Tazama chanzo cha Vielezi

{{ExamplesSidebar|35%|
*Mary anaimba '''vizuri'''
*Wafanyabiashara wanauza '''jumla'''
*Ndondi si mchezo mzuri '''sana'''
*Kidawa anatembea '''harakaharaka'''
*Joshua anakula '''polepole'''
}}
'''Kielezi''' (alama yake ya [[isimu|kiisimu]] ni: '''E''', ing. ''adverb'') ni [[neno]] au [[aina za maneno|maneno]] yanayotoa taarifa ihusuyo [[kitenzi]]. Maneno hayo (vielezi) '''huelezea'''/''hufafanua'' na '''kupambanua''' au kuongeza maana zaidi ya namna au jinsi tendo linavyotendeka - idadi au kiasi cha kutendeka kwa tendo hilo, mahali ambapo tendo linatendeka. 

Hivyo basi kielezi ni neno au maneno yanayotoa taarifa ili kukujulisha kuwa kitenzi hicho kimetendeka [[vielezi vya namna au jinsi|namna gani au jinsi gani]], [[vielezi vya idadi au kiasi|mara ngapi au kwa kiasi gani]], [[vielezi vya mahali|wapi]], [[vielezi vya wakati|lini na kwa sababu gani]].

Wakati mwingine vielezi hutoa taarifa inayohusu nomino, viwakilishi, vivumishi na hata vielezi vyenzake. 

==Uchambuzi==
===Mifano ya jumla===
*Mtoto '''huyu''' analia '''sana''' (mtoto = '''nomino''', huyu = '''kivumishi''', analia = '''[[kitenzi kikuu]]''', sana = '''kielezi cha namna au jinsi''' ambavyo huyo mtoto kilizi analia). 
*Kassim ''anatembea'' '''kitoto''' (Kassim = '''nomino''', anatembea = '''kitenzi kikuu''', kitoto = '''kielezi''' cha namna au jinsi huyo Kassim anavyotembea kitoto).
*Chakula '''kimepikwa''' ''mara mbili'' (chakula = '''nomino''', kimepikwa = '''kitenzi kikuu''', mara mbili = '''kielezi cha idadi au kiasi''', yaani mara mbili).
*Wanafunzi ''wamo'' '''darasani''' (wanafunzi = '''nomino''', wamo = '''[[Vitenzi_vishirikishi_vikamilifu#.28v.29_Vitenzi_vishirikishi_vya_viambishi_vya_mahali_.28po.2C_mo.2C_ko.29|kitenzi kishirikishi]]''', darasani = '''kielezi cha mahali''') 
*Mvua '''imenyesha''' ''leo'' '''mchana''' (mvua = '''nomino''', imenyesha = '''kitenzi kikuu''', leo = '''kielezi cha wakati''', mchana = '''kielezi cha wakati''' 
*Steve ''alikwenda'' '''dukani''' usiku (Steve = '''nomino''', alikwenda = '''kitenzi kikuu''', dukani = '''kielezi cha mahali''', usiku = '''kielezi cha wakati''')
*Mariamu alizaliwa '''wakati wa ukoloni''' (Mariamu = nomino, alizaliwa = '''kitenzi kikuu''', wakati wa ukoloni = '''kitenzi cha wakati'''

==Aina za vielezi==
#[[Vielezi vya namna au jinsi]]
#[[Vielezi vya idadi au kiasi]]
#[[Vielezi vya mahali]] au sehemu
#[[Vielezi vya wakati]] au muda

===Vielezi vya namna au jinsi===
Huelezea jinsi au namna jambo linavyotendeka.

===Vielezi vya idadi au kiasi===
Huelezea kitendo kilifanyika mara ngapi.

===Vielezi vya mahali au sehemu===
Huelezea kitendo kilifanyika sehemu gani.

===Vielezi vya wakati au muda===
Huelezea zaidi wakati au muda kitendo kinapofanyika, kwa mfano: [[jioni]], [[usiku]], [[asubuhi]] n.k.

==Tazama pia==
*[[Lango:Lugha]]

{{aina za maneno}}
{{mbegu-lugha}}

[[Jamii:Isimu]]
[[Jamii:Sarufi]]