Mipango
Makala hii ina dalili ya kutungwa kwa kutegemea programu ya kompyuta kama vile "Google translation" au "wikimedia special:content translation" bila masahihisho ya kutosha. Watumiaji wanaombwa kuchunguza tena lugha, viungo na muundo wake. Wakiridhika na hali yake wanaweza kuondoa kigezo hiki kinachoonekana kwenye dirisha la kuhariri juu ya matini ya makala kwa kutumia alama za {{tafsiri kompyuta}} .
Upangaji katika mashirika na sera ya umma ni mchakato wa pamoja wa kuunda na kudumisha mpango; na mchakato wa kisaikolojia wa kufikiria shughuli zinazotakikana kuunda lengo linalotamaniwa katika kiwango fulani. Kwa hiyo, ni sehemu ya msingi ya tabia ya uerevu. Mchakato huu wa kufikiria ni muhimu kwa uumbaji na unoaji wa mpango, au uunganishaji wake na mipango mingine, yaani, inaunganisha utabiri wa maendeleo pamoja na maandalizi ya mazingira ya jinsi ya kukabiliana nayo.
Neno hili pia hutumika kuelezea taratibu rasmi zinazotumika katika juhudi kama hiyo, kama uumbaji wa michoro ya hati, au mikutano ya kujadili masuala muhimu ya kushughulikiwa, malengo ya kutimizwa, na mkakati wa kufuatwa. Juu ya hii, upangaji una maana tofauti kutegemea hali ya siasa au uchumi ambapo inatumika.
Mitazamo miwili kwa upangaji inahitaji kushikiliwa katika mvutano: upande mmoja tunahitaji kuwa tayari kwa chochote kinachoweza kuwa mbele yetu, ambayo inaweza kumaanisha matayarisho na michakato yanayoweza kubadilishwa kwa urahisi. Upande mwingine, hali yetu ya baadaye inaumbwa na matokeo ya mipango na matendo yetu wenyewe.
Muhtasari
[hariri | hariri chanzo]Upangaji ni mchakato wa kufanikisha lengo. Ni kielelezo cha ukuaji wa biashara na ramani ya mwelekeo wa maendeleo. Unasaidia katika kuamua malengo yote katika ukubwa na ubora. Ni kuweka malengo juu ya msingi wa makadirio na katika mtazamo wa rasilimali zilizoko.
Mpango unafaa kuwa nini?
Mpango unapaswa kuwa mtazamo wa kweli wa matarajio. Kutegemea na shughuli, mpango unaweza kuwa wa muda mrefu, wa kati au mfupi. Ni muundo ambamo ndani yake ni lazima ufanye kazi. Kwa usimamizi unaotafuta msaada kutoka nje, mpango ni hati muhimu na nzuri kwa ukuaji. Maandalizi ya mpango mpana haitaleta hakikisho la mafanikio, lakini kukosekana kwa mpango bila shaka karibu kutahakikisha kutofaulu.
Madhumuni ya Mpango
Kama tu vile mashirika mawili si sawa, hivyo pia mipango yao. Kwa hiyo ni muhimu kuandaa mpango kwa kushikilia katika mtazamo mahitaji ya biashara. Mpango ni kipengele muhimu ya biashara. Unatumikia majukumu tatu muhimu yafuatayo:
- Husaidia usimamizi kufafanua, kumakini, na kutafiti biashara yao au maendeleo ya mradi na matarajio.
- Hutoa muundo uliofikiriwa na mantiki ambamo ndani yake biashara inaweza kuendelea na kuendeleza mikakati ya kibiashara katika miaka mitatu hadi mitano inayofuata.
- Hutoa msingi ambao dhidi yake utendaji halisi unaweza kupimwa na kurekebishwa.
Umuhimu wa mchakato wa upangaji
Mpango unaweza kuchukua nafasi muhimu katika kusaidia kuepuka makosa au kutambua fursa zilizofichika. Kuandaa mpango wa shirika unaoridhisha ni muhimu. Mchakato wa upangaji unawezesha usimamizi kuelewa wazi zaidi wanachotaka kufikia, na jinsi na wakati wao wanaweza kufanya hivyo.
Mpango wa biashara unaotayarishwa vizuri unaonyesha kwamba mameneja wanaijua biashara hiyo na kuwa wamewaza kwa ujumla juu ya maendeleo yake katika nyanja za bidhaa, usimamizi, fedha, na muhimu zaidi, masoko na ushindani.
Upangaji husaidia katika kutabiri yajayo, hufanya nyakati za baadaye kuonekana kwa kiasi fulani. Unaweka daraja kati ya mahali ambapo tupo na wapi tunapoenda. Upangaji ni kuangalia mbele.
Aina za mipango au upangaji
[hariri | hariri chanzo]- Upangaji wa majengo
- Mpango wa Biashara
- Upangaji wa jumla
- Upangaji wa muundo wa biashara
- Upangaji wa matukio
- Mpango wa uzazi
- Upangaji wa kifedha
- Upangaji wa miundombinu
- Upangaji wa matumizi ya ardhi
- Upangaji wa maisha
- Mpango wa uuzaji
- Upangaji wa rasilimali za mtandao
- Upangaji wa kimkakati
- Mipango miji
Malengo
[hariri | hariri chanzo]Malengo ni sehemu za jumla za mchakato wa upangaji. Ni matokeo ya mwisho kuelekea ambako shughuli zote za biashara zinaelekezwa. Malengo yanahitajika katika kila kipengele ambapo utendaji na matokeo moja kwa moja na kwa umuhimu yanaathiri maisha na mafanikio ya kampuni. Kwa maneno mengine, lengo la kampuni linahalalisha kuwepo kwake.
