Shanakdakhete
Shanakdakhete, pia hufupishwa kama Shanakdakheto[1] au Sanakadakhete,[2] alikuwa malkia wa Ufalme wa Kush, akiongoza kutoka Meroë katika karne ya 1 BK.[2] Shanakdakhete habari zake ni chache, ingawa inajulikana kuwa alijenga hekalu huko Naqa.
Shanakdakhete awali iliaminika kuwa malkia wa kwanza wa kutawala wa Kush [1] kutokana na tarehe isiyo sahihi ya maandishi yake.[2] Sasa jukumu hili linatambuliwa kuwa la Nahirqo.[2][3]
Vyanzo[hariri | hariri chanzo]
Shanakdakhete anajulikana kutokana na maandishi ya hieroglifi katika Hekalu F huko Naqa. Maandishi haya yanakuja na sanamu zinazoonyesha malkia, ingawa zimeharibika vibaya.[1] Shanakdakhete alikuwa na jukumu la kujenga Hekalu F, akichukua mahali pa miundo ya awali katika eneo hilo hilo.[2] Kwenye maandishi, Shanakdakhete anaitwa Mwana wa Ra, Bwana wa Nchi Mbili, Shanakdakheto.[4]
Mfululizo wa matukio[hariri | hariri chanzo]
Katika utafiti wa zamani, maandishi ya Shanakdakhete yaliona kuwa mifano ya awali kabisa ya herufi za Meroitic na kwa hivyo kwa utamaduni huu ulioenea iliaminika kuwa yalitoka katika karne ya pili kabla ya Kristo.[2] Ufafanuzi huu ulifanya Shanakdakhete awe malkia wa kutawala wa kwanza wa Kushite aliyeandikwa kihistoria,[1] ambayo kwa upande mwingine iliwafanya wasomi wamtambulishe na piramidi Beg. N 11.[2] Piramidi hii inatoka karne ya pili kabla ya Kristo na haikuweka jina la mtawala aliyepo,[2] ingawa inaonyesha malkia wa kutawala katika sanamu zake.[1] Sanamu mbili zinazoonyesha malkia pamoja na mwanaume ambaye si mtawala pia ilimtambulisha Shanakdakhete.[1][2]
Maandishi ya Shanakdakhete yalipitiwa tena na mtaalamu wa Misri Claude Rilly mwaka wa 2004, ambaye alihitimisha kuwa Palaeografia ya maandishi yake badala yake ilimweka kipindi cha baadaye sana, iwe karibu na mwisho wa karne ya kwanza KK na karne ya kwanza BK, au katika nusu ya kwanza ya karne ya kwanza BK.[2] Kulingana na Rilly (2004 & 2007) na Josefine Kuckertz (2021) piramidi Beg. N 11 na sanamu mbili ambazo awali zilihusishwa na Shanakdakhete "sasa zinatambulishwa kwa sababu nzuri" kwa malkia wa kutawala Nahirqo, iliyopatikana katika karne ya pili kabla ya Kristo.[2] Kutambulishwa upya kumechukuliwa na wasomi wengi wengine, kama vile Janice Yellin (2020).[5] na Francis Breyer (2022).[3]
Vidokezo vya maandishi ya herufi za hieroglyphic vinaashiria kuwa Shanakdakhete alitawala karibu na wakati wa malkia mwingine wa kutawala, Amanishakheto. Kuckertz (2021) alimtambulisha Shanakdakhete kama mrithi wa Amanishakheto, akiongoza katika nusu ya kwanza ya karne ya kwanza BK. Janice Yellin (2014) na Kuckertz pia kwa dhana wametambulisha piramidi kubwa Beg. N 21 kwa Shanakdakhete.[2]
Marejeo[hariri | hariri chanzo]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 Eide, Tormod; Hägg, Tomas; Holton Pierce, Richard; Török, László (1996). Fontes Historiae Nubiorum: Textual Sources for the History of the Middle Nile Region Between the Eighth Century BC and the Sixth Century AD: Vol. II: From the Mid-Fifth to the First Century BC (kwa Kiingereza). University of Bergen. ku. 660–662. ISBN 82-91626-01-4.
- ↑ 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 2.10 2.11 Kuckertz, Josefine (2021). "Meroe and Egypt". UCLA Encyclopedia of Egyptology (kwa Kiingereza): 5, 12, 16.
- ↑ 3.0 3.1 Breyer, Francis (2022). Napata und Meroë: Kulturgeschichte eines nubischen Reiches (kwa Kijerumani). Kohlhammer Verlag. uk. 208. ISBN 978-3-17-037734-9.
- ↑ László Török, The kingdom of Kush: handbook of the Napatan-Meroitic Civilization, 1997
- ↑ Yellin, Janice; Williams, Bruce (2020). "Prolegomena to the Study of Meroitic Art". The Oxford Handbook of Ancient Nubia (kwa Kiingereza). Oxford University Press. uk. 625. ISBN 978-0-19-049628-9.
|
Makala hii kuhusu mwanasiasa fulani bado ni mbegu. Je, unajua kitu kuhusu Shanakdakhete kama wasifu wake, habari za maisha au kazi yake? Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari. |