Dzeliwe wa Uswazi

Inkhosikati LaShongwe (aliyezaliwa Dzeliwe Shongwe; 1927–2003) alikuwa Malkia Msimamizi wa Eswatini kuanzia tarehe 21 Agosti 1982 hadi tarehe 9 Agosti 1983. Alikuwa mke wa mfalme Sobhuza II wa Eswatini, na naye walikuwa na mtoto mmoja, Mwanamfalme Khuzulwandle Dlamini.

Baada ya kifo cha mumewe mwezi Agosti 1982, Mkutano wa Kifalme ulimteua Dzeliwe kuwa Malkia Msimamizi, na Mwanamfalme Sozisa Dlamini kama Mtu Aliyeidhinishwa, au mshauri wa msimamizi, hadi Mwanamfalme Makhosetive, aliyetajwa na mfalme kama mrithi wake, alipofikisha umri wa miaka kumi na nane. Liqoqo (jopo la ushauri la jadi) lilimuunga mkono katika utawala wake, lakini hivi karibuni kulikuwa na tofauti kati ya Waziri Mkuu wake, Mabandla Dlamini, na wanachama wengine wa Mkutano ulioongozwa na Mwanamfalme Mfanasibili Dlamini. Matatizo haya yaliendelea hadi tarehe 25 Machi 1983, ambapo Mwanamfalme Mabandla aliposhushwa na kuchukuliwa nafasi yake na Mwanamfalme Bhekimpi Dlamini. Malkia Dzeliwe alipinga kufutwa kwake, na hii ilisababisha kuchukuliwa nafasi yake na Ntfombi wa Eswatini (mama wa Mwanamfalme Makhosetive), kama msimamizi baadaye mwaka huo.

Mwanamfalme Makhosetive alitawazwa tarehe 25 Aprili 1986 kwa jina la Mfalme Mswati III wa Eswatini. Mwezi Mei, Mswati alivunja Liqoqo, akijizatiti madarakani na kurekebisha serikali. Mwezi Mei 1987, watu kumi na wawili walishitakiwa kwa uchochezi na uhaini kuhusiana na kupinduliwa kwa Malkia Msimamizi Dzeliwe mwaka 1983. Mfalme Mswati alianzisha mahakama maalum ya kusikiliza makosa haya dhidi ya Mfalme au Malkia Msimamizi, ambapo washitakiwa hawakupewa haki ya uwakilishi wa kisheria. Mwezi Machi 1988, walifunguliwa mashtaka na mahakama hiyo, ingawa waliachiliwa huru mwezi wa Julai.

Kati ya mwaka wa 1981 na 1985, Malkia Dzeliwe pia alishikilia wadhifa wa Rais Mwenza wa Mkutano wa Kitaifa.

Alifariki mwaka wa 2003.

Marejeo

Makala hii kuhusu mwanasiasa fulani bado ni mbegu. Je, unajua kitu kuhusu Dzeliwe wa Uswazi kama wasifu wake, habari za maisha au kazi yake? Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.