Ladi Kwali

Picha ya Ladi Kwali Kitengeza chungu kwa ufinyanzi

Ladi Kwali (1925 - 12 Agosti 1984) alikuwa msanii wa sanaa ya ufinyanzi wa Nigeria.

Maisha

Ladi kwali alizaliwa kwenye kijiji cha Kwali iliyopo mkoa wa Gwari inayopatikana kaskazini mwa Nigeria, ambapo ufinyanzi ulikuwa utamaduni wa wanawake. Alijifunza ufinyanzi akiwa mdogo akifundishwa na shangazi yake kwa kutumia utamaduni wa ufinyanzi wa kuzungusha. Alitengeneza viungu vikubwa kwa ajili ya maji,kupikia,vibakuli na chupa . Aliremba kwa mitindo mbalimbali kama vile nge, mijusi,mamba,vinyonga,nyoka na samaki. Mitindo yake ya vyombo vya udongo zilianzia zama za kale. Kulingana na utamaduni wa kale, zilichomwa na kukaushwa. Vyungu vyake vilionekana kwa uzuri wake wa mitindo na urembo na alijulikana kimkoa kama mfinyanzi mahiri. Baadhi ya kazi zake zilihitajika na Emir wa Abuja, Alhaji Sulaimanu Barau ambapo zilionekana nyumbani kwake na Michael Cardew mwaka 1950.

Maisha ya awali

Alizaliwa katika kijiji kidogo cha kwali Halimashauri ya kwali mwaka 1925.( wanahistoria wengine walionyesha yakuwa, mwaka wa kuzakuliwa kwake ni 1920). ). Alikuwa katika familia yeneye mila na desturi ya wanawake kujihusisha na ufinyanzi. Mallam Mekaniki Kyebese, mdogo wake Ladi Kwali alisema yakuwa, alikuwa mahiri katika Sanaa ya ufinyanzi ambapo kazi zake ziliuzwa hata kabla ya kufika sokoni.

Kazi yake

Michael Cardew,ambaye alikuwa ni afisa mfinyanzi katika kamati ya biashara na viwanda kwenye serikali ya ukoloni wa Nigeria mwaka 1951, alianzisha kituo cha ufinyanzi Suleja afu kuitwa Abuja Aprili 1952.

In 1954, Ladi Kwali joined the Abuja Pottery as its first female potter. Alijifunza utengenezaji wa magurudumu ya mfinyanzi,vyombo vya udongo,uchomaji wa uzalishaji wa saggar na utumiaji wa udogo wa kuteleza Alitengeneza bakuli kwa kutumia urembo wa graffito. Mpaka mnamo mwaka 1965 Cardew alipoachia nafasi yake, kituo kiliwavutiwa wanawake wanne kutoka Gwari : Halima Audu, Lami Toto, Assibi Iddo, na Kande Ushafa. Wanawake hawa walifanya kazi kwa pamoja kwenye mmoja warsha iliyoitwa Dakin Gwari. . Waliunda maumbo na kukwangua ndani ya viungu kwa magamba ya konokono.

Walirithi utamaduni wa utengenezaji kwa kuchanganya na udongo mweupe na madini ya miamba ya feldspar yenye kuleta mvuto katika mapambo yake. Baad ya hapo, vyungu huchomwa moto na sehemu zenye mitelezo huonekana kwa rangi ya kijani mpauko. Kutoka kwenye utamaduni wake wanawake walikua wenye jukumu la ufinyanzi, Ladi kwalis kwali kazi zake zilikuwa ni kazi za kisanii.

Viungu vyake vilishilikishwa kimaonesha kimatifa kwenye ufinyanzi Abuja mnamo mwaka 1958,1959 na 1962 kuongozwa na Cardew.Mwaka 1961 kwali alifanya maonesho kwenye chuo cha royal,Farnham na Wenford bridge ubritish. pia alitoa maenesho ufaransa na ujerumani kwa kila kipindi .mwaka1972 alitalii marekani pamoja na Cardew kazi yake pia ilioneshwa landani Berkeley Galleries.

Tuzo na mafanikio

Kwali alipewa tuzo ya MBE (Order of the British Empire) mwaka 1962 katika siku yake ya kuzaliwa.

Mwaka 1977, alipewa shahada ya uzamivu ya heshima katika chuo kikuu cha Ahmadubello zaria.

Mwaka 1980, serikali ya Nigeria kupitia ofisi ya wizara ya jamhuri ya Nigeria walimtunuku tuzo ya Nigerian National Order of Merit Award ambayo ni tuzo ya juu ya heshima ya kitaifa katika mafanikio ya taaluma. Alipokea tuzo ya kitaifa ya heshima ya uafisa kutoka Order of the Niger mwaka 1981. Picha huonekana katika noti 20 ya Nigeria. Barabara ya Mtaa mkuu wa Abuja ulipewa jina la Ladi Kwali.

Marejeo

Makala hii kuhusu mtu huyo bado ni mbegu. Je, unajua kitu kuhusu Ladi Kwali kama wasifu wake, habari za maisha au kazi yake? Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.