Richard Leakey
.jpg)
Richard Erskine Frere Leakey (1944–2022) alikuwa mwananthropolojia, mwanasiasa, na mwanaharakati wa mazingira kutoka Kenya. Alijulikana kwa mchango wake mkubwa katika tafiti za mabaki ya zamadamu na kwa juhudi zake za kulinda wanyamapori, hasa kupitia Shirika la Huduma za Wanyamapori Kenya (KWS).
Maisha ya Awali[1]
[hariri | hariri chanzo]Richard Leakey alizaliwa tarehe 19 Desemba 1944 mjini Nairobi, Kenya. Alikuwa mtoto wa wanapaleontolojia mashuhuri Louis Leakey na Mary Leakey, waliotoa mchango mkubwa katika utafiti wa asili ya mwanadamu barani Afrika. [2]Alipata malezi katika mazingira ya utafiti na alihusishwa mapema na kazi za visukuku.
Utafiti na Ugunduzi
[hariri | hariri chanzo]Katika miaka ya 1960 na 1970, Richard aliendesha uchimbaji mkubwa katika Bonde la Turkana, kaskazini mwa Kenya. Moja ya mafanikio yake makubwa ilikuwa ugunduzi wa mabaki ya "Turkana Boy" mwaka 1984, mfupa uliohifadhiwa vizuri wa kijana wa Homo erectus, unaokadiriwa kuwa na umri wa zaidi ya miaka milioni 1.6. [3]Ugunduzi huu ulithibitisha nafasi ya Afrika kama chimbuko kuu la mwanadamu.
Uongozi na Siasa
[hariri | hariri chanzo]Mnamo mwaka 1989, Leakey aliteuliwa na Rais Daniel arap Moi kuongoza Shirika la Huduma za Wanyamapori Kenya. Alichukua msimamo mkali dhidi ya uwindaji haramu na alisimamia tukio la kihistoria la kuchoma hifadhi kubwa ya pembe za ndovu ili kupinga biashara ya pembe. [4]Juhudi zake zilimfanya kuwa nembo ya mapambano ya kulinda mazingira.
Katika miaka ya 1990, aliingia katika siasa za upinzani na kuanzisha chama cha Safina Party, akipigania utawala bora na uwajibikaji wa viongozi. Ingawa hakupata mafanikio makubwa kisiasa, mchango wake uliweka msingi wa mjadala mpana kuhusu demokrasia Kenya.
Uandishi na Kazi za Kielimu
[hariri | hariri chanzo]Mbali na utafiti wa visukuku na uhifadhi, Leakey aliandika vitabu kadhaa kuhusu asili ya binadamu na changamoto za mazingira. Miongoni mwa vitabu vyake mashuhuri ni The Making of Mankind (1981) na Origins Reconsidered (1992). Kazi zake zilivutia mijadala ya kisayansi na kielimu kimataifa.[5]
Kifo na Urithi
[hariri | hariri chanzo]Richard Leakey alifariki dunia tarehe 2 Januari 2022 akiwa na umri wa miaka 77. Urithi wake unaendelea kupitia mchango wake wa kielimu, juhudi zake za kulinda wanyamapori, na nafasi yake kama mmoja wa watafiti waliochangia pakubwa kuelewa historia ya mwanadamu.[6]
Marejeo
[hariri | hariri chanzo]- ↑ Wrong, M. It’s Our Turn to Eat: The Story of a Kenyan Whistle-Blower. London: Fourth Estate, 2009
- ↑ Leakey, M. Disclosing the Past: An Autobiography. London: Weidenfeld & Nicolson, 1984
- ↑ Walker, A., & Leakey, R. The Nariokotome Homo Erectus Skeleton. Cambridge: Harvard University Press, 1993
- ↑ Huxley, E. Wildlife Wars: My Battle to Save Kenya’s Elephants. New York: St. Martin’s Press, 2001
- ↑ Tattersall, I. Becoming Human: Evolution and Human Uniqueness. New York: Harcourt, 1998
- ↑ Gibbons, A. The First Human: The Race to Discover Our Earliest Ancestors. New York: Doubleday, 2006