Tazama chanzo cha Pasaka ya Kikristo

<sup>Kwa matumizi tofauti ya jina hili angalia [[Pasaka]], pia [[Pasaka ya Kiyahudi]] na [[Kipindi cha Pasaka]]</sup>
[[image:Resurrection (24).jpg|250px|thumb|[[Picha takatifu]] ya Ufufuko, ikimuonyesha Kristo akiwa amevunja [[mlango|milango]] ya [[kuzimu]] na kutoa [[Adamu]] na [[Eva]] nje ya [[kaburi|makaburi]]. Kristo anazungukwa na [[watakatifu]], huko [[Shetani]], aliyechorwa kama [[mzee]], amefungwa kwa minyororo.]]
[[Picha:Mwaka wa kanisa.jpg|300px|thumb|Mwaka wa Kanisa kadiri ya [[kalenda ya liturujia]] ya [[Roma]] kama kielelezo cha kawaida kwa [[Ukristo wa magharibi]].]]
{{Mwaka wa liturujia}}
'''Pasaka ya Kikristo''' ni [[sikukuu]] ambayo [[Wakristo]] karibu wote hufanya kila [[mwaka]] [[ukumbusho]] wa [[ufufuko wa Yesu|kufufuka]] kwake [[Yesu Kristo]] siku ya [[tatu]] baada ya [[msalaba wa Yesu|kusulubiwa]], kufa na [[Mazishi|kuzikwa]] kwake. 

==Umuhimu wake==
Inahesabiwa kuwa sikukuu muhimu kabisa katika [[madhehebu]] mengi ya [[Ukristo]], kwa sababu ufufuko huo ndio msingi wa [[imani]] ya Kikristo. [[Mtume Paulo]] aliandika kwamba [[Kristo]] asingefufuka, imani hiyo ingekuwa haina maana, kwa kuwa asingeondolea [[dhambi]] za watu.

Pamoja na [[kifo cha Yesu]], ndio [[kiini]] cha [[kanuni ya imani]] ya Wakristo wa kwanza kama alivyoipokea Paulo mwenyewe alipoongoka miaka [[sita]] baada ya matukio hayo. Katika [[Waraka wa kwanza kwa Wakorintho]] aliandika: 

15:1 Basi, ndugu zangu, nawaarifu ile injili niliyowahubiri; ambayo ndiyo mliyoipokea, na katika hiyo mnasimama, 2 na kwa hiyo mnaokolewa; ikiwa mnayashika sana maneno niliyowahubiri isipokuwa mliamini bure. 3 Kwa maana naliwatolea ninyi hapo mwanzo yale niliyoyapokea mimi mwenyewe, ya kuwa Kristo alikufa kwa ajili ya dhambi zetu, kama yanenavyo maandiko; 4 na ya kuwa alizikwa; na ya kuwa alifufuka siku ya tatu, kama yanenavyo maandiko; 5 na ya kuwa alimtokea Kefa; tena na wale Thenashara; 6 baadaye aliwatokea ndugu zaidi ya mia tano pamoja; katika hao wengi wanaishi hata sasa, ila baadhi yao wamelala; 7 baadaye akamtokea Yakobo; tena na mitume wote; 8 na mwisho wa watu wote, alinitokea mimi, kama ni mtu aliyezaliwa si kwa wakati wake. 9 Maana mimi ni mdogo katika mitume, nisiyestahili kuitwa mitume, kwa sababu naliliudhi Kanisa la Mungu. 10 Lakini kwa neema ya Mungu nimekuwa hivi nilivyo; na neema yake iliyo kwangu ilikuwa si bure, bali nalizidi sana kufanya kazi kupita wao wote; wala si mimi, bali ni neema ya Mungu pamoja nami. 11 Basi, kama ni mimi, kama ni wale, ndivyo tuhubirivyo, na ndivyo mlivyoamini.

