Tazama chanzo cha Mazoezi ya mwili

[[Picha:Jogger-jogging-sport-marathon (23698806383).jpg|thumb|Watu wakikimbia mchakamchaka.]]
[[Picha:Physical exercises.jpg|thumb|Mazoezi ya viungo.]]
'''Mazoezi ya mwili''' (kwa [[Kiingereza]]: ''physical exercises'') ni vitendo vinavyofanywa aghalabu na [[watu]] ili kuuweka [[mwili]] katika hali ya [[afya]] nzuri na kuwa tayari kwa ajili ya jambo maalumu. 

Mazoezi ni pia shughuli za kimwili zinazofanywa kwa makusudi ya kuboresha afya na ustawi wa mwili. Mazoezi hujumuisha mfululizo wa harakati za mwili zinazofanywa kwa njia ya kimyakimya au kwa kutumia vifaa vya mazoezi ili kuimarisha misuli, kukuza uvumilivu, na kuboresha mzunguko wa damu. Kwa kawaida, mazoezi hufanywa kwa utaratibu maalum na kwa kuzingatia kanuni za kimatibabu na ushauri wa wataalamu wa mazoezi ya mwili ili kuepuka majeraha au matatizo ya kiafya.

Kwa jumla, inafaa kuanza mazoezi hayo kwa [[dakika]] [[kumi]] kama mwili haujazoea kuyafanya, halafu polepole kuongeza [[muda]] huo uwe dakika [[mia na hamsini]].

==Aina za Mazoezi==
Kuna aina mbalimbali za mazoezi ambayo hufanywa na watu kulingana na malengo yao binafsi na mahitaji ya mwili. Baadhi ya aina za mazoezi maarufu ni pamoja na:
# Mazoezi ya Cardiovascular: Hizi ni aina za mazoezi ambayo huongeza mapigo ya moyo na kuboresha mfumo wa mzunguko wa damu. Mifano ni kama kukimbia, kuogelea, au kutumia baiskeli ya mazoezi.
# Mazoezi ya Kujenga Misuli: Haya ni mazoezi yanayolenga kuimarisha na kukuza misuli ya mwili kwa kutumia uzito au upinzani. Mifano ni kama kunyanyua vyuma, push-up, na squat.
# Mazoezi ya Urefu na Upana: Haya ni mazoezi yanayolenga kuongeza urefu na upana wa mwili kwa kutumia mbinu za kurefusha misuli kama yoga au pilates.
# Mazoezi ya Kuleta Uimara: Haya ni mazoezi yanayolenga kuimarisha viungo na kuzuia majeraha kwa kusaidia kudumisha usawa na kujiamini.

==Manufaa ya Mazoezi==
Mazoezi huwa na manufaa mengi kwa afya ya mwili na akili. Baadhi ya manufaa ya kawaida ni pamoja na:
# Kupunguza Hatari za Magonjwa: Mazoezi husaidia kupunguza hatari ya magonjwa ya moyo, kisukari, na shinikizo la damu.
# Kuongeza Nguvu na Uvumilivu: Kwa kufanya mazoezi mara kwa mara, misuli huimarika na uvumilivu wa mwili huongezeka.
# Kuboresha Moyo na Mzunguko wa Damu: Mazoezi hurekebisha mfumo wa mzunguko wa damu na kuongeza uwezo wa moyo kufanya kazi.
# Kupunguza Mafuta Mwilini: Mazoezi ya kudumu husaidia katika kuchoma kalori na kupunguza mafuta mwilini.

==Ufanyaji wa Mazoezi==
Ni muhimu kufanya mazoezi kwa usahihi na kwa muda unaofaa ili kupata matokeo bora na kuzuia majeraha. Inashauriwa kuanza na mazoezi madogo na kuongeza taratibu kiwango cha mazoezi kadri unavyoendelea kuzoea. Aidha, ni muhimu kuzingatia lishe bora na kunywa maji ya kutosha ili kuhakikisha mwili unapata virutubisho vya kutosha na kuepuka ukosefu wa maji mwilini.

==Hitimisho==
Mazoezi ni sehemu muhimu ya maisha ya afya na ustawi. Kwa kuzingatia aina sahihi za mazoezi na ushauri wa wataalamu, watu wanaweza kufurahia faida za kiafya na kuwa na maisha marefu yenye furaha. Hata hivyo, kabla ya kuanza mpango wa mazoezi, ni vyema kupata ushauri wa kitaalamu hasa kama kuna matatizo ya kiafya au vikwazo vya kimwili vilivyopo.

