Kisima

Kisima cha maji juu ya jiwe la chaki juu ya Kaskazini Downs, Uingereza katika Albury.

Kisima cha maji Afrika

Kisima ni jina la jumla la shimo lolote refu jembamba au nene lililochimbwa katika ardhi, aidha kwenda chini au sambamba. Kisima kinaweza kujengwa kwa madhumuni mbalimbali, ikiwa ni pamoja na uchimbaji wa maji au kiowevu kingine (kama vile mafuta ya petroli) au gesi (kama vile gesi asilia), kama sehemu ya uchunguzi wa kiufundi wa ardhi na utathmini wa eneo la mazingira, kwa ajili ya utafutaji wa madini, au kama shimo la majaribio la kusimamisha minara na vifaa vya matumizi chini ya ardhi.

Katika nyanja za mashauriano za uhandisi na mazingira, neno hili hutumiwa kuelezea kwa pamoja aina zote mbalimbali za mashimo yaliyochimbwa kama sehemu ya uchunguzi wa kiufundi wa ardhi na utathmini wa eneo la kimazingira (ujulikanao kama Awamu ya Pili ya ESA). Hii ni pamoja na mashimo yanayochimbwa kukusanya sampuli za udongo, sampuli za maji au vipande vya miamba, ili kuendeleza vifaa vya kutengeneza sampuli vya in situ, au kufunga visima vya kufuatilia au piezometer. Sampuli zinazokusanywa kutoka kwa visima mara nyingi upimwa katika maabara kuamua hali zao, au kwa kutathmini viwango vya kemikali mbalimbali au vichafuzi.

Kwa kawaida, kisima kinachotumika kama kisima cha maji kinakamilishwa kwa kufunga mfereji uliosimama na kitunza kisima kushikilia kisima kisiporomoke. Hii pia husaidia kuzuia vichafuzi kutoingia katika kisima na kuzuia pampu yoyote iliyowekwa kuchota mchanga na sedimenti. Ikikamilishwa katika namna hii kisima kwa kawaida kisima cha maji: iwe ni cha maji, mafuta au cha gesi.

Historia

Makala hii ina dalili ya kutungwa kwa kutegemea programu ya kompyuta kama vile "Google translation" au "wikimedia special:content translation" bila masahihisho ya kutosha. Watumiaji wanaombwa kuchunguza tena lugha, viungo na muundo wake. Wakiridhika na hali yake wanaweza kuondoa kigezo hiki kinachoonekana kwenye dirisha la kuhariri juu ya matini ya makala kwa kutumia alama za {{tafsiri kompyuta}} .

Visima vya kale kabisa vya Neolithiki vinavyotambulika vimegunduliwa katika eneo la Mashariki ya Mediterania. Kisima cha zamani zaidi kilichopimwa kwa uhakika kinapatikana kwenye eneo la pre-pottery Neolithiki (PPN) la Kissonerga-Mylouthkia huko Cyprus. Takribani mwaka wa 8400 KK, kisima namba 116 kilichokuwa na umbo la mviringo kilichimbwa kupitia mwamba wa chokaa hadi kufikia tabaka la maji ardhini kwa kina cha mita 8 (futi 26). Kisima namba 2070 kutoka eneo hilo hilo, cha kipindi cha marehemu cha PPN, kilifikia kina cha mita 13 (futi 43). Visima vingine vya karibu na umri huo vimegunduliwa katika eneo hilo hilo na pia katika Parekklisha-Shillourokambos iliyo jirani.

Kisima cha kwanza kilichozungushiwa mawe chenye kina cha mita 5.5 (futi 18) kimeandikwa katika tovuti ya 'Atlit-Yam, ambayo imezama baharini karibu na Haifa ya kisasa nchini Israeli, kinachodhaniwa kuwa cha kipindi cha mwisho cha PPN (karibu 7000 KK).

Utamaduni wa Linear Pottery wa Neolithiki – Visima vya Mbao, 5300 KK, Erkelenz, Ujerumani

Visima vilivyozungushiwa mbao vinajulikana kutoka kwa utamaduni wa Linear Pottery wa enzi ya Neolithiki, kama vile katika Ostrov, Jamhuri ya Czech, kilichopimwa kuwa cha mwaka 5265 KK; Kückhoven (eneo dogo karibu na Erkelenz), mwaka 5300 KK; na Eythra huko Schletz (eneo dogo karibu na Asparn an der Zaya) nchini Austria, mwaka 5200 KK.

