Vijana na ulemavu
 | Makala hii au sehemu ya makala hii inahitaji masahihisho kwa upande mmoja wa zifuatazo:
|
Makala hii ina dalili ya kutungwa kwa kutegemea programu ya kompyuta kama vile "Google translation" au "wikimedia special:content translation" bila masahihisho ya kutosha. Watumiaji wanaombwa kuchunguza tena lugha, viungo na muundo wake. Wakiridhika na hali yake wanaweza kuondoa kigezo hiki kinachoonekana kwenye dirisha la kuhariri juu ya matini ya makala kwa kutumia alama za {{tafsiri kompyuta}} .
Vijana na ulemavu ni mada muhimu kwa sababu ulimwenguni kote, kuna vijana kati ya milioni 180 na 220 wenye ulemavu. Asilimia 80 wanaishi katika nchi zinazoendelea, na kwa hiyo wanaofikiwa na elimu, huduma za afya, kazi na haki za jumla ni wachache[1] Ulemavu unajumuisha ulemavu wa kimwili, kiakili au ugonjwa wa akili. Vijana wengi wanaishi maisha ya kawaida na yenye utulivu, hata hivyo wale wenye ulemavu wanaweza kupata vikwazo zaidi kuliko wale wasio na ulemavu kutokana na vikwazo vinavyowezekana, vinavyotokana na mapungufu ya kimwili na mapungufu ya kijamii.
Ulemavu na Elimu
[hariri | hariri chanzo]Kanuni za kisheria nchini Marekani
[hariri | hariri chanzo]Kabla ya miaka ya 1970, hakukuwa na sheria kuu za shirikisho ambazo zililinda haki za kiraia au za kikatiba za Wamarekani wenye ulemavu. Harakati za haki za kiraia zilianzisha "harakati za haki za walemavu", ambalo lililenga huduma za kijamii na matibabu kwa wale wenye ulemavu, na mnamo 1975 Sheria ya Elimu ya Watu Wenye Ulemavu (IDEA) iliundwa. Sheria hii inaweka haki za watoto wenye ulemavu kuhudhuria shule za umma, kupokea huduma iliyoundwa kukidhi mahitaji yao bila malipo, na kupokea mafundisho katika madarasa ya elimu ya kawaida pamoja na watoto wasio na ulemavu.[2] IDEA pia iliidhinisha ruzuku za serikali kwa majimbo kulipia baadhi ya gharama za huduma za elimu maalum kwa vijana wenye umri wa miaka mitatu hadi ishirini na moja. [3]Nyongeza kwenye sheria ililenga katika kuboresha upatikanaji wa elimu ya jumla na mtaala (programu-jumuishi), kuandaa tathmini zinazofaa, kutekeleza taratibu zinazofaa za kinidhamu na upangaji mbadala, na kuunda huduma za mpito kwa vijana wanaoacha mfumo wa elimu. Mpito huu unaweza kuwa mgumu kwa vijana wenye ulemavu ikiwa ni ghafla sana- wengi wa vijana hawa wanang'ang'ana na uhuru ambao kuhitimu kunaruhusu. Mnamo 2004, nyongeza zilifanywa ili kukuza uwajibikaji bora kwa matokeo, kuimarisha ushirikishwaji wa wazazi, kuhimiza matumizi ya mbinu na nyenzo zilizothibitishwa (kuongeza utafiti juu ya mbinu za sasa), na kupunguza mizigo ya usimamizi kwa walimu, majimbo na wilaya za shule za mitaa. Kabla ya 1975, ni mtoto mmoja tu kati ya watano wenye ulemavu waliotambuliwa alihudhuria shule ya umma, na majimbo mengi yaliwatenga kwa uwazi watoto wenye aina fulani za ulemavu shuleni; hawa ni pamoja na watoto ambao walikuwa vipofu au viziwi, na watoto walioitwa "waliochanganyikiwa kihisia" au "waliopungua kiakili".[2]
Mfumo wa sasa wa elimu maalum
[hariri | hariri chanzo]Mfumo wa sasa wa elimu maalum unaweza kutoa usaidizi na huduma nyingi tofauti ikiwa ni pamoja na usafiri, patholojia ya lugha ya hotuba na huduma za kusikia, huduma za kisaikolojia, tiba ya kimwili na ya kazi, burudani ya matibabu, huduma za ushauri ikiwa ni pamoja na ushauri wa urekebishaji, mwelekeo, na huduma za uhamaji, huduma za matibabu kwa uchunguzi. au madhumuni ya tathmini, huduma za afya shuleni, huduma za kijamii shuleni, na ushauri nasaha na mafunzo ya wazazi.[2] Kila mwanafunzi wa kipekee na dalili zake za kipekee za ulemavu wake atahitaji usaidizi tofauti kutoka kwa kijana mwingine mwenye ulemavu (hata kama ni ulemavu sawa). Ndani ya darasa, kuna njia nyingi tofauti ambazo walimu na utawala wanaweza kurekebisha kazi zao ili kukidhi mahitaji ya vijana darasani mwao wenye ulemavu. Baadhi tu ya marekebisho haya ni urekebishaji wa mtaala, mafundisho ya kikundi kidogo au ya mtu binafsi, na walimu ambao wana ujuzi hasa katika kuwatia moyo wanafunzi, kurekebisha nyenzo za kufundishia, ujuzi wa kusoma na sanaa ya lugha, na kusimamia tabia za wanafunzi. Malazi mahususi yanaweza kujumuisha wakufunzi au wasaidizi, muda zaidi wa wanafunzi kufanya majaribio, majaribio au tathmini mbadala, viwango vilivyorekebishwa vya uwekaji alama, maelekezo ya polepole, kazi fupi au tofauti, maoni ya mara kwa mara, msomaji au mkalimani, mkufunzi rika, au maalum. mbinu na programu za usimamizi wa tabia.
