Tazama chanzo cha Conrad Aiken

{{short description|American novelist and poet}}
{{Infobox writer <!-- for more information see [[:Template:Infobox writer/doc]] -->|name=Conrad Aiken|image=Conrad Aiken poet.jpg|birth_name=Conrad Potter Aiken|birth_date={{birth date|1889|08|05|mf=y}}|birth_place=[[Savannah, Georgia]], United States|death_date={{death date and age|1973|08|17|1889|08|05|mf=y}}|death_place=Savannah, Georgia, United States|occupation=[[Poet]], [[playwright]], [[essayist]], [[novelist]], [[critic]]|spouse=Jessie McDonald (1912–1929)<br />Clarissa Lorenz (1930)<br />Mary Hoover (1937)|children=John, [[Jane Aiken Hodge]], and [[Joan Aiken]]|movement=|genre=|notableworks=}}

'''Conrad Potter Aiken''' (Agosti 5, 1889 - 17 Agosti 1973) alikuwa mwandishi na mshairi wa Amerika, aliyeheshimiwa na Tuzo ya Pulitzer, Tuzo ya Kitabu cha Kitaifa, na alikuwa Mshindi wa Mshairi wa Merika kutoka 1950 hadi 1952. Kazi zake zilizochapishwa ni pamoja na mashairi, hadithi fupi, riwaya, fasihi kukosoa, kucheza, na wasifu.<ref name="Conrad Aiken">{{cite web|url=https://www.britannica.com/biography/Conrad-Aiken|title=Conrad Aiken|website=Britannica|publisher=Britannica|access-date=July 6, 2020}}</ref>

== Wasifu ==

=== Miaka ya mapema ===
Aiken alikuwa mtoto wa kwanza wa William Ford na Anna (Potter) Aiken. Huko Savannah, baba ya Aiken alikua daktari anayejulikana na daktari wa upasuaji wa macho, wakati mama yake alikuwa binti wa waziri mashuhuri wa Massachusetts Unitarian. Mnamo Februari 27, 1901, Dk Aiken alimuua mkewe na kisha akajiua. Kulingana na wasifu wake, Ushant, Aiken, wakati huo alikuwa na umri wa miaka 11, alisikia milio miwili ya risasi na kugundua miili hiyo mara baada ya hapo. Baada ya kifo cha wazazi wake, alilelewa na shangazi yake na mjomba wake huko Cambridge, Massachusetts, akienda Shule ya Middlesex kisha Chuo Kikuu cha Harvard.

Huko Harvard, Aiken alimhariri Wakili huyo na T. S. Eliot, ambaye alikua rafiki wa maisha yote, mwenzake, na mshawishi. Ilikuwa pia huko Harvard ambapo Aiken alisoma chini ya mshawishi mwingine muhimu katika uandishi wake, mwanafalsafa George Santayana.

=== Miaka ya uzima ===
Aiken alishawishiwa sana na ishara, haswa katika kazi zake za mapema. Mnamo 1930 alipokea Tuzo ya Pulitzer ya Mashairi kwa Mashairi yake yaliyochaguliwa. Maandishi yake mengi yalikuwa na mada kali za kisaikolojia. Aliandika hadithi fupi sana ya hadithi "Silent Snow, Theluji ya Siri" (1934), kwa sehemu kulingana na msiba wake wa utotoni.

Ushawishi mwingine ni babu ya Aiken, Potter, ambaye alikuwa mhubiri wa kanisa, na pia mashairi ya freman ya Whitman. Hii ilimsaidia Aiken kuunda mashairi yake kwa uhuru zaidi wakati utambuzi wake wa Mungu uliweka uchunguzi wake tajiri zaidi kwa ulimwengu. Baadhi ya mashairi yake mashuhuri, kama vile "Wimbo wa Asubuhi wa Senlin", hutumia athari hizi kwa athari kubwa.

Mkusanyiko wake wa aya ni pamoja na Ushindi wa Dunia (1914), The Charnel Rose (1918) na And In the Hanging Gardens (1933). Shairi lake "Muziki niliosikia" limewekwa kwenye muziki na watunzi kadhaa, pamoja na Leonard Bernstein, Henry Cowell, na Helen Searles Westbrook. Aiken aliandika au kuhariri zaidi ya vitabu 51, ya kwanza ikachapishwa mnamo 1914, miaka miwili baada ya kuhitimu kutoka Harvard. Kazi yake ni pamoja na riwaya, hadithi fupi (Hadithi Fupi zilizokusanywa zilitokea mnamo 1961), hakiki, tawasifu, na mashairi. Alipokea tuzo nyingi na heshima kwa uandishi wake, ingawa kwa maisha yake yote, alipata umakini mdogo kwa umma.

