Nenda kwa yaliyomo

Mugisha Muntu

Kutoka Wikipedia, kamusi elezo huru

Gregory Mugisha Muntuyera (anajulikana kama Mugisha Muntu; amezaliwa Oktoba 1958), ni mwanasiasa wa Uganda na afisa wa jeshi aliyestaafu. Yeye ndiye Rais wa sasa wa Alliance for National Transformation (ANT), chama cha kisiasa alichoanzisha mnamo Machi 2019. Hapo awali aliwahi kuwa Rais wa Jukwaa la Mabadiliko ya Kidemokrasia (FDC), chama cha kisiasa cha upinzani, kutoka 2012 hadi 2017. Mnamo Septemba 2018, Jenerali Muntu aliachana na FDC akielezea tofauti za kiitikadi na uongozi mpya wa FDC wa Mhe Patrick Oboi Amuriat. Mnamo tarehe 27 Septemba 2018 alitangaza katika mkutano na waandishi wa habari wa televisheni kwamba yeye na viongozi wengine walikuwa wameanza kile alichokiita The New Formation ambayo baadaye ikawa ANT.

Alihudumu kama Kamanda wa Jeshi, nafasi ya juu kabisa katika jeshi la Uganda, kutoka 1989 hadi 1998. Wakati Jeshi la Kitaifa la Upinzani lilipewa jina la Kikosi cha Ulinzi cha Wananchi wa Uganda (UPDF), Jenerali Muntu alikua Kamanda wa UPDF.

Mnamo 2008, aligombea urais wa FDC bila mafanikio, dhidi ya Kizza Besigye [1]lakini baadaye alichaguliwa kuwa rais wa chama mnamo 2012.Yeye ndiye mwanzilishi na Rais wa sasa wa Chama cha Muungano wa Mabadiliko ya Kitaifa (ANT) [2]

Maisha na Elimu

[hariri | hariri chanzo]

Mugisha Muntu alizaliwa mnamo Oktoba 1958 [3] katika kijiji cha Kitunga katika Wilaya ya Ntungamo ya leo, mkoa mdogo wa Ankole, Magharibi mwa Uganda, kwa Enock Ruzima Muntuyera na Aida Matama Muntuyera. [4]Alikuwa mtoto wa tajiri kwani baba yake alikuwa mtendaji mwenye nguvu wa serikali na rafiki wa karibu wa kiongozi wa Uganda Milton Obote. Alisoma Shule ya Junior Mbarara, Shule ya Msingi Kitunga na Shule ya Upili ya Kitunga. (Shule ya Upili ya Kitunga baadaye ilipewa jina la Shule ya Upili ya Muntuyera, ikiwa ni kumbukumbu ya baba yake, na Obote.) Muntu alisoma Shule ya Chuo cha Makerere na baadaye akahitimu masomo ya sayansi ya siasa kutoka Chuo Kikuu cha Makerere, ambapo alikuwa naibu rais wa umoja wa wanafunzi.

Kazi ya kijeshi

[hariri | hariri chanzo]

Muntu alijiunga na Kikosi cha Upinzani cha Kitaifa cha Yoweri Museveni siku alipomaliza mitihani yake ya chuo kikuu, kwa aibu ya familia yake na Rais Obote, ambaye alimwona kama mtoto wa kiume.[5] Mwanzoni mwa uasi alipigwa risasi kifuani lakini alinusurika baada ya kupata matibabu huko Kampala. Baadaye aliibuka kama mkuu wa Upelelezi wa Jeshi baada ya ushindi wa NRA mnamo 1986. Katika ujasusi wa kijeshi alikuwa na watu chini ya uongozi wake kama Paul Kagame, ambaye baadaye angekuwa Rais wa Rwanda.[6]

Muntu alipata mafunzo zaidi ya kijeshi nchini Urusi kabla ya kuwa kamanda wa idara Kaskazini mwa Uganda. Alipanda cheo cha Meja Jenerali ndani ya UPDF. Kupandishwa kwake haraka hakukutambuliwa na maafisa wengine wakuu katika jeshi la Uganda. Baadaye alikuwa akihudumu kama Kamanda wa UPDF. Ujumbe huo baadaye ulipewa jina Mkuu wa Vikosi vya Ulinzi vya Uganda. Kama mkuu wa jeshi, alisimamia kuondolewa kwa sehemu nyingi za jeshi. Waangalizi wamemtaja Meja Jenerali Muntu kupaa haraka kwa kilele cha NRA / UPDF kwa sifa yake kama afisa mwaminifu kwa Rais wa Uganda. Uaminifu huu ulilipwa na uungwaji mkono wa Rais wakati wa ugomvi mwingi wa Muntu na sehemu za jeshi ambazo zilimshtaki kwa kujaribu kuwatenganisha. Kati ya hao walikuwa wale walioitwa "maafisa wasio na elimu", wakiongozwa na Meja Jenerali James Kazini. Muntu alishtakiwa kwa kuunda mgawanyiko ndani ya jeshi kwa kuonyesha upendeleo kwa maafisa waliosoma huku akiwaweka kando wale aliowachukulia kuwa hawajasoma.

Kazi ya kisiasa

[hariri | hariri chanzo]

Muntu alikuwa mjumbe wa jimbo (1994-1995) na mbunge. Baada ya kutokubaliana na mtazamo wa Museveni kwa siasa na jeshi, aliondolewa kutoka kwa amri ya jeshi na kuteuliwa kama waziri, nafasi ambayo alikataa kwa adabu.

Mnamo tarehe 21 Novemba 2020, Muntu, pamoja na wagombea wenzake wa urais Bobi Wine, Henry Tumukunde, Norbert Mao, na Patrick Amuriat Oboi, walikubaliana kuunda muungano pamoja.[7]

Tangu 1992, aliingia kweneye mahusiano na Julia Kakonge Muntu. Wana mtoto mmoja wa kiume, ambaye alizaliwa mnamo 1993, na binti mmoja, ambaye alizaliwa mnamo 1996.[8]

  1. "Muntu asks for trust, promises victory". Daily Monitor (kwa Kiingereza). Iliwekwa mnamo 2021-06-30.
  2. The independent (2019-05-22). "Muntu unveils alliance for National Transformation Leadership". The Independent Uganda: (kwa American English). Iliwekwa mnamo 2021-06-30.{{cite web}}: CS1 maint: extra punctuation (link)
  3. "Maj. Gen. (Rtd) Muntu, Mugisha O. —East African Legislative Assembly". www.eala.org. Iliwekwa mnamo 2021-06-30.
  4. "Who is Maj Gen Mugisha Muntu?". Daily Monitor (kwa Kiingereza). Iliwekwa mnamo 2021-06-30.
  5. "Who is Maj Gen Mugisha Muntu?". Daily Monitor (kwa Kiingereza). Iliwekwa mnamo 2021-06-30.
  6. Edris Kiggundu. "Muntu, a principled, quiet political warrior". The Observer - Uganda (kwa Kiingereza (Uingereza)). Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2021-05-25. Iliwekwa mnamo 2021-06-30.
  7. Independent Reporter (2020-11-21). "Presidential candidates join forces to deal with police brutality". The Independent Uganda: (kwa American English). Iliwekwa mnamo 2021-06-30.{{cite web}}: CS1 maint: extra punctuation (link)
  8. http://www.monitor.co.ug/artsculture/Reviews/The-Muntu-you-did-not-know/-/691232/1645342/-/oba9ekz/-/index.html