha huchelewesha kurudi kwa hedhi na uwezo wa kushika mimba, jambo linalojulikana kama amenorrhea ya unyonyeshaji. [3] Manufaa ya muda mrefu kwa mama ni pamoja na kupungua kwa hatari ya saratani ya matiti, ugonjwa wa moyo, na baridi yabisi. [3] [7] Kunyonyesha maziwa ya mama pia ni nafuu kuliko fomula ya watoto wachanga. [9] [10]

Mashirika ya afya, yakiwa ni pamoja na Shirika la Afya Duniani (WHO), yanapendekeza kunyonyesha pekee kwa miezi sita. [2] [3] [11] Hii ina maana kwamba hakuna vyakula au vinywaji vingine, isipokuwa ikiwezekana vitamini D, ambavyo vitolewe kwa kawaida. [12] Baada ya kuanzishiwa vyakula katika umri wa miezi sita, mapendekezo mengine ni pamoja na kuendelea kunyonyesha hadi umri wa mwaka mmoja hadi miwili au zaidi. [2] [3] Ulimwenguni, takriban 38% ya watoto wachanga hunyonyeshwa tu katika miezi sita ya kwanza ya maisha. [2] Nchini Marekani mwaka wa 2015, 83% ya wanawake walianza kunyonyesha, lakini katika miezi 6 ni 58% tu waliokuwa bado wananyonyesha huku 25% wakinyonyesha peke yake. [13]

Hali za tiba ambazo haziruhusu kunyonyesha ni chache. [3] Akina mama wanaotumia dawa fulani za kujivinjari na matibabu hawapaswi kunyonyesha. [14] [15] Kuvuta tumbaku na kutumia kiasi kidogo cha pombe na/au kahawa si sababu za kuepuka kunyonyesha. [16] [17] [18]

Marejeo[hariri | hariri chanzo]

  1. ↑ 1.0 1.1 Breastfeeding and Breast Milk: Condition Information (19 December 2013). Jalada kutoka ya awali juu ya 27 July 2015. Iliwekwa mnamo 27 July 2015.
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 Infant and young child feeding Fact sheet N°342. WHO (February 2014). Jalada kutoka ya awali juu ya 8 February 2015. Iliwekwa mnamo 8 February 2015.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 American Academy of Pediatrics Section on Breastfeeding. (March 2012). "Breastfeeding and the use of human milk". Pediatrics 129 (3): e827–41. doi:10.1542/peds.2011-3552 . PMID 22371471 . http://pediatrics.aappublications.org/content/129/3/e827.long.
  4. ↑ How do I breastfeed? Skip sharing on social media links (14 April 2014). Jalada kutoka ya awali juu ya 27 July 2015. Iliwekwa mnamo 27 July 2015.
  5. ↑ What is weaning and how do I do it? (19 December 2013). Jalada kutoka ya awali juu ya 8 July 2015. Iliwekwa mnamo 27 July 2015.
  6. ↑ "A summary of the Agency for Healthcare Research and Quality's evidence report on breastfeeding in developed countries". Breastfeeding Medicine 4 Suppl 1: S17–30. October 2009. doi:10.1089/bfm.2009.0050 . PMID 19827919 .
  7. ↑ 7.0 7.1 "Breastfeeding in the 21st century: epidemiology, mechanisms, and lifelong effect". Lancet 387 (10017): 475–90. January 2016. doi:10.1016/s0140-6736(15)01024-7 . PMID 26869575 .
  8. ↑ Lawrence, Ruth A. (1 January 2011). Breastfeeding: A Guide for the Medical Profession. Elsevier Health Sciences, 227–228. ISBN 978-1-4377-0788-5. 
  9. ↑ "Breastfeeding and the use of human milk. American Academy of Pediatrics. Work Group on Breastfeeding". Pediatrics 100 (6): 1035–9. December 1997. doi:10.1542/peds.100.6.1035 . PMID 9411381 . http://pediatrics.aappublications.org/content/100/6/1035.full.pdf+html.
  10. ↑ What are the benefits of breastfeeding? (14 April 2014). Jalada kutoka ya awali juu ya 10 August 2015. Iliwekwa mnamo 27 July 2015.
  11. ↑ "Optimal duration of exclusive breastfeeding". The Cochrane Database of Systematic Reviews 8 (8): CD003517. August 2012. doi:10.1002/14651858.CD003517.pub2 . PMC 7154583 . PMID 22895934 .
  12. ↑ What are the recommendations for breastfeeding? (14 April 2014). Jalada kutoka ya awali juu ya 14 August 2015. Iliwekwa mnamo 27 July 2015.
  13. ↑ Results: Breastfeeding Rates (en-us). CDC (1 August 2018). Jalada kutoka ya awali juu ya 7 December 2018. Iliwekwa mnamo 9 December 2018.
  14. ↑ Breastfeeding and Medication (en-US). AAP.org. Jalada kutoka ya awali juu ya 2019-08-02. Iliwekwa mnamo 2020-01-12.
  15. ↑ Are there any special conditions or situations in which I should not breastfeed?. NICHD (19 December 2013). Jalada kutoka ya awali juu ya 8 July 2015. Iliwekwa mnamo 27 July 2015.
  16. ↑ Breastfeeding and alcohol. NHS Choices. NHS (2017-12-21). Jalada kutoka ya awali juu ya 1 August 2016.
  17. ↑ Breastfeeding and diet. NHS Choices. NHS (2018-03-26). Jalada kutoka ya awali juu ya 7 August 2016.
  18. ↑ Tobacco Use | Breastfeeding | CDC. www.cdc.gov (2018-03-21). Jalada kutoka ya awali juu ya 9 August 2016. Iliwekwa mnamo 4 August 2016.
Rudishwa kutoka "https://sw.wikipedia.org/w/index.php?title=Unyonyeshaji&oldid=1261198"