Usultani wa Kilwa
Makala hii ina dalili ya kutungwa kwa kutegemea programu ya kompyuta kama vile "Google translation" au "wikimedia special:content translation" bila masahihisho ya kutosha. Watumiaji wanaombwa kuchunguza tena lugha, viungo na muundo wake. Wakiridhika na hali yake wanaweza kuondoa kigezo hiki kinachoonekana kwenye dirisha la kuhariri juu ya matini ya makala kwa kutumia alama za {{tafsiri kompyuta}} .
| |||||
Kaulimbiu ya taifa: {{{national_motto}}} | |||||
Wimbo wa taifa: {{{national_anthem}}} | |||||
Lokeshen ya {{{common_name}}} | |||||
Mji mkuu | Kilwa Kisiwani | ||||
Mji mkubwa nchini | {{{largest_city}}} | ||||
Lugha rasmi | {{{official_languages}}} | ||||
Serikali {{{leader_titles}}}
|
Usultani {{{leader_names}}} | ||||
{{{sovereignty_type}}} {{{established_events}}} |
{{{established_dates}}} | ||||
Eneo - Jumla - Maji (%) |
[[{{{area_magnitude}}} m²|{{{area}}} km²]] () {{{percent_water}}} | ||||
Idadi ya watu - [[{{{population_estimate_year}}}]] kadirio - Msongamano wa watu |
{{{population_estimate}}} ({{{population_estimate_rank}}}) {{{population_density}}}/km² ({{{population_density_rank}}}) | ||||
Fedha | {{{currency}}} ({{{currency_code}}} )
| ||||
Saa za eneo - Kiangazi (DST) |
{{{time_zone}}} (UTC{{{utc_offset}}}) {{{time_zone_DST}}} (UTC{{{utc_offset_DST}}}) | ||||
Intaneti TLD | {{{cctld}}} | ||||
Kodi ya simu | +{{{calling_code}}}
- |
Usultani wa Kilwa ulikuwa usultani uliojikita katika Kilwa (kisiwa kilicho mbali na Wilaya ya Kilwa ya kisasa katika Mkoa wa Lindi nchini Tanzania), ambayo mamlaka yake wakati wa maendeleo yake makubwa zaidi yalienea katika urefu wote wa Pwani ya Uswahilini. Kwa mujibu wa hekaya hiyo, ilianzishwa katika karne ya 10 na Ali ibn al-Hassan Shirazi,[1] mfalme wa Uajemi wa Shirazi.[2]
Usultani wa Kilwa (kwa Kiajemi: پادشاهی کیلوا) ulikuwa usultani, ulioko Kilwa (kisiwa cha sasa, Wilaya ya Kilwa katika Mkoa wa Lindi nchini Tanzania), ambapo mamlaka yake, kwa urefu wake, yalienea maeneo yote ya visiwa vya Pwani ya Kiswahili. Kulingana na hadithi hiyo, ilianzishwa katika karne ya 10 na Ali ibn al-Hassan Shirazi,[3]
Historia ya Kilwa ilianza karibu mwaka 960–1000 BK.[3] Kulingana na hadithi, Ali ibn al-Hassan Shirazi alikuwa mmoja wa watoto saba wa mtawala wa Shiraz, Uajemi, mama yake mtumwa wa Abyssinia. Baada ya kifo cha baba yake, Ali alifukuzwa, na ndugu zake ambao ni kaka zake, kwa lengo la kumtoa kabisa kwneye urithi wa mali za baba yake, hivo hakuweza kuwa jatika ya ule urithi [4]
Jamii na uchumi
[hariri | hariri chanzo]Licha ya asili yake kama koloni la Uajemi, ndoa nyingi baina ya watu na uongofu wa wenyeji wa Kibantu na baadaye uhamiaji wa Kiarabu uligeuza Usultani wa Kilwa kuwa sufuria ya kuyeyuka, isiyojali kikabila kutoka bara. Mchanganyiko wa tamaduni za Perso-Kiarabu na Kibantu unasifiwa kwa kujenga utamaduni na lugha tofauti ya Afrika Mashariki inayojulikana leo kama Kiswahili (kwa kweli, 'wakazi wa pwani') [5]
Kuanguka
[hariri | hariri chanzo]Katika miaka yake ya baadaye, Masultani wa Kilwa walianza kuangukia mikononi mwa mawaziri wao wenye tamaa (viziers na emirs), ambao walitekeleza majukumu ya wafalme, na watawala wa kifalme, na mara kwa mara walijaribu kujidanganya (au mmoja wa wanafamilia wao) kwenye kiti cha enzi, katika ushindani na nasaba ya kifalme. Aliyefanikiwa zaidi pengine ni Emir Muhammad Kiwabi, aliyetawala Kilwa kwa takriban miongo miwili kupitia masultani kadhaa, akiwemo yeye mwenyewe wakati mmoja.[6]
Marejeo
[hariri | hariri chanzo]- ↑ شاكر مصطفى, موسوعة دوال العالم الأسلامي ورجالها الجزء الثالث, (دار العلم للملايين: 1993), p.1360
- ↑ James Hastings, Encyclopedia of Religion and Ethics Part 24, (Kessinger Publishing: 2003), p.847
- ↑ درويش, مصطفى; Darwish, Mustafa (1987). "قضية المرأة ومكانتها في سينما العالم الثالث". Alif: Journal of Comparative Poetics (7): 52. doi:10.2307/521861. ISSN 1110-8673.
- ↑ Dyer, C. (2009-11-11). "Father drops opposition to allow his baby son to die after six days of evidence in court". BMJ. 339 (nov11 1): b4704–b4704. doi:10.1136/bmj.b4704. ISSN 0959-8138.
- ↑ Spear, Thomas; Horton, Mark; Middleton, John (2000). "The Swahili: The Social Landscape of a Mercantile Society". The International Journal of African Historical Studies. 33 (3): 680. doi:10.2307/3097446. ISSN 0361-7882.
- ↑ "IBN DAWUD". Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Iliwekwa mnamo 2022-08-05.
Makala hii kuhusu mambo ya kihistoria bado ni mbegu. Je, unajua kitu kuhusu Usultani wa Kilwa kama enzi zake au matokeo yake? Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari. |