Vitamini D
Vitamini D ni kundi la homoni mumunyifu la mafuta ambayo huhusika katika kuongeza unyonyaji wa kalsiamu, magnesiamu na fosforasi kwenye mwili, na athari nyingine nyingi za kibiolojia. [1] [2] [3]
Kwa wanadamu, misombo muhimu zaidi katika kundi hilo ni vitamini D 3 ( cholecalciferol ) na vitamini D 2 ( ergocalciferol ). [2]
Jambo la kwanza la kuzingatia ni kwamba, licha ya jina lake, vitamini D sio vitamini bali ni homoni. Ilipogunduliwa zaidi ya karne moja iliyopita na timu iliyoongozwa na mwanabiokemia wa Marekani Elmer McCollum, ilifikiriwa kuwa vitamini ambayo ilitambulishwa kwa herufi D.
Miongoni mwa yaliyomo ndani yake imeonekana kuwa inasimamia kiasi cha kalsiamu na fosforasi katika mwili, na hizo ni muhimu kwa ukuaji na utengenezaji wa mifupa, meno na misuli. Kwa maneno mengine, vitamini D ni muhimu sana kwa afya ya mfupa na misuli.[4]
Takwimu za kimataifa zilizokusanywa katika makala za jarida la Nature zinaonyesha kuwa asilimia ya upungufu wa vitamini D katika idadi ya watu nchini Marekani inafikia 24%, wakati Kanada inafikia 37% na Ulaya 40%. Inaaminika kuwa asilimia katika Amerika ya Kusini ni ya chini sana kutokana na kupatikana kwa jua mara kwa mara ambayo kwa kawaida hutokea zaidi katika eneo hilo, lakini hiyo sio sababu halisi. [2]
Jukumu moja muhimu zaidi la vitamini D ni kudumisha usawa wa kalsiamu ya mifupa kwa kukuza ngozi ya kalsiamu ndani ya matumbo, kukuza uwekaji wa mfupa kwa kuongeza idadi ya osteoclast, kudumisha viwango vya kalsiamu na fosfeti kwa uundaji wa mifupa, na kuruhusu utendakazi mzuri wa homoni ya paradundumio kudumisha seramu, viwango vya kalsiamu. [5]
Upungufu wa Vitamini D unaweza kusababisha kupungua kwa msongamano wa madini ya mfupa na hatari ya kuongezeka kwa msongamano wa mfupa (osteoporosis) au kuvunjika kwa mfupa kwa sababu ukosefu wa vitamini D hubadilisha kimetaboliki ya madini mwilini. [5] [6] Kwa hiyo, vitamini D pia ni muhimu kwa urekebishaji wa mifupa kupitia jukumu lake kama kichocheo chenye nguvu cha urejeshaji wa mfupa. [6]
Marejeo[hariri | hariri chanzo]
- ↑ "Vitamin D". Micronutrient Information Center, Linus Pauling Institute, Oregon State University, Corvallis. 11 Februari 2021. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 8 Aprili 2015. Iliwekwa mnamo 14 Machi 2022.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 2.0 2.1 2.2 "Vitamin D". Office of Dietary Supplements, US National Institutes of Health. 12 Agosti 2022. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 9 Aprili 2021. Iliwekwa mnamo 22 Februari 2022.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Norman AW (Agosti 2008). "From vitamin D to hormone D: fundamentals of the vitamin D endocrine system essential for good health". The American Journal of Clinical Nutrition. 88 (2): 491S–9S. doi:10.1093/ajcn/88.2.491S. PMID 18689389.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "10+ Foods That are Rich in Vitamin D - Article Zone" (kwa American English). 2023-08-30. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2023-09-01. Iliwekwa mnamo 2023-09-01.
- ↑ 5.0 5.1 "Vitamin D". Micronutrient Information Center, Linus Pauling Institute, Oregon State University, Corvallis. 11 Februari 2021. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 8 Aprili 2015. Iliwekwa mnamo 14 Machi 2022.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 6.0 6.1 Bell TD, Demay MB, Burnett-Bowie SA (Septemba 2010). "The biology and pathology of vitamin D control in bone". Journal of Cellular Biochemistry. 111 (1): 7–13. doi:10.1002/jcb.22661. PMC 4020510. PMID 20506379.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)