Tazama chanzo cha Kaa (kundinyota)

{{redirect|Sarateni|sayari|Zohali}}
[[Image: Saratani Cancer.png |thumb|right|400px|Nyota za kundinyota Kaa (pia Saratani, lat. Cancer) katika sehemu yao ya angani]]
[[Picha:Cancer constellation map.png|400px|thumb|Ramani ya  Kaa - Cancer jinsi inavyoonekana kwa mtazamaji kwenye nusutufe ya kaskazini]]
[[Picha:Sidney Hall - Urania's Mirror - Cancer.jpg|400px|thumb|Kaa - Saratani jinsi ilivyowazwa na msanii Hall]]
'''Kaa''' (pia: '''Saratani''' au <small>[[lat.]]</small>&<small>[[ing.]]</small> '''[[:en:Cancer (constellation)|Cancer]]'''<ref>[[Uhusika milikishi]] ''([[:en:genitive]])'' ya neno "Cancer" katika lugha ya [[Kilatini]] ni "Cancris" na hili ni umbo la jina linaloonekana katika majina ya nyota za kundi hili kama vile Alfa Cancris, nk.</ref> kwa Kilatini/Kiingereza) ni [[kundinyota]] la [[zodiaki]]. Ni moja ya makundinyota yanayotambuliwa na [[Umoja wa Kimataifa wa Astronomia]] <ref>[https://www.iau.org/public/themes/constellations/ The Constellations], tovuti ya International Astronomical Union , iliangaliwa Julai 2017</ref>

[[Nyota]] za Kaa huwa haziko pamoja kihalisi lakini zinaonekana tu vile kutoka duniani. Kwa uhalisi kuna umbali mkubwa kati yao, kama ziko mbali au jirani nasi. Kwa hiyo kundinyota "Kaa" linaonyesha eneo la angani jinsi tunavyoiona kutoka Dunia.

==Jina==
Mabaharia Waswahili walijua nyota hizi tangu miaka mingi kwa jina la Saratani wakizitumia kutafuta njia baharini wakati wa usiku.<ref>ling. Knappert 1993</ref>

Jina la Saratani linatokana na Kiarabu <big>سرطان </big> ''saraṭaan'' linalomaanisha kaa<ref>Ugonjwa wa saratani au kansa ulipokea jina lake kwa sababu matibabu wa Ugiriki ya Kale waliona uvimbe wake unafanana na miguu ya mnyama kaa.</ref>. Jina hili lilipokelewa na Waarabu kutoka kwa [[Wagiriki wa Kale]] waliosema Καρκίνος ''karkinos'' kwa maana hiyohiyo na hao walipokea kundinyota hili tayari kutoka [[Babeli]] lakini Wababeli waliiona kama alama ya kobe maji. 

Katika unajimu wa kisasa katika Afrika ya Mashariki jina "Saratani" limesahauliwa ikiwa kundinyota linaitwa kwa tafsiri tu "Kaa".

Katika vitabu kadhaa vya shule jina la Saratani limetumiwa kutaja sayari ya [[Zohali]] kwa kulichanganya na matamshi ya jina la Kiingereza "Saturn".

Jina la zamani, pia jina la Kilatini, ni sawa na ugonjwa wa [[saratani]] unaoitwa pia "kansa". Sababu yake ni ya kwamba matibabu wa kale walifananisha uvimbe wa ugonjwa na mnyama kaa na hili ni pia maana ya neno saratani.

== Mahali pake ==
Kaa iko angani kwenye mstari wa [[Zodiaki]] kati ya [[Mapacha (kundinyota)| Mapacha]] ''(zamani Jauza, <small>[[lat.]]</small> [[:en:Gemini|Gemini]])'' upande wa magharibi na [[Simba (kundinyota)| Simba]] ''(zamani Asadi, <small>[[lat.]]</small> [[:en:Leo|Leo]])'' upande wa mashariki.

== Magimba ya angani ==
Kaa haina nyota angavu sana si rahisi kuiona. Nyota angavu zaidi ni Beta Cancri yenye [[mwangaza unaoonekana]] wa 3.8 mag. Umbali wake na dunia ni [[miaka ya nuru|miakanuru]] 230. Kuna [[fungunyota]] moja inayoonekana kwa macho matupu hii ni [[M 44]] inayoitwa pia Praesepe yenye mwangaza unaoonekana wa 3.7 ikionekana kama doa dogo angavu.

{| border="0" cellpadding="2" cellspacing="1" style="margin-left:0.5em; background:#CDC9C9;"
! <small>Jina la</small><br/><small>([[Johann Bayer|Bayer]])</small>
! <small>Namba ya</small><br/><small>[[Namba za Flamsteed|Flamsteed]]</small>
! <small>Jina <br/>([[Ukia]])</small>
! <small>Mwangaza<br/> unaoonekana</small>
! <small>Umbali</small> <br/><small>([[miaka ya nuru|miakanuru]])</small>
! <small>[[Aina ya spektra]]</small>
|- bgcolor="#FFFAFA" 
|  β 
| 17
| Acubens
| 3,53<sup>m</sup>
| 230
| K4 III
|- bgcolor="#FFFAFA" 
| δ
| 47
| Asellus Australis
| 3,94<sup>m</sup>
| 150
| K0 III
|- bgcolor="#FFFAFA" 
| ι 
| 48
| 
| 3,9  <sup>m</sup>
| 300
| G6 + A3
|- bgcolor="#FFFAFA" 
| α
| 65
| Acubens
| 4,26<sup>m</sup>
| 180
| A3
|- bgcolor="#FFFAFA" 
| γ 
| 43
| Asellus Borealis
| 4,66<sup>m</sup>
| 160
| A1 V
|- bgcolor="#FFFAFA"
| ζ
| 16
| Tegmine
| 4,7 
| ca. 82
| F7 V + F9 V + G0 V + M
|}

== Tanbihi ==
<references/>

==Viungo vya Nje==
* [http://www.constellation-guide.com/constellation-list/Cancer-constellation Constellation Guide: Cancer constellation]
*[http://stars.astro.illinois.edu/sow/Cnc-p.html Cancer, "Stars"], kwenye tovuti ya Prof Jim Kaler, University of Illinois, iliangaliwa Oktoba 2017
* [http://www.ianridpath.com/startales/Cancer.htm Star Tales – Cancer], tovuti ya Ian Ridpath, iliangaliwa Oktoba 2017
* [http://www.allthesky.com/constellations/Cancer/constell.html The Deep Photographic Guide to the Constellations: Cancer]
 

==Marejeo ==
* Ian Ridpath and Wil Tirion (2007). ''Stars and Planets Guide'', Collins, London. ISBN 978-0007251209. Princeton University Press, Princeton. ISBN 978-0-691-13556-4.
* ''Dictionary of Symbols'', by Carl G. Liungman, W. W. Norton & Company. ISBN 978-0-393-31236-2
* Richard Hinckley Allen: Star-Names and their Meanings; kwa G. E. Stechert New York, Leipzig, London, Paris 1899, ukurasa 107 ff ([https://ia801402.us.archive.org/14/items/starnamesandthe00allegoog/starnamesandthe00allegoog.pdf online kwenye archive.org])
* Jan Knappert, 1993: The Swahili Names of Stars, Planets and Constellations; The Indian Ocean Review September 1993 Volume 6 No. 3 September 1993, kurasa 6-7,  ISSN 1031-2331   



{{Commons|Cancer (constellation)|Kaa (Kundinyota)}}


{{Makundinyota ya Zodiaki}}
[[Jamii:Makundinyota ya Zodiaki]]
{{makundinyota}}