Amanipilade
Amanipilade ni jina ambalo kwa kawaida linahusishwa na malkia wa Kushi aliyezikwa katika piramidi ya Beg N. 25 huko Meroë. Amanipilade alitawala Ufalme wa Kush kutoka Meroë katikati ya karne ya 4 BK. Ushahidi wa kutuonyesha na usio wa moja kwa moja unapendekeza kwamba huenda alikuwa mtawala wa mwisho wa ufalme.
Vyanzo na Mfululizo wa Tarehe
[hariri | hariri chanzo]Jina la Amanipilade, lililotafsiriwa katika Meroitic kama Mnipilde, linajulikana kutoka kwenye maandishi yaliyopatikana kwenye meza ya kutoa dhabihu katika piramidi ya Beg. W 104, ambayo huenda iliondolewa kutoka mahali pake halisi na kuwekwa hapo baadaye.[1] Jina hilo lilichukuliwa na mfalme aliyezikwa katika Beg N. 25 mnamo mwaka 1978, kulingana na aina ya mwisho ya palaeografia ya maandishi ikilinganishwa na tarehe ya mwisho ya piramidi hiyo.[1] Uthibitisho wa Amanipilade kuwa katika Beg N. 25 unakubaliwa kawaida na wasomi, kama ilivyo katika Fontes Historiae Nubiorum[1] na kwa Török (2015).[2] Baadhi ya watafiti wametilia shaka uhalali wa Amanipilade, kama vile Kuckertz (2021), ambaye alitathimini kuwa inaweza kuwa jina la afisa asiye wa kifalme ambaye alichukua formula ya kifalme kwenye meza yao ya kutoa dhabihu.[3] Kama watawala wengine wa Kush, jina la Amanipilade linaingiza jina la mungu Amun.[4] Majina ya wazazi wa Amanipilade pia yameandikwa katika maandishi ya meza ya kutoa sadaka: Tehye (baba) na Mkeḫñye (mama). Majina haya hayana ushahidi wa kuwa yanamilikiwa na watawala wowote wa kifalme wa Kush lakini kiti cha ufalme cha Kush kinaweza kurithiwa kupitia mizizi isiyo ya moja kwa moja.[1]
Amanipilade alitambulishwa kama mtawala wa kike kupitia uhusiano wa jina na Beg N. 25. Ukumbusho wa piramidi una picha inayoonyesha mfalme aliyefukiwa, ambayo kwa kawaida inaeleweka kama inaonyesha malkia mtawala,[1] ni ya kawaida kiasi katika ufalme wa mwisho wa Kush.[5] Kwa sababu ya uharibifu wa maigizo, imependekezwa kwamba hii ni "ufafanuzi hatari wa alama za maigizo".[5] Kazi za hivi karibuni kwa ujumla zinaendelea kudai kwamba Beg N. 25 ni kaburi la malkia anayetawala, ingawa baadhi wanasisitiza kwamba hii ni utambulisho wa tahadhari.[2][3]
Beg N. 25 ni mazishi ya kifalme ya mwisho yanayojulikana katika Meroë na huenda hivyo ikawa ni mwisho wa nasaba ya kifalme iliyotawala kutoka katika mji huo.[2] Ushahidi wa takriban na wa moja kwa moja pia unahusisha mwisho wa mamlaka ya kisiasa ya Meroitic katikati ya miongo ya nne ya karne ya nne BK.[1][3]
Marejeo
[hariri | hariri chanzo]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 Eide, Tormod; Hägg, Tomas; Holton Pierce, Richard; Török, László (1998). Fontes Historiae Nubiorum: Textual Sources for the History of the Middle Nile Region Between the Eighth Century BC and the Sixth Century AD: Vol. III: From the First to the Sixth Century AD (kwa Kiingereza). University of Bergen. ku. 918, 1074. ISBN 82-91626-07-3.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Török, László (2015). The Kingdom of Kush: Handbook of the Napatan-Meroitic Civilization (kwa Kiingereza). BRILL. ku. 206, 484. ISBN 978-90-04-29401-1.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 Kuckertz, Josefine (2021). "Meroe and Egypt". UCLA Encyclopedia of Egyptology (kwa Kiingereza): 6, 22.
- ↑ Clasquin, Michel (2003). Quagga Kultuur: Reflections on South African Popular Culture. Juz. la 1. University of Michigan: Aurora Press. uk. 147. ISBN 9780620298674.
- ↑ 5.0 5.1 Droa-Krupe, Kerstin; Fink, Sebastian (2021). Powerful Women in the Ancient World: Perception and (Self)Presentation (kwa Kiingereza). ISD LLC. ku. 308–316. ISBN 978-3-96327-139-7.
|
Makala hii kuhusu mambo ya kihistoria bado ni mbegu. Je, unajua kitu kuhusu Amanipilade kama enzi zake au matokeo yake? Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari. |