Ustaarabu wa Neolithiki wa China na Matumizi ya Visima

Wachina wa enzi ya Neolithiki waligundua na kutumia kwa wingi maji ya ardhini kwa kuchimba visima virefu kwa ajili ya kunywa. Kitabu cha kale cha Wachina The Book of Changes (Kitabu cha Mabadiliko), kilichoandikwa katika enzi ya Western Zhou (1046–771 KK), kinaelezea namna Wachina wa kale walivyotunza visima vyao na kulinda vyanzo vyao vya maji.

Kisima kilichochimbwa katika eneo la uchimbaji la Hemedu kinaaminika kujengwa katika enzi ya Neolithiki. Kisima hicho kilijengwa kwa safu nne za magogo zenye fremu ya mraba juu yake. Visima vingine 60 vya vigae vilivyoko kusini-magharibi mwa Beijing vinaaminika kujengwa karibu mwaka 600 KK kwa ajili ya kunywa na umwagiliaji.

Mfano wa Kichina wa Kisima cha Kauri kilicho na Mfumo wa Mlisho wa Maji – Enzi ya Han (202 KK – 220 BK)

Nchini Misri, vifaa kama shadoof na sakia hutumika kuvuta maji. Sakia ni bora zaidi kwani inaweza kuvuta maji kutoka kina cha mita 10, tofauti na shadoof inayofikia mita 3 pekee. Sakia ni toleo la Misri la noria. Baadhi ya visima vya kale zaidi duniani, vilivyoko Cyprus, vinaaminika kuwa vya kati ya 7000 hadi 8500 KK. Visima viwili vya kipindi cha Neolithiki, vya takribani 6500 KK, vimegunduliwa nchini Israeli – kimoja kikiwa Atlit, pwani ya kaskazini, na kingine katika Bonde la Jezreel.

Visima kwa Matumizi Mengine Vilikuja Baadaye Katika Historia

Kisima cha kwanza kilichorekodiwa kwa ajili ya chumvi kilichimbwa katika jimbo la Sichuan, China, takribani miaka 2,250 iliyopita. Hii ilikuwa mara ya kwanza teknolojia ya visima vya maji kutumika kwa mafanikio kuchimba chumvi, na kuashiria mwanzo wa tasnia ya kuchimba chumvi ya Sichuan. Visima vya awali zaidi vya mafuta vilichimbwa pia nchini China, mwaka 347 BK, kwa kutumia vichimbio vilivyofungwa kwenye miti ya mianzi na kufikia kina cha hadi mita 240 (futi 790). Mafuta hayo yalichomwa ili kuyeyusha maji ya chumvi na kuzalisha chumvi. Kufikia karne ya 10, mabomba ya mianzi yalikuwa yameunganisha visima vya mafuta na chemchemi za chumvi. Rekodi za kale za China na Japani zinasemekana kuwa na rejea nyingi za matumizi ya gesi asilia kwa ajili ya mwanga na joto. Petroli ilikuwa ikijulikana kama maji yanayowaka huko Japani katika karne ya 7.

Usakinishaji

Visima vinaweza kuchimbwa kwa kutumia mashine kubwa ya kuchimba, au ya kuendeshwa kwa mkono. Mashine na mbinu za kuendeleza kuchimba kisima zinatofautiana kulingana mtengenezaji, hali ya kijiolojia, na lengo kusudi.

Mbadala wa hali ya hewa

Viwango vya joto katika kisima vinaweza kutumika kama mibadala ya joto. Hii ni kwa sababu uhamishaji wa joto kupitia ardhini hufanyika polepole, hivyo kwa kupima joto (na kutumia mifumo ya hisabati) viwango vya joto vya zamani vinaweza kurejelewa miaka mia kadhaa mbeleni (Huang et al. 2000)

Kisima cha uyeyukaji wa barafu hakina maji machafu kama ilivyo katika visiwa vya mawe. Kisima cha Central Greenland huonyesha:

"joto zaidi ya miaka 150 iliyopita ya wastani wa 1 ° C ± 0.2 ° C iliitangulia na karne chache zenye baridi. ililotangulia hii ilikuwa kipindi cha joto katika 1000 BK, ambacho kilikuwa na joto kuliko karne ya 20 kwa wa 1 ° C. "

Viungo vya nje

• Ufuatiliaji wa Kisima
• Visima kama chanzo cha maji cha kibinafsi Ilihifadhiwa 10 Januari 2010 kwenye Wayback Machine.
• Ushauri wa kiufundi wa jinsi ya kuchimba kisima
• Mwongozo kuhusu upimaji wa visima, magonjwa yanayohusiana na visima, n.k. to US Center for Disease Control and Prevention
• Jinsi ya kuchunguza kutu na uharibifu mwingine kwenye visima

Makala hii kuhusu mambo ya teknolojia bado ni mbegu. Je, unajua kitu kuhusu mada hiyo kama historia yake au mahusiano yake na mada nyingine? Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.