Mkataba wa München

Mkataba wa München ni makubaliano ya kidiplomasia yaliyosainiwa tarehe 30 Septemba 1938 mjini München, kati ya Ujerumani ya Kinazi, Uingereza, Ufaransa, na Italia. Mkataba huo ulimruhusu Adolf Hitler wa Ujerumani kuchukua eneo la Sudeten kutoka Chekoslovakia, eneo ambalo lilikuwa na idadi kubwa ya watu walioongea Kijerumani.

Historia ya awali

Muktadha wa kisiasa na kijamii

Baada ya Vita ya Kwanza ya Dunia, Chekoslovakia ilianzishwa kama taifa la kidemokrasia lenye makabila mbalimbali, likiwa na Wajerumani wa Sudeten waliokuwa wachache lakini wenye nguvu kiuchumi. Kufikia miaka ya 1930, sehemu hii ilianza kuwa kitovu cha mivutano ya kikabila, hasa baada ya Adolf Hitler kushika madaraka mwaka 1933.

Madai ya Hitler na msukumo wa mgogoro

Mnamo mwaka 1938, Hitler alianza kudai kuwa Wajerumani wa Sudeten walikuwa wanabaguliwa na Chekoslovakia, na hivyo eneo hilo linapaswa kuwa sehemu ya Ujerumani. Mgogoro huo ulizua hofu ya vita kubwa barani Ulaya.

Mkutano wa München

Mkutano huo ulifanyika kwa haraka mjini München mnamo Septemba 1938. Wawakilishi wa Uingereza (Neville Chamberlain), Ufaransa (Édouard Daladier), Ujerumani (Hitler), na Italia (Benito Mussolini) walihudhuria. Chekoslovakia haikualikwa, wala Muungano wa Kisovyeti ambao ulikuwa mshirika wake wa kijeshi.

Masharti ya mkataba

Mkataba ulipitisha masharti yafuatayo:

Ujerumani iruhusiwe kuchukua Sudeten kuanzia 1 Oktoba 1938.
Uvamizi ufanyike kwa hatua kadhaa ndani ya siku 10.
Watu waliotaka kuondoka Sudeten waruhusiwe kufanya hivyo bila kuingiliwa.
Mkataba uliahidi kuwa mipaka ya Chekoslovakia iliyobaki itaheshimiwa.

Rejea za kidiplomasia ya kusalimisha

Uingereza na Ufaransa zilitumia mkakati wa kusalimisha (appeasement) wakiamini kuwa kukubali madai ya Hitler kutazuia vita kubwa. Neville Chamberlain alirejea Uingereza akitangaza “amani kwa wakati wetu.”

Madhara kwa Chekoslovakia

Kupitia mkataba huu, Chekoslovakia ilipoteza:

Eneo la Sudeten lenye ngome zake nyingi za kijeshi
Takriban watu milioni 3.5 wa Kijerumani wa Sudeten
Udhibiti wa kiusalama na ujasusi mipakani

Ndani ya miezi sita, Hitler alivunja makubaliano na kuvamia eneo lililobaki la Chekoslovakia mwezi Machi 1939, na kuanzisha Jamhuri ya Kislovakia kama serikali tegemezi, huku Bohemia na Moravia zikigeuzwa kuwa mikoa ya Ujerumani.

Mwitikio na upinzani

Mkataba huo ulikosolewa vikali na baadhi ya wanasiasa wa Uingereza kama Winston Churchill, aliyesema kuwa "walichagua aibu badala ya vita, lakini vita bado vitakuja." Chekoslovakia ilijihisi kusalitiwa, na uhusiano kati ya nchi hizo na mataifa ya Magharibi ulidorora.

Muhtasari

Muhtasari wa Mkataba wa München
Kipengele	Maelezo
Tarehe ya Kusainiwa	30 Septemba 1938
Mahali	München, Ujerumani
Nchi Zilizohusika	Ujerumani, Uingereza, Ufaransa, Italia
Chekoslovakia Ilihudhuria?	Hapana
Lengo	Kuruhusu Ujerumani kuchukua Sudetenland
Mbinu Kuu	Kusalimisha (appeasement)
Madhara kwa Chekoslovakia	Upotevu wa ardhi, ulinzi, na watu milioni 3.5
Matokeo	Kuvunjwa kwa mkataba Machi 1939, uvamizi kamili wa Ujerumani
Urithi	Kielelezo cha kushindwa kwa diplomasia ya appeasement

Urithi wa Mkataba

Mkataba huu huonwa leo kama mfano wa kushindwa kwa diplomasia ya kuzuia vita. Ulionyesha hatari ya kuridhia madai ya watawala wa kidikteta. Aidha, kusainiwa kwa mkataba bila ushiriki wa Chekoslovakia kunaelezewa kama kielelezo cha usaliti wa wazi kwa taifa huru.

Tazama pia

Vita vya Pili vya Dunia

Viungo vya Nje

Makala hii kuhusu mambo ya kihistoria bado ni mbegu.
Je, unajua kitu kuhusu Mkataba wa München kama enzi zake au matokeo yake?
Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa?
Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.