Ingawa Aiken alisita kusema juu ya kiwewe chake cha mapema na shida za kisaikolojia, alikubali kwamba maandishi yake yalikuwa yameathiriwa sana na masomo yake ya Sigmund Freud, Carl G. Jung, Otto Rank, Ferenczi, Adler, na wanasaikolojia wengine wa kina. Haikuwa hadi kuchapishwa kwa wasifu wake, Ushant, kwamba Aiken alifunua changamoto za kihemko ambazo alikuwa akipambana nazo kwa maisha yake yote ya utu uzima. Wakati wa miaka ya 1920 Freud alisikia juu yake, na akajitolea kumsafisha kisaikolojia. Alipokuwa ndani ya meli iliyokuwa ikienda Ulaya kukutana na Freud, Aiken alivunjika moyo na Erich Fromm kukubali ofa hiyo. Kwa hivyo, licha ya ushawishi mkubwa wa Freud kwa Aiken, Aiken hakuwahi kukutana na mtaalam wa kisaikolojia aliyejulikana. Kama vile baadaye alishiriki, "Freud alikuwa amesoma Mzunguko Mkubwa, na naambiwa niliweka nakala kwenye meza ya ofisi yake. Lakini sikuenda, ingawa nilianza. Kutokuwa na wasiwasi kulianza, na umasikini pia.

=== Maisha Binafsi ===
Aiken alioa Jessie McDonald mnamo 1912, na wenzi hao walihamia Uingereza mnamo 1921 na watoto wao wawili wa mwisho; John (aliyezaliwa 1913) na Jane (aliyezaliwa 1917), wakikaa Rye, East Sussex (ambapo mwandishi wa riwaya wa Amerika Henry James alikuwa akiishi hapo zamani) Aiken alirudi Cambridge, Massachusetts, kama mkufunzi huko Harvard kutoka 1927 hadi 1928. Kwa miaka mingi, aligawanya wakati wake kati ya Rye, New York, na Boston. Mnamo 1936, alikutana na mkewe wa tatu, Mary, huko Boston. Katika mwaka uliofuata wenzi hao walimtembelea Malcolm Lowry huko Cuernavaca, Mexico, ambapo Aiken alimtaliki Clarissa na kuolewa na Mary. Wenzi hao walihamia Rye, ambako walikaa hadi kuzuka kwa Vita vya Kidunia vya pili mnamo 1940. Aikens walikaa Brewster, Massachusetts, Cape Cod, ambapo yeye na mkewe Mary baadaye waliendesha programu ya majira ya joto kwa waandishi na wachoraji waliopewa jina la antique yao nyumba ya kilimo, "Milango Arobaini na Moja". Licha ya kuishi kwa miaka mingi nje ya nchi na kupata kutambuliwa kama mwandishi wa Kusini, Aiken daima alijiona kama Mmarekani, na haswa, New Englander.

Kwa miaka mingi, alihudumu kwa wazazi wa loco na vile vile mshauri kwa mwandishi wa Kiingereza Malcolm Lowry. Mnamo 1923 alifanya kama shahidi katika ndoa ya rafiki yake, mshairi W. H. Davies. Kuanzia 1950 hadi 1952, aliwahi kuwa Mshauri wa Mshairi wa Mashairi katika Ushairi kwa Maktaba ya Congress, inayojulikana zaidi kama Mshindi wa Mshairi wa Merika. Mnamo 1960 alitembelea Grasmere katika Wilaya ya Ziwa, England (wakati mmoja ilikuwa nyumba ya William Wordsworth), na rafiki yake kutoka Rye, mchoraji Edward Burra.

Benchi kwenye kaburi la Conrad Aiken katika Makaburi ya Bonaventure huko Savannah, Georgia

Aikens waliishi kimsingi katika nyumba yao ya kilimo huko West Brewster, na walikaa baridi huko Savannah katika nyumba iliyo karibu na nyumba yake ya utotoni.