==Mifano ya mazoezi== 
# Kutembea ("jogging" kwa Kiingereza)
# Kucheza [[dansi]] 
# Kukwea [[milima]] 
# Kuendesha [[baiskeli]] 
# Kuogelea 
# Kucheza [[tennis]], [[basketball]] au [[football]] 
# Kucheza na [[kamba]] ya battle rope 
#Mazoezi ya mwili mzima ya machine za kisasa za mtetemo<ref>{{Cite journal|last=Ritzmann|first=Ramona|last2=Kramer|first2=Andreas|last3=Bernhardt|first3=Sascha|last4=Gollhofer|first4=Albert|date=2014-02-26|title=Whole Body Vibration Training - Improving Balance Control and Muscle Endurance|url=http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0089905|journal=PLOS ONE|language=en|volume=9|issue=2|pages=e89905|doi=10.1371/journal.pone.0089905|issn=1932-6203|pmc=PMC3935964|pmid=24587114}}</ref><ref>{{Cite Web|url=https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/fitness/expert-answers/whole-body-vibration/faq-20057958|title=Is whole-body vibration an effective workout?|last=Laskowski|first=Edward R.|date=|format=|accessdate=7 July 2018|Web=Mayo Clinic|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.vibrationmachine.reviews/tech/frequency.php|title=KnockYourVibe: Frequency of vibration machines and its impact on the human body|author=Sudeshna Dey|date=|language=en-US|work=KnockYourVibe - Learn about Whole Body Vibration Machines|accessdate=7 July 2018}}</ref>

==Umuhimu wa mazoezi==
Mazoezi yana umuhimu sana katika mwili wa [[binadamu]] kwa kuwa: 
# mazoezi kama vile [[kunyanyua vyuma]] huimarisha [[mifupa]] na [[misuli]]
# mazoezi huboresha upatikanaji wa [[hewa]] na [[virutubishi]] kwenye [[seli]] za mwili
# mazoezi husaidia kuzuia [[maradhi]] na magonjwa kama vile [[saratani]] na pia usizeeke mapema
# mazoezi huboresha mfumo wa kupata [[usingizi]]
# mazoezi huongeza [[nguvu]] mwilini.
# Mazoezi hupunguza uwezekano wa kupata maradhi makali kama vile shinikizo la damu, bolisukari
# Mazoezi huweza kupunguza uzani wa kupindukia kwa wale ambao wako katika hali hii.

Kwa sababu hizo tunashauriwa kufanya mazoezi ili miili yetu iwe imara na yenye [[afya]] nzuri. Tunashauriwa tufanye mazoezi kila [[asubuhi]] na [[mchana]], kwa [[kunyoosha]] [[viungo]] kwa namna mbalimbali, ili kupunguza [[mawazo]], na pia ili kuuweka [[mwili]] sawa, kuongezeka kwa [[ukuaji]], kuzuia [[kuzeeka]], [[kuimarisha misuli]] na [[mfumo wa moyo]], [[kuvumilia ujuzi]] wa [[mashindano]], [[kupoteza uzito]], na pia [[kufurahia]].

== Kujilinda wakati wa mazoezi ==
* Fanya mazoezi mepesi kabla na baada ya zoezi lako kuu ili mwili upate [[joto]] kwanza na uweze kutulia baada ya mazoezi.
* Kunywa [[maji]] mengi

== Tanbihi ==
{{Reflist}}

== Viungo vya nje ==
<!--Sidebar templates-->
{{Sister project links|display=Exercise|commons=Category:Physical exercises|q=Exercise|wikt=exercise|voy=no|n=no|s=no|v=no|species=no|mw=no|m=no|b=no|d=no}}
<!--List of external links-->
* [https://sites.google.com/site/compendiumofphysicalactivities/ Adult Compendium of Physical Activities] – a website containing lists of [[Metabolic Equivalent of Task]] (MET) values for a number of physical activities, based upon {{PMID|8292105|10993420|21681120|leadout=and}}
* [https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/exerciseandphysicalfitness.html MedLinePlus Topic on Exercise and Physical Fitness]
* [http://www.nice.org.uk/Guidance/PH8 Physical activity and the environment] – guidance on the promotion and creation of physical environments that support increased levels of physical activity.
* [https://www.sciencedaily.com/terms/physical_exercise.htm Science Daily's reference on physical exercise]
{{mbegu-utamaduni}}
[[Jamii:Afya]]