12 Basi, ikiwa Kristo anahubiriwa ya kwamba amefufuka katika wafu, mbona baadhi yenu husema kwamba hakuna kiyama ya wafu? 13 Lakini kama hakuna kiyama ya wafu, Kristo naye hakufufuka; 14 tena kama Kristo hakufufuka, basi, kuhubiri kwetu ni bure na imani yenu ni bure. 15 Naam, na sisi tumeonekana kuwa mashahidi wa uongo wa Mungu; kwa maana tulimshuhudia Mungu ya kuwa alimfufua Kristo, ambaye hakumfufua, ikiwa wafu hawafufuliwi. 16 Maana kama wafu hawafufuliwi, Kristo naye hakufufuka. 17 Na kama Kristo hakufufuka, imani yenu ni bure; mngalimo katika dhambi zenu. 18 Na hapo wao nao waliolala katika Kristo wamepotea. 19Kama katika maisha haya tu tumemtumaini Kristo, sisi tu maskini kuliko watu wote.

20 Lakini sasa Kristo amefufuka katika wafu, limbuko lao waliolala. 21 Maana kwa kuwa mauti ililetwa na mtu, kadhalika na kiyama ya wafu ililetwa na mtu. 22 Kwa kuwa kama katika Adamu wote wanakufa, kadhalika na katika Kristo wote watahuishwa. 23 Lakini kila mmoja mahali pake; limbuko ni Kristo; baadaye walio wake Kristo, atakapokuja. 24 Hapo ndipo mwisho, atakapompa Mungu Baba ufalme wake; atakapobatilisha utawala wote, na mamlaka yote, na nguvu. 25 Maana sharti amiliki yeye, hata awaweke maadui wake wote chini ya miguu yake. 26 Adui wa mwisho atakayebatilishwa ni mauti. 27 Kwa kuwa, Alivitiisha vitu vyote chini ya miguu yake. Lakini atakaposema, Vyote vimetiishwa, ni dhahiri ya kuwa yeye aliyemtiishia vitu vyote hayumo. 28 Basi, vitu vyote vikiisha kutiishwa chini yake, ndipo Mwana mwenyewe naye atatiishwa chini yake yeye aliyemtiishia vitu vyote, ili kwamba Mungu awe yote katika wote.

==Jina la Pasaka==
[[Jina]] la "[[Pasaka]]" limetokana na [[sherehe]] ya [[Pasaka ya Kiyahudi]] linaloitwa "פסח" (tamka: pasakh) kwa [[lugha]] ya [[Kiebrania]]. Kinyume cha [[Kiingereza]], ambacho kina maneno mawili, ''Passover'' na ''Easter'', katika [[Kiswahili]] na lugha nyingine nyingi majina ya sherehe za Kikristo na Kiyahudi hazitofautiani. 

[[Asili]] yake ni kwamba kusulibiwa na kufufuka kwa [[Yesu]] [[Kristo]] kumetokea wakati wa sikukuu ya Pasaka ya Kiyahudi mnamo [[Aprili]] ya [[mwaka]] [[30]] [[BK]]. 

Wakristo wa kwanza, ambao wote walikuwa Wayahudi, walisheherekea sikukuu ya Kiyahudi pamoja na kumbukumbu ya [[ufufuko]] wa Yesu. Baadaye sherehe na pia [[tarehe]] zikawa tofauti, ingawa bila kwenda mbali sana. Badiliko kubwa zaidi lilikuwa lile la Wakristo kuadhimisha daima Pasaka siku ya Jumapili kwa kuwa ndiyo siku ya ufufuko, wakati Wayahudi wanadhimisha Pasaka kwa kuangalia tarehe, bila kujali ni siku ipi ya juma.

