Mto Exe
.
Mto Exe katika Uingereza huanza katika kijiji cha Simonsbath, juu ya Exmoor katika Somerset, karibu na pwani ya mtaro wa Bristol, lakini lakimi hutiririka kuelekea kusini, hivyo urefu wake huwa katika Devon. Hufika kwenye bahari kupitia mdomo wa exe , juu ya kusin ya (mtaro wa Uingereza) pwani ya Devon. Kihistoria, eneo la chini kabisa la mgawanyiko wake ni Exeter, ingawa sasa kuna kuna njia ya magari ya M5 motorway 3 km kusini mwa katikati mwa mji huo.
Sura
[hariri | hariri chanzo]Jina la mto limetokana na neneo la Celtic Isca linalomaanisha, maji. [1] Jina la mto huu limechukuliwa na mji wa Exeter na makazi mengine mengi katika mkondo wake, pamoja na Exford, Up exe, Nether exe, Exwick, Exton, Exminster, na Exebridge, ambapo inajiunga na mto Barle. Mji ulio pande ya bahari ya Exmouth uko katika upande wa mashariki ya kinywa cha mto huu, na Dawlish Warren iko magharibi, pamoja na eneo la mchanga linalopitia juu ya kinywa.
Mto huu ulikimbiza ukuaji wa Exeter, na eneo la kwanza la viwanda katika mji huu lilijengwa kwenye kisiwa cha exe , katika magharibi ya mji. Kisiwa hiki kilikuwa makao ya viwanda vya karatasi na nguo; pia iliunda ardhi yenye thamani kwa njia ya kukausha maeneo ardhi iliyokuwa na maji.[2]
Mawimbi kwenye mto huu huwa machahe katika Countess Wear, eneo laweir liliteuliwa na Countess ya Devon katika karne ya 13.[3] Mataro wa Exeter hupitia eneo la weir ili kuwawezesha meli kufikia Exeter Quay. Wakati wa mawimbi, kinywa hiki huwa na maji mengi saba na kutumika kwa michezo inyohusiana na maji.
Reli huwa pande zote mbili za kinywa hiki. Laini ya Avocet kutoka Exeter katika upande wa mashariki wa Exmouth , na laini kuu ya Devon Kusini magharibi. laini hii huwa katika , Ukuta wa Devon Kusini kutoka Reli ya bahari Powderham katika Dawlish Warren. Feri ya Exmouth hadi Starcross hubeba abiria juu ya kinywa hiki wakati wa miezi ya jua, kuunganisha bandari katika Exmouth na gati katika reli ya Starcross karibu na kituo cha laini kuu Devon Kusini .
Viumbe vya mwituni
[hariri | hariri chanzo]Wakati wa mawimbi madogo, gorofa za matope huwa kwa wingi, na hizi ni chanzo muhimu cha chakula cha ndege. Pamoja na mitaro mingine Uingereza, Kusini Magharibi na Exe ni muhimu maeneo muhimu ya ndege wa misimu ya baridi. Dawlish Warren ni eneo muhimu la kuwatazama ndege. Mto huu una maji yenye asidi na tauti wa kahawia mwitu trout kiwango cha wastani kwa kawaida huwa 8-10 oz. Tofauti na mito ya nchi za Magharibi mito mingi haina trauti wa bahari, samaki. Mita 150 tu chini ya muungano wa Mto Barle ni mojawapo ya eneo bora la samaki bora, na katika mto: Black Pool.
Oparesheni ya 2008
[hariri | hariri chanzo]Mwaka wa 2008 Shirika la Mazingira lilianza mradi wa kusafisha mto kutokana na mimea iliyokuwa ikikuwa. Ili kufanya hivyo ngazi ya maji ilipungua hadi ngazi ya chini - maji kidogo yalibaki kuliko ukame uliokuwa katika mji huo.
Angalia pia
[hariri | hariri chanzo]Tanbihi
[hariri | hariri chanzo]- ↑ Eilert Ekwall (1981). The Concise Oxford Dictionary of English Place-names. Oxford [Eng.]: OUP. uk. 171. ISBN 0 19 869103 3.
- ↑ "Exeter Memories - the Leats of Exeter". www.exetermemories.co.uk. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2008-03-27. Iliwekwa mnamo 2008-03-14.
- ↑ "Exeter Memories - Countess Wear". www.exetermemories.co.uk. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2008-02-07. Iliwekwa mnamo 2008-03-12.
Marejeo
[hariri | hariri chanzo]- Lawrence, Fimbo: The Exe: A River for Wildlife Bradford-on-Avon 1999