Aiken alikufa mnamo 17 Agosti 1973 na alizikwa katika Makaburi ya Bonaventure huko Savannah, Georgia kwenye kingo za Mto Wilmington, na ndivyo pia Mary baada ya kifo chake mnamo 1992. Sehemu ya mazishi ilionekana usiku wa manane kwenye Bustani ya Wema na Uovu na John Berendt. Kulingana na hadithi ya hapa, Aiken alitaka jiwe lake la kaburi lifanyike kwa sura ya benchi kama mwaliko kwa wageni kusimama na kufurahiya martini kwenye kaburi lake. Benchi imeandikwa "Nipe upendo wangu kwa ulimwengu", na "Cosmos Mariner - Marudio Haijulikani".

Aliolewa mara tatu: kwanza na Jessie McDonald (1912-1929); pili kwa Clarissa Lorenz (1930-1937) (mwandishi wa wasifu, Lorelei Two); na tatu kwa mchoraji Mary Hoover (1937-1973). Alizaa watoto watatu na mkewe wa kwanza Jessie: John Aiken, Jane Aiken Hodge na Joan Aiken, wote ambao wakawa waandishi.

Aiken alikuwa na wadogo zake watatu, Kempton Potter (K. P. A. Taylor), Robert Potter (R. P. A. Taylor), na Elizabeth. Baada ya vifo vya wazazi wao, watoto hao wanne walichukuliwa na Frederick Winslow Taylor na mkewe Louise, shangazi yao mkubwa. Ndugu zake walichukua jina la mwisho la Taylor. Kempton alisaidia kuanzisha Tuzo ya Aiken Taylor kwa Ushairi wa kisasa wa Amerika.

Chanzo cha msingi cha habari juu ya maisha ya Aiken ni riwaya yake ya tawasifu Ushant (1952), moja ya kazi zake kuu. Ndani yake, aliandika waziwazi juu ya mambo yake anuwai na ndoa, jaribio lake la kujiua na hofu ya wazimu, na urafiki wake na TS Eliot (ambaye anaonekana katika kitabu kama Tsetse), Ezra Pound (Rabi Ben Ezra), Malcolm Lowry (Hambo ), na wengine.

== Tunzo Na Kutambuliwa ==
Mshauri wa Mashairi aliyeitwa (sasa Mshauri wa Mshairi wa Merika) wa Maktaba ya Bunge kutoka 1950 hadi 1952, Aiken alipata tuzo nyingi za uandishi, ikiwa ni pamoja na Tuzo ya Pulitzer mnamo 1930 kwa Mashairi Teule, Tuzo ya Kitabu cha Kitaifa cha 1954 cha Mashairi yaliyokusanywa, Tuzo ya Bollingen katika Ushairi , Taasisi ya Kitaifa ya Sanaa na Barua ya Nishani ya Dhahabu katika Ushairi, na Nishani ya Kitaifa ya Fasihi. Alipewa ushirika wa Guggenheim mnamo 1934, Ushirika wa Mashairi wa Amerika mnamo 1957, Tuzo ya Huntington Hartford Foundation mnamo 1960, na Tuzo ya Sanaa ya Ubunifu ya Chuo Kikuu cha Brandeis mnamo 1967. Aiken alikuwa mwandishi wa kwanza aliyezaliwa Georgia kushinda Tuzo ya Pulitzer, na akapewa jina Mshairi wa Mashairi wa Georgia mnamo 1973. Alikuwa mshindi wa kwanza wa Tuzo ya Shelley Memorial ya Jamii ya Mashairi ya Amerika (PSA), mnamo 1929.
 

Mnamo 2009, Maktaba ya Amerika ilichagua hadithi ya Aiken ya 1931 "Bwana Arcularis" kwa kujumuishwa katika kumbukumbu yake ya karne mbili ya hadithi za kupendeza za Amerika.

