Nenda kwa yaliyomo

Nadharia ya filamu ya kifeministi

Kutoka Wikipedia, kamusi elezo huru

Makala hii ina dalili ya kutungwa kwa kutegemea programu ya kompyuta kama vile "Google translation" au "wikimedia special:content translation" bila masahihisho ya kutosha. Watumiaji wanaombwa kuchunguza tena lugha, viungo na muundo wake. Wakiridhika na hali yake wanaweza kuondoa kigezo hiki kinachoonekana kwenye dirisha la kuhariri juu ya matini ya makala kwa kutumia alama za {{tafsiri kompyuta}} .

Nadharia ya filamu ya kifeministi ni ukosoaji wa kinadharia wa filamu unaotokana na siasa za kifeministi na nadharia ya kifeministi iliyoathiriwa na wimbi la pili la ufeministi na kuletwa karibu na miaka ya 1970 huko Marekani. Pamoja na maendeleo katika filamu kwa miaka mingi, nadharia ya filamu ya kifeministi imekua na kubadilika ili kuchanganua njia za sasa za filamu na pia kurudi nyuma kuchanganua filamu za zamani. Wafeministi wana mbinu nyingi za uchanganuzi wa sinema, kuhusu vipengele vya filamu vinavyochanganuliwa na misingi yao ya kinadharia.[1][2]

Historia

[hariri | hariri chanzo]

Maendeleo ya nadharia ya filamu ya kifeministi yaliathiriwa na wimbi la pili la ufeministi na masomo ya wanawake katika miaka ya 1960 na 1970. Hapo awali, huko Marekani katika miaka ya mapema ya 1970, nadharia ya filamu ya kifeministi iliegemezwa zaidi kwenye nadharia ya kijamii na iliangazia kazi ya wahusika wa kike katika simulizi za filamu au aina za filamu. Nadharia ya filamu ya kifeministi, kama vile Popcorn Venus: Women, Movies, and the American Dream ya Marjorie Rosen (1973) na From Reverence to Rape: The Treatment of Women in Movies ya Molly Haskell (1974), zinachanganua njia ambazo wanawake wanaonyeshwa katika filamu, na jinsi hii inavyohusiana na muktadha wa kihistoria wa upana zaidi. Aidha, ukosoaji wa kifeministi pia unachunguza mitindo ya kawaida inayoonyeshwa katika filamu, kiwango ambacho wanawake walionyeshwa kama watendaji au wategemezi tu, na kiasi cha muda wa skrini waliopewa wanawake.[3][4][5]

Kinyume chake, wananadharia wa filamu huko Uingereza walijihusisha na nadharia ya ukosoaji, uchanganuzi wa kisaikolojia, semiotiki, na Marxisma. Hatimaye, mawazo haya yalipata nguvu ndani ya jumuiya ya wasomi wa Marekani katika miaka ya 1980. Uchanganuzi kwa ujumla uliangazia maana ndani ya maandishi ya filamu na jinsi maandishi hayo yanavyounda mtu anayeiangalia. Pia ulichunguza jinsi mchakato wa utengenezaji wa sinema unavyoathiri jinsi wanawake wanavyowakilishwa na kuimarisha ubaguzi wa kijinsia.[6]

Mwanadharia wa filamu ya kifeministi wa Uingereza, Laura Mulvey, anayejulikana zaidi kwa insha yake, "Visual Pleasure and Narrative Cinema", iliyoandikwa mwaka 1973 na kuchapishwa mwaka 1975 katika jarida la nadharia ya filamu la Uingereza lenye ushawishi, Screen, aliathiriwa na nadharia za Sigmund Freud na Jacques Lacan. "Visual Pleasure" ni moja ya insha za kwanza za msingi ambazo zilisaidia kubadilisha mwelekeo wa nadharia ya filamu kuelekea mfumo wa uchanganuzi wa kisaikolojia. Kabla ya Mulvey, wananadharia wa filamu kama Jean-Louis Baudry na Christian Metz walitumia mawazo ya uchanganuzi wa kisaikolojia katika maelezo yao ya kinadharia ya sinema. Hata hivyo, mchango wa Mulvey ulianzisha makutano ya nadharia ya filamu, uchanganuzi wa kisaikolojia na ufeministi.[7]

Mnamo 1976, jarida la Camera Obscura lilichapishwa na wanafunzi wa kwanza wa shahada ya uzamili Janet Bergstrom, Sandy Flitterman, Elisabeth Lyon, na Constance Penley. Walijadili jinsi wanawake walivyonyeshwa katika filamu, lakini waliotengwa katika mchakato wa maendeleo. Camera Obscura bado linachapishwa hadi leo na Duke University Press na limehamia kutoka nadharia ya filamu tu hadi masomo ya vyombo vya habari.

