Nenda kwa yaliyomo

Dalia Grybauskaitė

Kutoka Wikipedia, kamusi elezo huru
Dalia Grybauskaitė

Dalia Grybauskaitė (amezaliwa 1 Machi 1956) ni mwanasiasa wa Lithuania ambaye aliwahi kuwa rais wa nane wa nchi hiyo. Ni mwanamke wa kwanza na hadi sasa pekee kushika nafasi hiyo, tena mwaka 2014 akawa Rais wa kwanza wa Lithuania kuchaguliwa kwa muhula wa pili mfululizo.[1]

Grybauskaitė amewahi kuwa Waziri wa Fedha, na pia Kamishna wa Ulaya wa Mipango ya Fedha na Bajeti kutoka 2004 hadi 2009. Mara nyingi anajulikana kama "Iron Lady."[1] au "chuma Magnolia"[2]

Miaka ya mwanzoni

[hariri | hariri chanzo]
  • Grybauskaitė alizaliwa tarehe 1 Machi 1956 katika familia ya watu wanaofanya kazi huko Vilnius wakati wa utawala wa Soviet wa Lithuania. Mama yake, Vitalija Korsakaitė (1922–1989), alizaliwa katika eneo la Biržai na alifanya kazi kama muuzaji. Baba yake, Polikarpas Grybauskas (1928-2008), alikuwa fundi umeme na dereva. Pia alikuwa mtumishi wa NKVD wakati wa Vita vya pili vya dunia. Grybauskaitė alihudhuria Shule ya Upili ya Salomėja Nėris. Ana ndugu wawili, mmoja anaishi Lithuania, na mwingine anaishi Colorado Springs, Marekani. Amejieleza kuwa si miongoni mwa wanafunzi bora. Masomo aliyopenda sana yalikuwa historia, jiografia na fizikia.[3]
  • Grybauskaitė alianza kushiriki katika michezo akiwa na umri wa miaka kumi na moja, na akawa mchezaji wa mpira wa kikapu mwenye shauku.[4] Katika umri wa miaka kumi na tisa, alifanya kazi kwa mwaka katika Jumuiya ya Kitaifa ya Philharmonic ya Kilithuania kama mkaguzi wa wafanyikazi. Kisha akajiandikisha katika A.A. Chuo Kikuu cha Jimbo la Zhdanov huko Leningrad, kama mwanafunzi wa uchumi wa kisiasa. Wakati huo huo, alianza kufanya kazi katika kiwanda cha ndani huko Leningrad. Mnamo 1983, Grybauskaitė alihitimu na nukuu na akarudi Vilnius, akichukua nafasi ya ukatibu katika Chuo cha Sayansi.[5]
  • Kazi katika Chuo ilikuwa ngumu na kwa hivyo alihamia Shule ya Upili ya Chama cha Kikomunisti cha Vilnius, ambako alifundisha katika uchumi wa kisiasa na fedha za kimataifa. Kuanzia 1983 hadi Desemba 1989, alikuwa mwanachama wa Chama cha Kikomunisti cha Umoja wa Kisovyeti na baada ya Chama cha Kikomunisti cha Lithuania kujitenga na CPSU mnamo Desemba 1989, alikuwa mwanachama wa CPL hadi Juni 1990. Mnamo 1988, alitetea Thesis ya PhD huko Moscow (Chuo cha Sayansi ya Jamii).[6]
  • Mnamo 1990, mara tu baada ya Lithuania kurejesha uhuru wake kutoka kwa Muungano wa Sovieti, Grybauskaitė aliendelea na masomo yake katika Shule ya Edmund A. Walsh ya Huduma za Kigeni katika Chuo Kikuu cha Georgetown, Washington D.C., katika Mpango Maalum wa wasimamizi wakuu.