== Kazi alizochaguliwa ==

=== Makusanyo Ya Mashairi ===

* ''Earth Triumphant'' (Aiken, 1914) ([[iarchive:earthtriumphant00aikerich|available online at archive.org]])
* ''Turns and Movies and other Tales in Verse'' (Aiken, 1916, Houghton Mifflin) ([[iarchive:cu31924022232338|available online at archive.org]])
* ''The Jig of Forslin: A Symphony'', 1916
* ''Nocturne of Remembered Spring: And Other Poems'' (Aiken, 1917) ([[iarchive:nocturneofrememb00aike|available online at archive.org]])
* ''Charnel Rose'' (Aiken, 1918) ([[iarchive:charnelrosesenli00aikeuoft|available online at archive.org]])
* ''The House of Dust: A Symphony'', 1920
* ''Punch: The Immortal Liar, Documents in His History'', 1921
* ''Priapus and the Pool'', 1922
* ''The Pilgrimage of Festus'', 1923
* ''Priapus and Other Pool, and Other Poems'', 1925
* ''Selected Poems'', 1929
* ''John Deth, A Metaphysical Legacy, and Other Poems'', 1930
* ''The Coming Forth by Day of Osiris Jones'', 1931
* ''Preludes for Memnon'', 1931
* ''Landscape West of Eden'', 1934
* ''Time in the Rock; Preludes to Definition'', 1936
* ''And in the Human Heart'', 1940
* ''Brownstone Eclogues, and Other Poems'', 1942
* ''The Soldier: A Poem'', 1944
* ''The Kid'', 1947
* ''The Divine Pilgrim'', 1949
* ''Skylight One: Fifteen Poems'', 1949
* ''Collected Poems'', 1953
* ''A Letter from [[Li Po]] and Other Poems'', 1955
* ''Sheepfold Hill: Fifteen Poems'', 1958
* ''The Morning Song of Lord Zero, Poems Old and New'', 1963
* ''Thee: A Poem'', 1967
* ''Collected Poems'', 2nd ed., 1970

=== Stori Fupi ===

* "''Bring! Bring!''"
* "''The Last Visit''"
* "''Mr. Arcularis''"
* "''The Bachelor Supper''"
* "''Bow Down, Isaac!''"
* "''A Pair of Vikings''"
* "''Hey, Taxi!''"
* "''Field of Flowers''"
* "''Gehenna''"
* "''The Disciple''"
* "''Impulse''"
* "''The Anniversary''"
* "''Hello, Tib''"
* "''Smith and Jones''"
* "''By My Troth, Nerisa!''"
* "''Silent Snow, Secret Snow''"
* "''Round by Round''"
* "''Thistledown''"
* "''State of Mind''"
* "''Strange Moonlight''"
* "''The Fish Supper''"
* "''I Love You Very Dearly''"
* "''The Dark City''"
* "''Life Isn't a Short Story''"
* "''The Night Before Prohibition''"
* "''Spider, Spider''"
* "''A Man Alone at Lunch''"
* "''Farewell! Farewell! Farewell!''"
* "''Your Obituary, Well Written''"
* "''A Conversation''"
* "''No, No, Go Not to Lethe''"
* "''Pure as the Driven Snow''"
* "''All, All Wasted''"
* "''The Moment''"
* "''The Woman-Hater''"
* "''The Professor's Escape''"
* "''The Orange Moth''"
* "''The Necktie''"
* "''O How She Laughed!''"
* "''West End''"
* "''Fly Away Ladybird''"

=== Vitabu Vingine ===

* ''Scepticisms: Notes on Contemporary Poetry'' (1919)
* ''Blue Voyage'' (1927)
* ''Great Circle'' (1933)
* ''King Coffin'' (1935)
* ''A Heart for the Gods of Mexico'' (1939)
* ''The Conversation'' (1940)
* ''Ushant'' (1952)
* ''A Reviewer's ABC: Collected Criticism of Conrad Aiken from 1916 to the Present'' (1958)
* ''Collected Short Stories'' (1960)
* ''Collected Short Stories of Conrad Aiken'' (1965)
{{Infobox_Person 
| jina           = Conrad Aiken
| nchi           = Marekani
| majina_mengine =
| picha          = Conrad Aiken poet.jpg
| ukubwawapicha  = 200px
| maelezo_ya_picha =
| jina_la_kuzaliwa = Conrad Potter Aiken
| tarehe_ya_kuzaliwa = [[5 Agosti]] [[1889]]
| mahala_pa_kuzaliwa = Georgia, Marekani
| tarehe_ya_kufariki = [[17 Agosti]] [[1973]]
| mahala_alipofia    = Georgia, Marekani
| sababu_ya_kifariki = Mshairi, Mwandishi
| anajulikana kwa = 
| kazi_yake = 
| cheo =
| mshahara =
| kipindi =
| alitanguliwa_na    = 
| akafuatiwa_na      = 
| chama = 
| bodi =
| dini = 
| ndoa = 
| rafiki =
| watoto = 
| mahusiano =
| tovuti = 
| maelezo = 
| mwajiri =
| urefu = 
| uzito =
}}

Marejeo{{reflist}}
{{Mbegu-mwandishi-USA}}
{{DEFAULTSORT:Aiken, Conrad}}
[[Jamii:Waliozaliwa 1889]]
[[Jamii:Waliofariki 1973]]
[[Jamii:Waandishi wa Marekani]]
[[Jamii:Tuzo ya Pulitzer ya Ushairi]]