Mfumo wa sasa wa elimu maalum
[hariri | hariri chanzo]Mfumo wa sasa wa elimu maalum unaweza kutoa usaidizi na huduma nyingi tofauti ikiwa ni pamoja na usafiri, patholojia ya lugha ya hotuba na huduma za kusikia, huduma za kisaikolojia, tiba ya kimwili na ya kazi, burudani ya matibabu, huduma za ushauri ikiwa ni pamoja na ushauri wa urekebishaji, mwelekeo, na huduma za uhamaji, huduma za matibabu kwa uchunguzi. au madhumuni ya tathmini, huduma za afya shuleni, huduma za kijamii shuleni, na ushauri nasaha na mafunzo ya wazazi. Kila mwanafunzi wa kipekee na dalili zake za kipekee za ulemavu wake atahitaji usaidizi tofauti kutoka kwa kijana mwingine mwenye ulemavu (hata kama ni ulemavu sawa). Ndani ya darasa, kuna njia nyingi tofauti ambazo walimu na utawala wanaweza kurekebisha kazi zao ili kukidhi mahitaji ya vijana darasani mwao wenye ulemavu. Baadhi tu ya marekebisho haya ni urekebishaji wa mtaala, mafundisho ya kikundi kidogo au ya mtu binafsi, na walimu ambao wana ujuzi hasa katika kuwatia moyo wanafunzi, kurekebisha nyenzo za kufundishia, ujuzi wa kusoma na sanaa ya lugha, na kusimamia tabia za wanafunzi. Malazi mahususi yanaweza kujumuisha wakufunzi au wasaidizi, muda zaidi wa wanafunzi kufanya majaribio, majaribio au tathmini mbadala, viwango vilivyorekebishwa vya uwekaji alama, maelekezo ya polepole, kazi fupi au tofauti, maoni ya mara kwa mara, msomaji au mkalimani, mkufunzi rika, au maalum. mbinu na programu za usimamizi wa tabia.[2]
Changamoto na Ugumu
[hariri | hariri chanzo]Athari za familia
[hariri | hariri chanzo]Kuwa kijana mwenye ulemavu kunaweza kuleta mzigo wa kifedha kwa mtu binafsi, na pia kwa wale wanaotoa huduma na msaada. Familia zao pia huingia gharama za ziada za moja kwa moja na zisizo za moja kwa moja.[4] Familia zilizo na vijana walemavu hutumia pesa kwenye huduma za afya, matibabu, kitabia, au huduma za elimu; usafiri; walezi; na huduma zingine za mahitaji maalum. Gharama zisizo za moja kwa moja zinajumuisha kupunguzwa kwa uwezo wa wazazi kufanya kazi kwa sababu ya muda wa ziada unaohitajika kumtunza mtoto mwenye ulemavu pamoja na gharama kubwa au kutopatikana kwa malezi ya kutosha ya mtoto. Hili ni tatizo sawa na ambalo familia nyingi hukabili, lakini vijana walemavu wanaweza kuishi nyumbani kwa muda mrefu au kuhitaji uangalifu zaidi.[5] Gharama hizi pekee zinaweza kupunguza utulivu wa kifedha wa familia. Kuwa na mtoto mwenye ulemavu huongeza uwezekano kwamba mama (au mara chache zaidi baba) atapunguza saa za kazi au kuacha kufanya kazi kabisa. [6]Utafiti mmoja ulionyesha kuwa kupungua kwa ajira kwa 9% kwa akina mama walio na mtoto mlemavu ikilinganishwa na akina mama wote, na matokeo ya makadirio ya takriban $3,150 katika malipo yaliyopotea. Isitoshe, akina mama wanaoendelea kufanya kazi wanakadiriwa kupunguza muda wa kufanya kazi kwa karibu saa mbili kwa juma, kwa muda wa kati ya nusu saa na saa tano kwa juma.[3] Familia zilizo na rasilimali zaidi zinaweza kudumisha utulivu wa kifedha, hata kwa shida ya kifedha ya kuwa na kijana mwenye ulemavu. Rasilimali hizi zinaweza kutoa matibabu, makazi ya gharama nafuu, tiba, n.k. kwa kijana aliye na mahitaji maalum. Kama hitimisho kutoka kwa utafiti ulioorodheshwa hapo juu, watoto hawa wana uwezekano mkubwa wa kuwa na uwezo wa kufanya kazi kwa kujitegemea kutoka kwa familia zao, na kuishi peke yao katika umri wa mapema, kuliko wale wanaotoka katika familia ambazo haziwezi kumudu rasilimali hizi za ziada.