Ushawishi mwingine muhimu unatoka kwenye insha ya Metz The Imaginary Signifier, "Identification, Mirror," ambapo anasema kuwa kutazama filamu kunawezekana tu kupitia scopophilia (raha ya kutazama, inayohusiana na voyeurism), ambayo inaonyeshwa vyema katika filamu za kimya. Pia, kulingana na Cynthia A.[8] Freeland katika "Feminist Frameworks for Horror Films," masomo ya kifeministi ya filamu za kutisha yameangazia saikodinamikia ambapo maslahi ya msingi ni "juu ya nia na maslahi ya watazamaji katika kutazama filamu za kutisha".[9][10]

Kuanzia mwanzoni mwa miaka ya 1980, nadharia ya filamu ya kifeministi ilianza kuangalia filamu kupitia lenzi ya makutano zaidi. Jarida la filamu Jump Cut lilichapisha toleo maalum lililopewa jina "Lesbians and Film" mwaka 1981 ambalo lilichunguza ukosefu wa utambulisho wa wasagaji katika filamu. Insha ya Jane Gaines "White Privilege and Looking Relations: Race and Gender in Feminist Film Theory" ilichunguza kufutwa kwa wanawake weusi katika sinema na watengenezaji filamu wanaume weupe. Wakati Lola Young anasema kuwa watengenezaji filamu wa rangi zote wanashindwa kuvunja mbali na matumizi ya mitindo iliyochoka wakati wa kuonyesha wanawake weusi. Wanadharia wengine waliounda kuhusu nadharia ya filamu ya kifeministi na rangi ni pamoja na bell hooks na Michele Wallace.[11][12]

Kuanzia 1985 na kuendelea, nadharia ya Matrixial ya msanii na mchanganuzi wa kisaikolojia Bracha L. Ettinger ilileta mapinduzi katika nadharia ya filamu ya kifeministi. Dhana yake, kutoka kitabu chake, The Matrixial Gaze, imeanzisha mtazamo wa kike na imeelezea tofauti zake na mtazamo wa kifaliki na uhusiano wake na sifa za kike na za kimama na uwezekano wa "kuibuka pamoja", ikitoa ukosoaji wa uchanganuzi wa kisaikolojia wa Sigmund Freud na Jacques Lacan, unatumika sana katika uchanganuzi wa filamu, na wakurugenzi wa kike, kama Chantal Akerman, pamoja na wakurugenzi wanaume, kama Pedro Almodovar. Mtazamo wa matrixial unampa mwanamke nafasi ya kuwa mhusika, sio kitu, cha mtazamo, huku ukivunja muundo wa mhusika yenyewe, na unatoa muda wa mpaka, nafasi ya mpaka na uwezekano wa huruma na ushuhuda. Mawazo ya Ettinger yanaelezea uhusiano kati ya aesthetics, maadili na kiwewe.[13][14][15][16]

Marejeo

[hariri | hariri chanzo]
  1. ↑ Freeland, Cynthia (3 Oktoba 1996). "Feminist Film Theory". Iliwekwa mnamo 10 Oktoba 2019.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. ↑ Smelik, Anneke. "And The Mirror Cracked: Feminist Cinema and Film Theory."New York: St. Martin's Press, 1998. Page 7-8.
  3. ↑ Mizejewski, Linda (2019-05-14). "Specters of Slapstick and Silent Film Comediennes by Maggie Hennefeld, and: Comic Venus: Women and Comedy in American Silent Film by Kristen Anderson Wagner (review)". Journal of Cinema and Media Studies. 58 (3): 177–184. doi:10.1353/cj.2019.0035. ISSN 2578-4919. S2CID 194306243.
  4. ↑ Schaff, Rachel (2019-08-07). "Jane Gaines, Pink-Slipped: What Happened to Women in the Silent Film Industries?". Nineteenth Century Theatre and Film. 46 (2): 231–233. doi:10.1177/1748372719863945. ISSN 1748-3727. S2CID 202465564.
  5. ↑ Laura Mulvey (Fall 1975). "Visual Pleasure and Narrative Cinema". Screen. 16 (3): 6–18. doi:10.1093/screen/16.3.6.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  6. ↑ Issues in feminist film criticism. Erens, Patricia, 1938-. Bloomington: Indiana University Press. 1990. ISBN 978-0253206107. OCLC 21118050.{{cite book}}: CS1 maint: others (link)
  7. ↑ Hastie, Amelie; Joyrich, Lynne; White, Patricia; Willis, Sharon (2015), Mulvey, Laura; Rogers, Anna Backman (whr.), "(Re)Inventing Camera Obscura", Feminisms, Diversity, Difference and Multiplicity in Contemporary Film Cultures, Amsterdam University Press, ku. 169–184, ISBN 9789089646767, JSTOR j.ctt16d6996.19
  8. ↑ Griselda Pollock, Encounters in the Virtual Feminist Museum: Time, Space and the Archive. Rutledge, 2007.
  9. ↑ Braudy and Cohen, Film Theory and Criticism, Sixth Edition, Oxford University Press, 2004, page 827
  10. ↑ Bracha L. Ettinger, The Matrixial Borderspace, University of Minnesota Press, 2006
  11. ↑ Braudy and Cohen, Film Theory and Criticism, Sixth Edition, Oxford University Press, 2004
  12. ↑ James Batcho, Terrence Malick's Unseeing Cinema. Memory, Time and Audibility. Palgrave Macmillan.
  13. ↑ Smelik, Anneke. "And The Mirror Cracked: Feminist Cinema and Film Theory."New York: St. Martin's Press, 1998. Page 20-23.
  14. ↑ Griselda Pollock, After-effects - After-images. Manchester University Press, 2013
  15. ↑ Maggie Humm, Feminism and Film. Edinburgh University Press, 1997
  16. ↑ Lucia Nagib and Anne Jerslev (ends.), Impure Cinema. London: I.B.Tauris.
Rudishwa kutoka "https://sw.wikipedia.org/w/index.php?title=Nadharia_ya_filamu_ya_kifeministi&oldid=1416598"