Saksonia

Uwanja wa timu ya Leipzig ulioko Saksonia

Mahali pa Saksonia katika Ujerumani

bendera ya Saksonia

Saksonia (pia Saxony. Kijerumani Sachsen, Kisorbia Sakska; jina rasmi Freistaat Sachsen ("Dola Huru la Saksonia") ni moja ya majimbo 16 ya kujitawala ya Ujerumani lenye wakazi 4,173,000 kwenye eneo la 18 415 km². Mji mkuu ni Dresden, mji mkubwa Leipzig. Waziri mkuu ni Michael Kretschmer (CDU). Jimbo liko katika mashariki ya nchi likipakana na Ucheki na Poland. Saksonia ni dola la kale ndani ya Ujerumani, wakati wa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kijerumani ilifutwa kati ya 1952 hadi 1990 na kugawiwa kwa mikoa mbalimbali.

Jiografia

Saxonia iko mpakani wa Ujerumani na Poland upande wa mashariki na Ucheki upande wa kusini. Majimbo jirani ndani ya Ujerumani ni Brandenburg upande wa kaskazini, Saksonia-Anhalt, Thuringia na Bavaria upanda wa magharibi. Sehemu kubwa ya mpaka wa kusini inapita kwenye safu ya milima ya Erzgebirge.

Maeneo ya kaskazini ni tambarare hasa beseni ya Leipzig. Kusini kuna kanda ya milima inayofikia mita 1215 juu ya UB kwenye Fichtelberg katika Erzgebirge (milima ya madini).

Mto mkubwa ni Elbe unaopita jimbo lote likipitika kwa meli za mtoni.

Miji

Mji	Wilaya	Wakazi 31 Desemba 2000	Wakazi 31 Desemba 2006	Wakazi 30 Juni 2008
Leipzig	Leipzig (jiji)	493,208	506,260	511,676
Dresden	Dresden (jiji)	477,807	504,635	508,398
Chemnitz	Chemnitz (jiji)	259,246	245,739	244,310
Zwickau	Zwickau (wilaya)	103,008	96,878	95,322
Plauen	Vogtlandkreis (wilaya)	71,543	68,317	67,309
Görlitz	Görlitz (wilaya)	61,599	57,201	56,608
Hoyerswerda	Bautzen (wilaya)	50,203	41,515	39,835
Freiberg	Mittelsachsen (wilaya)	45,428	42,772	42,120
Bautzen	Bautzen (wilaya)	43,353	41,766	41,354
Pirna	Sächsische Schweiz-Osterzgebirge (wilaya)	42,108	39,748	39,291
Freital	Sächsische Schweiz-Osterzgebirge (wilaya)	40,129	39,059	39,139
Riesa	Riesa-Großenhain (wilaya)	39,367	36,145	35,139
Radebeul	Meißen (wilaya)	32,246	33,205	33,284
Meißen	Meißen (wilaya)	29,398	28,091	27,846
Limbach-Oberfrohna	Zwickau (wilaya)	27,552	26,591	26,113
Zittau	Görlitz (wilaya)	27,454	24,892	29,093
Glauchau	Zwickau (wilaya)	27,285	25,744	25,159
Delitzsch¹	Nordsachsen (wilaya)	26,331	27,448	27,111
Weißwasser/O.L.	Görlitz (wilaya)	26,107	21,797	20,298
Werdau	Zwickau (wilaya)	26,077	23,976	23,565
Annaberg-Buchholz	Erzgebirgskreis (wilaya)	24,495	22,817	22,514
Coswig	Meißen (wilaya)	24,035	22,365	22,514
Reichenbach im Vogtland	Vogtlandkreis (wilaya)	23,469	22,164	21,210
Crimmitschau	Zwickau (wilaya)	23,305	22,330	21,684
Markkleeberg	Leipzig (wilaya)	23,157	23,718	23,962
Döbeln	Mittelsachsen (wilaya)	23,128	21,356	20,726
Schwarzenberg/Erzgeb.	Erzgebirgskreis (wilaya)	20,201	18,517	19,187
Auerbach	Vogtlandkreis (wilaya)	20,042	21,246	20,620
Borna	Leipzig (wilaya)	20,010	22,657	21,539

Utawala

Saksonia ina mikoa 3 (Chemnitz, Dresden na Leipzig) zenye wilaya 10:

(Alama za magari kwa kila wilaya katika mabano)

Bautzen (BZ) Erzgebirgskreis (ERZ) Leipzig (L) Meißen (MEI) Mittelsachsen (FG) Görlitz (GR) Nordsachsen (TDO) Sächsische Schweiz-Osterzgebirge (PIR) Vogtlandkreis (V) Zwickau (Z)