==Tarehe ya Pasaka==
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="6" style="float:right; margin-left:15px;"
|-
|+style="padding-right: 1.5em;"align=center|'''Tarehe za Pasaka kwa miaka 2000-2040'''<br>''(Tarehe zote zinaonyeshwa kufuatana na kalenda ya Gregori)''
|-
|+ Jumapili ya Pasaka <br />kuanzia 2000 hadi 2040
|- class="hintergrundfarbe6"
! '''Mwaka''' !! '''Ukristo wa Magharibi <br>([[Kalenda ya Gregori]])'''!! '''Ukristo wa Mashariki <br>([[Kalenda ya Juliasi]])''' 
|-
! 2000
| [[23 Aprili]] || [[30 Aprili]]
|-
! 2001
| colspan="2" align="center" | [[15 Aprili]]
|-
! 2002
| [[31 Machi]] || [[5 Mei]]
|-
! 2003
| [[20 Aprili]] || [[27 Aprili]]
|-
! 2004
| colspan="2" align="center" | [[11 Aprili]]
|-
! 2005
| [[27 Machi]] || [[1 Mei]]
|-
! 2006
| [[16 Aprili]] || [[23 Aprili]]
|-
! 2007
| colspan="2" align="center" | [[8 Aprili]]
|-
! 2008
| [[23 Machi]] || [[27 Aprili]]
|-
! 2009
| [[12 Aprili]] || [[19 Aprili]]
|-
! 2010
| colspan="2" align="center" | [[4 Aprili]]
|-
! 2011
| colspan="2" align="center" | [[24 Aprili]]
|-
! 2012
| [[8 Aprili]] || [[15 Aprili]]
|-
! 2013
| [[31 Machi]] || [[5 Mei]]
|-
! 2014
| colspan="2" align="center" | [[20 Aprili]]
|-
! 2015
| [[5 Aprili]] || [[12 Aprili]]
|-
! 2016
| [[27 Machi]] || [[1 Mei]]
|-
|-
! 2017
| colspan="2" align="center" | [[16 Aprili]]
|-class="hintergrundfarbe3"
! 2018
| [[1 Aprili]] || [[8 Aprili]]
|-
! 2019
| [[21 Aprili]] || [[28 Aprili]]
|-
! 2020
| [[12 Aprili]] || [[19 Aprili]]
|-
! 2021
| [[4 Aprili]] || [[2 Mei]]
|-
! 2022
| [[17 Aprili]] || [[24 Aprili]]
|-
! 2023
| [[9 Aprili]] || [[16 Aprili]]
|-
! 2024
| [[31 Machi]] || [[5 Mei]]
|-
! 2025
| colspan="2" align="center" | [[20 Aprili]]
|-
! 2026
| [[5 Aprili]] || [[12 Aprili]]
|-
! 2027
| [[28 Machi]] || [[2 Mei]]
|-
! 2028
| colspan="2" align="center" | [[16 Aprili]]
|-
! 2029
| [[1 Aprili]] || [[8 Aprili]]
|-
! 2030
| [[21 Aprili]] || [[28 Aprili]]
|-
! 2031
| colspan="2" align="center" | [[13 Aprili]] 
|-
! 2032
| [[28 Machi]]|| [[2 Mei]]
|-
! 2033
| [[17 Aprili]]|| [[24 Aprili]]
|-
! 2034
| colspan="2" align="center" | [[9 Aprili]] 
|-
! 2035
| [[25 Machi]]|| [[29 Aprili]]
|-
! 2036
| [[13 Aprili]]|| [[20 Aprili]]
|-
! 2037
| colspan="2" align="center" | [[5 Aprili]] 
|-
! 2038
| colspan="2" align="center" | [[25 Aprili]] 
|-
! 2039
| [[10 Aprili]]|| [[17 Aprili]]
|-
! 2040
| [[1 Aprili]]|| [[6 Mei]]
|}</small>

Tarehe ya Pasaka inafuata kuonekana kwa [[Mwezi (gimba la angani)|mwezi]] [[Anga|angani]], kwa hiyo sikukuu hiyo haina tarehe imara katika [[kalenda]] ya kawaida. Inapatikana katika [[Machi]] au [[Aprili]]. Pasaka haifuati mwezi pekee lakini tarehe yake imefungwa pia kwa [[sikusare]] (au ekwinoksi), kwa hiyo haiendelei kuzunguka mwaka wote kama tarehe za [[Kalenda ya Kiislamu]].

[[Mtaguso wa kwanza wa Nisea]] mwaka [[325]] uliamua ya kwamba Pasaka itasheherekewa [[Jumapili]] ya kwanza baada ya [[mwezi mpevu]] wa kwanza baada ya [[21 Machi]] (tarehe ya [[sikusare machipuo]] ambayo ni siku ya [[usawa]] wa [[mchana]] na [[usiku]], hivyo mwanzo wa [[majira ya kuchipua]] [[kaskazini]] mwa [[dunia]]). Kwa kuwa mwezi mpevu baada ya 21 Machi inaweza kutokea kati ya [[22 Machi]] na [[19 Aprili]], tarehe ya Pasaka, ambayo ni Jumapili inayofuata, hutokea kati ya 22 Machi na [[25 Aprili]]. 

