Chuo Kikuu Cha Fort Hare

Chuo Kikuu cha Fort Hare (Afrikaans: Universiteit van Fort Hare) ni chuo kikuu cha umma kilichopo Alice, Eastern Cape, Afrika Kusini.

Kilikuwa taasisi muhimu ya elimu ya juu kwa Waafrika kuanzia mwaka wa 1916 hadi mwaka wa 1959 wakati kilitoa elimu ya kitaaluma ya mtindo wa Magharibi kwa wanafunzi kutoka sehemu zote za sub-Saharan Africa, na kuunda tabaka la juu la Waafrika. Wahitimu wa Fort Hare walikuwa sehemu ya harakati nyingi za uhuru na serikali za nchi za Afrika zilizokuwa huru hivi karibuni.

Mnamo mwaka wa 1959, chuo kikuu kilikuwa sehemu ya mfumo wa ubaguzi wa rangi, lakini sasa ni sehemu ya mfumo wa elimu ya juu wa umma wa Afrika Kusini baada ya ubaguzi. Ni alma mater ya watu maarufu ikiwa ni pamoja na Nelson Mandela, Desmond Tutu, Robert Sobukwe, Oliver Tambo, na wengine.

• 
  Chuo Kikuu Cha Fort Hare

HISTORIA

Mwanzo, Fort Hare ilikuwa ngome ya Uingereza katika vita kati ya wakoloni wa Uingereza na Wakhosa wa karne ya 19. Baadhi ya mabaki ya ngome hiyo bado yanaonekana leo, pamoja na makaburi ya baadhi ya askari wa Kiengereza waliokufa wakiwa kazini huko.

Katika miaka ya 1830, Taasisi ya Wamisheni ya Lovedale ilijengwa karibu na Fort Hare. James Stewart, mmoja wa wakuu wa wamisheni wa taasisi hiyo, alipendekeza mnamo mwaka wa 1878 kwamba taasisi kwa ajili ya elimu ya juu kwa wanafunzi weusi inahitaji kuanzishwa. Hata hivyo, hakushuhudia wazo lake likitekelezwa wakati Fort Hare ilipoanzishwa mnamo mwaka wa 1916, ikiwa na Alexander Kerr kama mkuu wake wa kwanza. D. D. T. Jabavu alikuwa mfanyakazi wa kwanza mweusi ambaye alifundisha lugha za Kilatini na lugha za Kiafrika. Kulingana na kanuni zake za Kikristo, ada zilikuwa chini sana na zilibadilishwa kwa kiasi kikubwa. Scholarships kadhaa pia zilikuwa zinapatikana kwa wanafunzi maskini.

Fort Hare ilihusishwa na vyuo vingi kwa miaka kabla ya kuwa chuo kikuu kwa haki yake mwenyewe. Mwanzoni ilijulikana kama Chuo cha Kiasili cha Afrika Kusini au Chuo cha Kiasili cha Fort Hare na kikiwa kimeunganishwa na Chuo Kikuu cha Afrika Kusini. Halafu ikawa Chuo Kikuu cha Fort Hare na kuunganishwa na Chuo Kikuu cha Rhodes. Pamoja na kuanzishwa kwa ubaguzi wa rangi, vyuo vikuu vya elimu ya juu Afrika Kusini vilitengwa kwa makali kulingana na mipaka ya rangi; waafrika walikuwa wakienda darasani pamoja na Wahindi, watu wa rangi mchanganyiko na wanafunzi wachache wa kizungu. Kuanzia mwaka wa 1953, shule hiyo ilikua sehemu ya mfumo wa elimu ya Bantu, na kwa kupitishwa kwa Sheria ya Kuendeleza Utawala wa Bantu mnamo mwaka wa 1959, ilitunza umiliki wa kitaifa na kutengwa kulingana na mipaka ya rangi na kikabila, na kufundisha kwa lugha za Kiafrika badala ya Kingereza kulihimizwa. Fort Hare ilikua chuo kikuu cha waafrika kwa haki yake mwenyewe mnamo mwaka wa 1970, ikidhibitiwa kwa makali na serikali ya jimbo.