Kazi za mwanzoni kufanya

[hariri | hariri chanzo]
  • Kati ya 1991 na 1993, Grybauskaitė alifanya kazi kama Mkurugenzi wa Idara ya Ulaya katika Wizara ya Mahusiano ya Kiuchumi ya Kimataifa ya Jamhuri ya Lithuania. Wakati wa 1993, aliajiriwa katika Wizara ya Mambo ya Nje kama mkurugenzi wa Idara ya Mahusiano ya Kiuchumi, na aliwakilisha Lithuania ilipoingia kwenye mikataba ya biashara huria ya Umoja wa Ulaya. Pia aliongoza Kamati ya Kuratibu Misaada (Phare na G24). Muda mfupi baadaye, aliitwa Mjumbe wa Ajabu na Waziri Mkuu katika Misheni ya Kilithuania katika Umoja wa Ulaya. Huko, alifanya kazi kama naibu mpatanishi mkuu wa Mkataba wa Ulaya wa EU na kama mwakilishi wa Uratibu wa Misaada ya Kitaifa huko Brussels.

Uchaguzi wa rais wa 2009

[hariri | hariri chanzo]
  • Mnamo tarehe 26 Februari 2009, Grybauskaitė alitangaza rasmi kugombea urais wa 2009. Katika hotuba yake ya kutangaza, alisema:

    Nimeamua kurudi Lithuania kwakuwa watu wa Lithuania waliamua kunihitaji sasa. Nadhani sote tunatamani ukweli, uwazi na uwajibikaji kwa nchi yetu. Sisi sote tunataka kuishi bila woga, kwa kujiamini sisi wenyewe, kwa kila mmoja wetu, na katika kesho. Ninaweza na ninataka kuchangia kwa uzoefu wangu, ujuzi na ujuzi ili kuondoa vivuli kutoka kwa maadili, siasa, na uchumi ili kuunda Lithuania inayotawaliwa na raia - jimbo la raia. Kwa hiyo, nitagombea urais wa Lithuania[7]

Urais (2009–2019)

[hariri | hariri chanzo]
  • Grybauskaitė alichukua madaraka ya urais tarehe 12 Julai 2009, na akakubali nusu ya mshahara wake wa urais (lita 312,000). Ziara zake za kwanza za urais nje ya nchi zilifanywa nchini Uswidi na Latvia; mwezi wa Aprili 2011, alifanya ziara ya kitaifa nchini Norway. Grybauskaitė aliunga mkono uingiliaji kati wa kijeshi unaoongozwa na NATO nchini Libya.[8]
  • Mnamo 2014, Grybauskaitė alichaguliwa tena kuwa Rais. Alipata 46% ya kura katika duru ya kwanza, na akamshinda Zigmantas Balčytis wa Social Democratic Party katika duru ya pili ya kura kwa 58% ya kura.[9]

Marejeo

[hariri | hariri chanzo]
  1. ↑ 1.0 1.1 "ABC News (Australian Broadcasting Corporation)". www.abc.net.au (kwa Australian English). 2024-03-09. Iliwekwa mnamo 2024-03-09.
  2. ↑ "Steel magnolia", The Economist, ISSN 0013-0613, iliwekwa mnamo 2024-03-09
  3. ↑ "kl.lt | Tavo miesto naujienos". klaipeda.diena.lt. Iliwekwa mnamo 2024-03-09.
  4. ↑ "kl.lt | Tavo miesto naujienos". klaipeda.diena.lt. Iliwekwa mnamo 2024-03-09.
  5. ↑ "Apie mane - Dalia Grybauskaitė 2009". web.archive.org. 2009-04-20. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2009-04-20. Iliwekwa mnamo 2024-03-09.
  6. ↑ "Apie mane - Dalia Grybauskaitė 2009". web.archive.org. 2009-04-20. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2009-04-20. Iliwekwa mnamo 2024-03-09.
  7. ↑ "The Commissioners - Profiles, Portfolios and Homepages". ec.europa.eu. Iliwekwa mnamo 2024-03-09.
  8. ↑ "Libya: Where do Nato countries stand?", BBC News (kwa Kiingereza (Uingereza)), 2011-04-21, iliwekwa mnamo 2024-03-09
  9. ↑ "ABC News (Australian Broadcasting Corporation)". www.abc.net.au (kwa Australian English). 2024-03-09. Iliwekwa mnamo 2024-03-09.
Makala hii kuhusu mwanasiasa fulani bado ni mbegu.
Je, unajua kitu kuhusu Dalia Grybauskaitė kama wasifu wake, habari za maisha au kazi yake?
Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa?
Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.
Rudishwa kutoka "https://sw.wikipedia.org/w/index.php?title=Dalia_Grybauskaitė&oldid=1347759"