Umaskini
[hariri | hariri chanzo]Asilimia 80 ya watu wenye ulemavu wanaishi katika jamii zisizo na rasilimali. Mara nyingi huchukuliwa kama mzigo, na wananyanyaswa vibaya katika jamii. Wengi hawawezi kuchangia jamii, kuhudhuria shule, au kupata kazi.[7]
Vijana wenye ulemavu katika mfumo wa haki
Katika mfumo wa haki, vijana si wanaume, maskini na wana ulemavu mkubwa wa kujifunza au kitabia kiasi kwamba wanahitaji huduma zilizoorodheshwa chini ya IDEA. [8] Kuna vijana 1345,000 waliofungwa katika mfumo wa Marekani, na 30% -70% ya watu hawa ni vijana wenye ulemavu.[9] Ugonjwa wa akili hutokea mara nyingi zaidi kati ya wafungwa kuliko wale walio nje ya jela. Magonjwa kama hayo yanahusiana na angalau baadhi ya matatizo ambayo wafungwa wa zamani hupitia baada ya kuachiliwa.[6] Wale ambao waligunduliwa na ulemavu wa akili wanaweza kuwa na wakati mgumu wa kurekebisha maisha nje ya jela baada ya kuachiliwa; hii mara nyingi hujumuisha kurudiwa kwa uhalifu, au ugumu wa kudumisha utulivu wa kujitegemea kifedha au kihisia.
Marejeo
[hariri | hariri chanzo]- ↑ "Youth With Disabilities". web.archive.org. 2014-01-27. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2014-01-27. Iliwekwa mnamo 2022-09-17.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 Aron, Laudan; Loprest, P. (2012). "Disability and the Education System". The Future of children. doi:10.1353/FOC.2012.0007.
- ↑ Aron, Laudan; Loprest, Pamela (2012). "Disability and the Education System". The Future of Children. 22 (1): 97–122. doi:10.1353/foc.2012.0007. ISSN 1550-1558.
- ↑ Stabile, Mark; Allin, Sara (2012). "The Economic Costs of Childhood Disability". The Future of Children. 22 (1): 65–96. ISSN 1054-8289.
- ↑ Stabile, Mark; Allin, Sara (2012). "The Economic Costs of Childhood Disability". The Future of Children. 22 (1): 65–96. ISSN 1054-8289.
- ↑ Stabile, Mark; Allin, Sara (2012). "The Economic Costs of Childhood Disability". The Future of Children. 22 (1): 65–96. ISSN 1054-8289.
- ↑ Manderson, Lenore (2004-06-01). "Disability, Global Legislation and Human Rights". Development (kwa Kiingereza). 47 (2): 29–35. doi:10.1057/palgrave.development.1100027. ISSN 1461-7072.
- ↑ Quinn, M.; Rutherford, R.; Leone, P.; Osher, D.; Poirier, J. (2005). "Youth with Disabilities in Juvenile Corrections: A National Survey". doi:10.1177/001440290507100308.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ Quinn, M.; Rutherford, R.; Leone, P.; Osher, D.; Poirier, J. (2005). "Youth with Disabilities in Juvenile Corrections: A National Survey". doi:10.1177/001440290507100308.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help)