Katika [[Ukristo]] kuna [[kalenda]] mbili zinazotumika, hivyo pia tarehe mbili za Pasaka. [[Kanisa la magharibi]], yaani [[Wakatoliki]] wengi na [[Waprotestanti]], hufuata [[Kalenda ya Gregori]] (ambayo imekuwa kalenda ya kawaida ya kimataifa), lakini [[Waorthodoksi]] wanaendelea kutumia kalenda iliyotangulia, yaani [[Kalenda ya Juliasi]]. Ndiyo maana mara nyingi Pasaka inaendelea kuadhimishwa katika Jumapili tofauti kati ya pande hizo mbili. Hata hivyo kuna majadiliano yenye lengo la kufikia makubaliano ili kuadhimisha Pasaka pamoja. Kwa sasa tofauti ya kalenda inaleta Kanisa la Mashariki kusheherekea Pasaka wakati mwingine hata katika mwezi wa Mei wa kalenda ya Gregori, ingawa kwao bado ni Aprili kufuatana na kalenda ya Juliasi. 

== Tanbihi ==
{{Reflist|30em}}

== Viungo vya nje ==
{{Commons category|Easter}}
{{Wikisource|Category:Easter}}

; Liturujia
* [http://www.catholicexpert.com/easterprayer.htm 50 Catholic Prayers for Easter] {{Wayback|url=http://www.catholicexpert.com/easterprayer.htm |date=20120331041907 }}
* [http://www.liturgies.net/Easter/Easter.htm Liturgical Resources for Easter]
* [http://ocafs.oca.org/FeastSaintsViewer.asp?SID=4&ID=1&FSID=27 Holy Pascha: The Resurrection of Our Lord] (Orthodox [[icon]] and [[synaxarion]])

; Mapokeo
* [https://web.archive.org/web/20080304151920/http://www.greekorthodox.org.au/general/livinganorthodoxlife/liturgicalmeaningofholyweek/saturdayoflazarus Liturgical Meaning of Holy Week (Greek Orthodox Archdiocese of Australia)]
* [http://www.armenianchurch.net/worship/easter/index.html Easter in the Armenian Orthodox Church] {{Wayback|url=http://www.armenianchurch.net/worship/easter/index.html |date=20060129112415 }}
* [http://www.newadvent.org/cathen/05224d.htm Roman Catholic View of Easter] (from the ''[[Catholic Encyclopedia]]'')
* [http://www.belarus.by/en/press-center/photo/believers-consecrate-eater-repast_ti_72_0000000326.html Easter in Belarus: In Pictures] {{Wayback|url=http://www.belarus.by/en/press-center/photo/believers-consecrate-eater-repast_ti_72_0000000326.html |date=20120604212653 }} on the [http://www.belarus.by/en/ official website of the Republic of Belarus] {{Wayback|url=http://www.belarus.by/en/ |date=20180115201716 }}
* [http://culture.pl/en/article/polish-easter-traditions Polish Easter Traditions]

; Hesabu
* [http://www.staff.science.uu.nl/~gent0113/easter/eastercalculator.htm A Perpetual Easter and Passover Calculator] Julian and Gregorian Easter for any year plus other info
* [https://web.archive.org/web/20031202162538/http://www.ely.anglican.org/cgi-bin/easter Almanac—The Christian Year] Julian or Gregorian Easter and associated festivals for any year
* [http://www.assa.org.au/edm.html Easter Dating Method] for calculator
* [http://aa.usno.navy.mil/data/docs/easter.php Dates for Easter 1583–9999] {{Wayback|url=http://aa.usno.navy.mil/data/docs/easter.php |date=20071014191355 }}
* [http://www.noeticspace.com/paschalion Orthodox Paschal Calculator] Julian Easter and associated festivals in Gregorian calendar 1583–4099
* [http://fotios.org/node/1104 About the Greek Easter and Greek Easter Calculator] Orthodox Paschal calculator with technical discussion and full source code in javascript

{{mbegu-Ukristo}}

[[Category:Ukristo]]
[[Category:Kalenda]]
[[Category:Sikukuu za Ukristo]]