Toronto

Toronto
Jiji
Nchi	Kanada
Jimbo	Ontario
Serikali
Meya	Olivia Chow
Utaifa	Mtoro (en: Torontonian)
Eneo
Jumla	630.2 km²
Idadi ya watu
Jumla	2,794,356
Msongamano	4,457/km²
Pato la Taifa
Jumla (2023)	$473.3 bilioni CAD
HDI (2019)	0.929 ()
Eneo la saa	UTC−05:00 (EST)
Tovuti: toronto.ca

Toronto na Ziwa Ontario

Toronto ni mji mkuu wa jimbo la Ontario nchini Kanada.Ikiwa na idadi ya watu 2,794,356 mnamo 2021 ndilo jiji lenye wakazi wengi zaidi nchini Kanada na la nne kwa ukubwa wa idadi ya watu Amerika Kaskazini. Jiji hili ni kitovu cha Golden Horseshoe, eneo la mijini lenye takriban watu milioni 10 linalozunguka sehemu ya magharibi ya Ziwa Ontario. Toronto ni kituo cha kimataifa cha biashara, fedha, sanaa, na utamaduni.

Demografia

Toronto ndiyo jiji lenye idadi kubwa zaidi ya watu nchini Kanada, ikiwa na wakazi 2,794,356 kulingana na Sensa ya Kanada ya 2021. Eneo kubwa la Greater Toronto Area (GTA) lilikuwa na wakazi 6,202,225, na kuifanya kuwa eneo lenye watu wengi zaidi nchini. Eneo pana zaidi la Golden Horseshoe, linalozunguka Toronto, lilikuwa na wakazi 9,765,188 mnamo 2021.

Msongamano wa Watu

Toronto ni moja ya miji yenye msongamano mkubwa wa watu Amerika Kaskazini. Kufikia 2021, msongamano wa watu jijini ulikuwa watu 4,457 kwa kilomita ya mraba (11,541/sq mi). Eneo la katikati ya jiji lina msongamano mkubwa zaidi, na baadhi ya sehemu zikifikia watu 20,000 kwa kilomita ya mraba.

Kabila

Toronto ni mojawapo ya miji yenye tamaduni mchanganyiko zaidi ulimwenguni, huku zaidi ya nusu (52.1%) ya wakazi wake wakiwa wamezaliwa nje ya Kanada, kulingana na Sensa ya 2021. Jiji hili lina zaidi ya makabila 250, na hakuna kundi moja la kikabila linalounda idadi kubwa zaidi ya watu. Makundi makubwa ya kikabila na rangi jijini Toronto ni:

• Wazungu (47.9%) – Wakiwemo Waingereza, Waskochi, Waayalandi, Waitaliano, na makundi mengine ya Ulaya.

• Waasia Kusini (12.6%) – Hasa Wahindi, Wapakistani, Wasirilanka, na Wabangladeshi.

• Wachina (11.1%) – Ikiwemo Wakantoni, Wamandarin, na jamii zingine za Wachina.

• Watu Weusi (9.0%) – Wakiwemo kutoka Karibi, Afrika, na jamii za Afro-Latin.

• Wafilipino (3.4%)

• Waamerika Kusini (2.8%)

• Waasia wa Magharibi (2.2%) – Wakiwemo Wairani na jamii zingine za Mashariki ya Kati.

• Waasia Kusini-Mashariki (1.5%)

• Wenyeji wa asili (0.7%) – Wakiwemo Wamétis na Wainuit.

