Haki za binadamu nchini Uganda

Uganda

Makala hii imepangwa kwa mfululizo: Siasa na serikali ya Uganda

Rais Yoweri Kaguta Museveni Makamu wa Rais Edward Ssekandi Waziri Mkuu Amama Mbabazi Bunge la Taifa Vyama vya Kisiasa Uchaguzi Uganda Subdivisions Mikoa Wilaya Haki za Binadamu Mahusiano ya Kigeni

Nchi zingine · Atlasi

Uganda inaendelea kuwa na ugumu katika kuheshimu haki za binadamu katika masuala mbalimbali, lakini katika ripoti ya mwaka 2012 kuna nafuu fulani.

Migogoro katika Kaskazini

Mgogoro wa kaskazini mwa nchi kati ya Uganda People's Defence Force (UPDF) na Lord's Resistance Army (LRA) imeharibu uchumi, kupunguza maendeleo ya maeneo yaliyoathirika na umeleta ukiukaji mwingi wa haki za binadamu. Tangu Yoweri Museveni awe rais (mwaka 1986), jumla ya Waganda milioni 2 wameyakimbia makazi yao na makumi ya maelfu wameuawa. Wastani wa watoto 20,000 wametekwa nyara na LRA kwa matumizi yao kama askari watoto na watumwa tangu mwaka 1987. Ila kuepuka kutekwa nyara, maelfu ya watoto huacha vijiji vyao kila usiku na kujificha katika misitu, hospitali, na makanisa. Katika tukio ovu zaidi katika historia ya vita, zaidi ya raia 330 waliuawa na LRA katika kambi ya wasio na makazi Barlonyo mwezi Februari 2004.

Mateso ya mashoga

Mnamo Oktoba 2009, muswada ulifikishwa katika Bunge la Uganda unaoitwa "Anti-Homosexuality Bill 2009" unaotoa wito kwa adhabu kali zaidi kwa mashoga, hadi adhabu ya kifo. Sheria hii pia inadai kwamba raia yeyote ambaye anamshuku mtu mwingine kuwa shoga, anahitajika amripoti polisi, la sivyo yeye pia anaweza kupokea faini au kufungwa gerezani. Mapendekezo ya muswada huo hata huwakataza makabaila wasikodishe nyumba kwa mashoga wanaojulikana, na hupiga marufuku majadiliano ya umma kuhusu ushoga.Muswada huo, kisha kurekebishwa, umepitishwa na rais tarehe 24 Februari 2014. Basi, nchi mbalimbali na Benki ya Dunia zimeamua kusitisha misaada na mikopo yao kwa Uganda.

Dhuluma na vikosi vya walinda usalama nchini Uganda

Wakala wa usalama wa Uganda wamekuwa wakihusishwa na mateso ya haramu na ufungo haramu wa washukiwa, pamoja na waasi wa LRA na wateteaji wao. Mbinu za utesaji ni kama kuwafunga washukiwa kwa mbinu ya 'kandoya' (mikono na miguu hufungwa nyume ya mheshimiwa) kutumia kamba kutoka dari, kali na kumpiga mateke, na kushikisha waya za stima katika sehemu zake nyeti.

Tarehe 14 Juni [2003] maafisa wa [Violent Crime Unit crack Green] walimkamata Nsangi Murisidi, wenye umri wa miaka 29, juu ya mashtaka kwamba alikuwa amewezesha marafiki kutenda wizi na kwa madai ya umiliki wa bunduki. Jamaa walijaribu kumtembelea kizuizini bila mafanikio. Tarehe 18 Juni wakili aliyekuwa akiwakilisha familia alipokea uthibitisho wa kifo chake kizuizini akiwa katika makao makuu ya VCCU huko Kireka, kitongoji cha Kampala. Cheti cha kifo kilithabitisha sababu ya kifo kuwa upungufu wa maji na damu, kutoka damu katika ubongo na kuchomwa kwenye makalio. Mwili pia majeraha 14 makuu. Mnamo Oktoba Waziri wa Mambo ya Ndani aliarifu kuwa uchaguzi ulikuwa umeamrishwa, lakini hatimaye hakuna maendeleo yaliyoripotiwa. Source: Amnesty International, Taarifa ya Mwaka 2004

Vyombo vya serikali vilivyoshtakiwa kwa mateso ni pamoja na UPDF's Chieftancy ya Military Intelligence (CMI), Internal Security Organisation (ISO), Violent Crime Crack Unit (VCCU) na mashirika ya dharula kama vile Joint Anti-Terrorist Task Force (JATF.) Mwezi Oktoba Uganda katika Tume ya Haki za Binadamu (UHRC), ambayo hupokea sehemu ndogo ya malalamiko ya ukiukwaji wa haki za binadamu halisi, ilikuta kuwa mateso yaliendelea kuwa mazoezi yaliyoenea miongoni mwa mashirika ya usalama nchini Uganda.

Uhuru wa kisiasa

Mwezi Aprili 2005, wabunge wawili wa upinzani walikamatwa kwa mashtaka ya kisiasa. [2] Ronald Reagan Okumu na Michael Nyeko Ocula wametoka kutoka Forum for Democratic Change ,harakati iliyoaminika kuwa tisho kuu kwa uteuzi wa Rais Yoweri Museveni mwaka 2006.

Uhuru wa vyombo vya habari

Kama vile katika nchi nyingi za Afrika, vyombo vya serikali vimeendelea kupinga uhuru wa vyombo vya habari nchini Uganda.

Mwishoni mwa mwaka 2002, gazeti la Monitor lilikuwa limefungwa kwa muda na jeshi la polisi. Waandishi wa habari kutoka jarida waliendelea kushambuliwa mwaka 2004, wawili ambao waliitwa hadharani kama "washirika wa ugomvi" na msemaji wa UPDF.

Mwezi Februari 2004, Mahakama Kuu ilitawala kosa la "uchapishaji wa habari za uongo" kuwa utupu na dhidi ya katiba. [3] Ilihifadhiwa 29 Novemba 2006 kwenye Wayback Machine.

Habari ya Uganda imepimwa kama 'huru kiasi' na Freedom House ,shirika linalojitegemea kufuatilia ya uhuru wa habari duniani kote. Katika Press Freedom Survey 2005, Uganda lilipimwa kama nchi ya 13 yenye habari huru kati ya nchi 48 katika Afrika kusini mwa Sahara .[4]

Viungo vya nje

• Uganda Overview Haki za Binadamu, Human Rights Watch
• Uganda - Amnesty International, 2004 Taarifa ya Mwaka
• uhuru wa kujieleza nchini Uganda: IFEX
• Watoto wa manane ushuhuda wa kutekwa nyara watoto
• Wakati Sun Sets Sisi Anza kwa Worry Ilihifadhiwa 24 Oktoba 2005 kwenye Wayback Machine. UN-zilizokusanywa akaunti ya ukatili
• Mradi wa Sheria ya wakimbizi
• Ugandan wanasheria na mgomo juu uhaini watuhumiwa 22 Novemba 2005