Districts of Saxony

Majiji

Saksonia ina majiji matatu (katika Ujerumani ila mji mwenye wakazi zaidi ya 100,000 inahesabiwa kma jiji) yenye cheo cha wilaya:

• Chemnitz (C)
• Dresden (DD)
• Leipzig (L)

Historia

Leo hii "Saksonia" ni jina la maeneo kwenye pande zote mbili za mto Elbe unapopita kwenye milima ya Erzgebirge mpakani wa Ucheki. Kiasili jina la "Saksonia" ilitaja maeneo ya kaskazini ya Ujerumani walipoishi Wasaksonia ambayo leo hii huitwa "Saksonia ya chini" (Niedersachsen). Cheo cha watemi wa Saksonia kilirithiwa na watawala wa Meißen katika karne ya 15 na tangu wakati ule nchi yao ilianza kuitwa "Sachsen"; kwa uda mrefu Wajerumani walitofautisha kati ya "Saksonia ya Juu" (= Saksonia ya leo) na "Saksonia ya Chini".

Maeneo ya Saksonia ya leo yalikaliwa na makabila ya Kijerumani upande wa magharibi na makabila ya Kislavoni walioitwa "Wasorbi" upande wa mashariki. Polepole Waslavoni wengi walianza kutumia lugha ya Kijerumani lakini hadi leo kuna vijiji kadhaa vyenye wasemaji wengi wa Kisorbi kwa jumla hawazidi watu 20,000.

Saksonia iliweza kutetea cheo chake kama dola la kujitegemea katika historia ya Ujerumani iliyoona harakati ya maeneo madogo kumezwa na madola makubwa zaidi. Wakati wa matengenezo ya kiprotestanti Saksonia ilichagua dhehebu la kilutheri kama dini rasmi.

Mtemi Friedrich August I wa Saksonia ((1670 - 1733) alichaguliwa kuwa pia mfalme wa Poland kwa jina la August II. Alipamba mji mkuu wa Dresden kwa majengo mazuri yaliyounda sifa ya mji kuwa "Firenze kwenye mto Elbe" (Kijerumani: Elbflorenz). Hata mwana wake aliweza kutawala kama mtemi wa Saksonia na mfalme wa Poland lakini baadaye dola likashuka tena cheo kuwa moja ya madola ya Kijerumani ya wastani yaliyojaribu kuhifadhi uhuru wao kati ya madola makubwa Austria na Prussia.

Wakati wa vita za Napoleoni Saksonia ilipambana dhidi ya Mfaransa pamoja na Prussia lakini baada ya kushindwa ikahamia upande wa Naoleoni ikapewa naye cheo cha ufalme. Cheo hiki kilithebitishwa kwenye mkutano wa Vienna mwaka 1815. Hadi 1870 Saksonia ilikuwa ufalme ndani ya Shirikisho la Ujerumani, baadaye ndani ya Dola la Ujerumani.

Mwaka 1918 Saksonia liona mapinduzi sawa na sehemu nyingine za Ujerumani, mfalme wa mwisho akapinduliwa na jamhuri ya "Dola Huru la Saksonia" ikatangzwa kama jimbo ndani ya Jamhuri ya Dola la Ujerumani. Baada ya vita kuu ya pili ya dunia Ujerumani uliawiwa kati ya nchi washindi na Saksonia ilikuwa sehemu ya kanda la Kisovyeti na tangu 1949 sehemu ya Jamhuri ya ya Kidemokrasia ya Kijerumani (Ujerumani ya Mashariki) chini ya utawala wa kikomunisti. 1952 serikali ilifuta muundo wa majimbo Saksonia ikagawiwa kwa mikoa mbalimbali. Wakati wa kuporomoka kwa utawala wa kikomunisti majibo ya awali yaliundwa upya mwaka 1990 na mwaka uleule Saksonia pamoja na majimbo megine ya mashariki ikajiunga na Jamhuri la Shirikisho la Ujerumani katika maungano ya Ujerumani.

Demografia

Mabadiliko ya idadi ya wakazi katika Saksonia tangu 1905:

Mwaka Wakazi 1905 4,508,601 1946 5,558,566 1950 5,682,802 1964 5,463,571 1970 5,419,187 1981 5,152,857 1990 4,764,301 1995 4,566,603

Mwaka Wakazi 2000 4,425,581 2001 4,384,192 2002 4,349,659 2003 4,321,437 2004 4,296,284 2005 4,273,754 2006 4,249,774 2007 4,220,200 2008 4,192,700

Viungo vya nje

• Tovuti rsmi ya serikali ya Saksonia (Kijerumani)
• Mazingira ya Saksonia (Kijerumani)
• Takwimu za Saksonia (Kijerumani)
• Saxony katika Open Directory Project
• Christmas time in Saxony
• some facts about Saxony