Lugha

Chombo cha kuhifadhia taka huko Toronto chenye tangazo la huduma ya simu ya dharura yenye lugha nyingi kutoka kushoto kwenda kulia na juu hadi chini

Kiingereza ndiyo lugha kuu inayozungumzwa jijini Toronto, ambapo 85.9% ya wakazi wanaweza kuwasiliana kwa Kiingereza. Toronto ni jiji lenye lugha nyingi, na zaidi ya lugha 200 huzungumzwa nyumbani. Lugha zisizo za Kiingereza zinazozungumzwa kwa wingi jijini Toronto (Sensa ya 2021) ni:

• Kantoni (3.0%)

• Mandarin (2.7%)

• Kipunjabi (2.5%)

• Kiitaliano (1.8%)

• Kihispania (1.8%)

• Kifilipino/Tagalog (1.7%)

• Kireno (1.5%)

• Kiurdu (1.4%)

• Kitamil (1.3%)

• Kiarabu (1.2%)

Dini

Kanisa la Metropolitan United Church

Toronto ina mchanganyiko wa dini mbalimbali. Kulingana na Sensa ya 2021, idadi ya watu kulingana na dini ni kama ifuatavyo:

• Ukristo (46.5%) – Ikiwemo Wakatoliki (26.6%), Waprotestanti, na Wakristo wa Orthodox.

• Wasio na dini (34.6%) – Idadi inayoongezeka ya watu wanajitambulisha kama wasio na dini au wasioamini Mungu.

• Uislamu (9.7%) – Dini inayokua kwa kasi zaidi jijini.

• Uhindu (5.6%)

• Usikh (2.2%)

• Ubuddha (1.6%)

• Uyahudi (1.4%)

Umri wa Kuishi

Toronto ina moja ya viwango vya juu vya umri wa kuishi nchini Kanada. Kufikia mwaka wa 2021, wastani wa umri wa kuishi jijini ulikuwa:

• Wanaume: Miaka 81.2

• Wanawake: Miaka 85.4

Umri wa kuishi jijini Toronto umeinuliwa na huduma bora za afya, programu za afya ya umma, na kiwango cha chini cha uhalifu. Hata hivyo, kuna tofauti za umri wa kuishi kati ya maeneo tofauti ya jiji kutokana na sababu za kijamii na kiuchumi.

Elimu

Hart House, Chuo kikuu Cha Toronto

Toronto ni moja ya miji yenye kiwango cha juu cha elimu Amerika Kaskazini. Kulingana na Sensa ya 2021, 73.5% ya watu wazima (wenye umri wa miaka 25-64) wana shahada ya chuo kikuu au diploma. Jiji hili lina vyuo vikuu na taasisi mashuhuri, zikiwemo:

• Chuo Kikuu cha Toronto – Mojawapo ya vyuo vikuu vinavyoheshimika ulimwenguni.

• Chuo Kikuu cha York – Taasisi mashuhuri ya utafiti.

• Chuo Kikuu cha Toronto Metropolitan (zamani Ryerson) – Kinachobobea katika uvumbuzi na teknolojia.

• Vyuo vya Humber, George Brown, na Seneca – Taasisi kubwa za elimu ya juu.

Toronto ina bodi mbili za shule za umma:

• Toronto District School Board (TDSB) – Bodi kubwa zaidi ya shule nchini Kanada.

• Toronto Catholic District School Board (TCDSB) – Inayohudumia shule za Kikatoliki jijini.

Umri

Toronto ina idadi kubwa ya watu vijana ikilinganishwa na miji mingine mikubwa nchini Kanada. Kulingana na Sensa ya 2021, umri wa wastani wa wakazi wa Toronto ulikuwa miaka 39.8, chini ya wastani wa kitaifa wa miaka 41.9. Mgawanyo wa umri ni:

• 0–14 miaka: 14.6%

• 15–64 miaka: 67.9%

• 65+ miaka: 17.5%

Idadi ya wazee inaongezeka, na inatarajiwa kuongezeka zaidi katika miongo ijayo.

Marejeo

Makala hii kuhusu maeneo ya Kanada bado ni mbegu. Je unajua kitu kuhusu Toronto kama historia yake, biashara, taasisi zilizopo, watu au utamaduni? Labda unaona habari katika wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.