Kulingana na Robert C. Appley, "Malengo ni shabaha; ni makadirio ambayo usimamizi na utawala unataka shirika kufikia." Kwa maneno mengine, shabaha na madhumuni pia yanatumika kuashiria malengo.
Newman na Summer walisema, "Kwa madhumuni ya usimamizi, ni muhimu kufikiria malengo kama matokeo tunayotaka kufikia. Lengo linasimamia mipango ya muda mrefu ya kampuni, malengo maalumu ya idara na zoezi la kibinafsi la muda mfupi pia. "
Sera
[hariri | hariri chanzo]Kulingana na George R. Ferry, "Sera ni mwongozo jumla unaotamkwa, unaoandikwa au unaoashiriwa unaoanzisha mipaka ya ugavi inayotoa vitengo vya ujumla na maagizo ambayo kwayo hatua usimamizi itafanyika." Sera ni miongozo na vikwazo maalum kwa ajili ya kufikiria kiusimamizi juu ya maamuzi na utekelezaji. Sera hutoa muundo ambao ndani yake waamuzi wanatarajiwa kufanya kazi wakati wakifanya maamuzi ya shirika. Ni miongozo msingi ya kuwa thabiti katika kufanya maamuzi.
Misingi ya upangaji
[hariri | hariri chanzo]Vipengele muhimu vya upangaji
Upangaji haufanywi kimchezo. Unatayarishwa baada ya utafiti wa makini na wa kina. Kwa mpango wa biashara wa kina, usimamizi unafaa ku:
- Elezea wazi lengo / lengo kwa kuandika.
- Ni lazima iwekwe na mtu mwenye mamlaka.
- Lengo linapaswa kuwa la kweli.
- Ni lazima liwe maalumu.
- Uwezo wa kukubalika
- Unaweza kupimika kwa urahisi
- Baini masuala yote ambayo yanahitaji ufumbuzi.
- Angalia utendaji wa hapo nyuma.
- Amua mahitaji ya bajeti.
- Tilia mkazo kwenye masuala ya umuhimu wa kimkakati.
- Mahitaji ni nini na ni jinsi gani yatatatuliwa?
- Ni urefu wa kiasi gani na muundo wa mpango una uwezekano mkubwa?
- Baini mapungufu katika dhana na mwenye.
- Mikakati ya utekelezaji.
- Fanyia marudio mara kwa mara.
Matumizi
[hariri | hariri chanzo]Katika mashirika
[hariri | hariri chanzo]Upangaji pia ni mchakato wa usimamizi, wenye jukumu la kuweka malengo kwa utendaji wa baadaye katika shirika na kuamua juu ya majukumu na rasilimali yatakayotumiwa ili kufikia malengo hayo. Ili kufikia malengo, mameneja wanaweza kubuni mipango kama vile mpango wa biashara au mpango wauuzaji. Upangaji daima una kusudi. Kusudi linaweza kuwa mafanikio ya baadhi ya malengo au shabaha. Upangaji husaidia kufanikisha malengo haya au shabaha kwa kutumia muda na rasilimali zinazopatikana. Kupunguza muda na rasilimali pia inahitaji mipango sahihi. Dhana ya upangaji ni kutambua kile shirika linataka kufanya kwa kutumia maswali manne ambayo ni "ni wapi ambapo sisi tupo leo katika masuala ya biashara yetu au upangaji wa mikakati? Ni wapi tunakwenda? Ni wapi tunataka kwenda? Ni vipi tutafika pale?
Katika sera ya umma
[hariri | hariri chanzo]Upangaji unahusu mazoezi na taaluma inayohusishwa na wazo la kupanga wazo mwenyewe, (upangaji wa matumizi ya ardhi, upangaji wa miji au upangaji wa vitu vidogo vidogo). Katika nchi nyingi, utekelezaji wa mfumo wa kupanga mji na nchi mara nyingi unajulikana kama 'upangaji' na wataalamu ambao huendesha mfumo huu wanajulikana kama 'wapangaji'.
Ni shughuli inayofanywa katika ufahamu na pia katika kutojua. Ni "mchakato wa kufanya maamuzi" ambayo husaidia katika kuvumilia ugumu. Ni kuamua mwendo wa baadaye kutoka miongoni mwa mibadala. Ni utaratibu unaohusisha kufanya maamuzi na kutathmini kila seti ya maamuzi yanayohusiana. Ni uteuzi wa misheni, malengo na "utafsiri wa maarifa kuwa matendo." Utendaji uliyopangwa huleta matokeo bora zaidi ukilinganishwa ule ambao haujapangwa. Kazi ya meneja ni kupanga, kufuatilia na kudhibiti. Upangaji na uwekaji wa malengo ni vipengele muhimu katika shirika. Unafanywa katika ngazi zote za shirika. Upangaji unajumuisha mpango, mchakato wa dhana, hatua, na utekelezaji.Upangaji hutoa nguvu zaidi juu ya hali ya baadaye. Upangaji ni kuamua mapema kitu cha kufanya, jinsi ya kuifanya, wakati wa kuifanya, na nani anayetakiwa kuifanya. Unaweka daraja katika pengo kutoka kwenye shirika lipo hadi pale ambapo linataka kuwa. Kazi ya upangaji inahusisha kuanzisha malengo na kuyapanga katika orodha mantiki.