Mkunde

Mkunde (Vigna unguiculata)
Mikunde shambani
Uainishaji wa kisayansi
Himaya: Plantae (mimea) (bila tabaka): Angiospermae (Mimea inayotoa maua) (bila tabaka): Eudicots (Mimea ambayo mche wao una majani mawili) (bila tabaka): Rosids (Mimea kama mwaridi) Oda: Fabales (Mimea kama mharagwe) Familia: Fabaceae (Mimea iliyo na mnasaba na mharagwe) Nusufamilia: Faboideae (Mimea inayofanana na mharagwe) Jenasi: Vigna Savi Spishi: V. unguiculata (L.) Walp.
Ngazi za chini
Nususpishi 13: V. u. spp. aduensis V. u. spp. alba V. u. spp. baoulensis V. u. spp. burundiensis V. u. spp. cylindrica V. u. spp. dekindtiana V. u. spp. letouzeyi V. u. spp. pawekiae V. u. spp. pubescens V. u. spp. sesquipedalis V. u. spp. stenophylla V. u. spp. tenuis V. u. spp. unguiculata

Mkunde (Vigna unguiculata) ni mmea wa mazao wa nusufamilia Faboideae katika familia Fabaceae (miharagwe). Mmea huu hupandwa sana katika Afrika na katika Amerika ya Kati na ya Kusini, Asia na Ulaya ya Kusini pia. Majani na mbegu zake huitwa kunde na hizi ni chakula muhimu.

Nususpishi ya mkunde, mkunde-mwitu (V. u. ssp. cylindrica), hukua porini kwa Afrika lakini hukuzwa pia kama mmea wa mazao na kutoa malisho.

Nususpishi nyingine, mkobwe (V. u. ssp. sesquipedalis), ina makaka marefu sana: sm 35-75 (maana ya "sesquipedalis" ni futi moja na nusu). Makaka hawa au makobwe huliwa kama maharagwe-mboga.

Picha

• 
  Majani
• 
  Maua na makaka machanga
• 
  Maua
• 
  Kaka bichi
• 
  Mavuno ya makaka
• 
  Kunde
• 
  Kunde zinazoshambuliwa na visaga madoa
• 
  Mkunde-mwitu
• 
  Mkobwe wenye makaka marefu
• 
  Makobwe

Makala hii kuhusu mmea fulani bado ni mbegu. Je, unajua kitu kuhusu Mkunde kama uainishaji wake wa kibiolojia, uenezi au matumizi yake? Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.