Upumuaji
(Elekezwa kutoka Respiration (physiology))
 | Unganisha! Imependekezwa makala hii iunganishwe na upumuo. Ili kupata sababu angalia ukurasa wa majadiliano. Chagua moja kati ya makala ili ibaki (kwa kawaida ile yenye jina sahihi zaidi), ingiza habari kutoka nyingine, ondoa kasoro, hifadhi. Kisha futa makala nyingine. |
Upumuaji (kwa Kiingereza "breathing") ni kitendo cha kusukuma hewa ndani na nje ya mapafu ili kuweza kubadilishana gesi na mazingira ya ndani, hasa kwa kuleta oksijeni na kusafirisha kaboni dioksidi.
Viumbehai wote wanahitaji oksijeni kwa ajili ya upumuaji wa seli, ambayo inatumia oksijeni kuvunja vyakula kwa nishati na kutoa kaboni dioksidi kama bidhaataka.
Kupumua huleta hewa ndani ya mapafu ambapo kubadilishana gesi hufanyika katika alveoli kwa njia ya kueneza. Mzunguko wa mwili husafirisha gesi hizi kutoka kwenye seli, ambapo kupumua kwa seli hufanyika.
Wanyama ambao hawawezi kuimarisha na jasho, kwa sababu hawana tezi za kutosha za jasho, huweza kupoteza joto kwa uvukizi kwa njia ya kupumzika.
|
Makala hii kuhusu mambo ya biolojia bado ni mbegu. Je, unajua kitu kuhusu Upumuaji kama historia yake au mahusiano yake na mada nyingine? Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari. |