Makabila ya Botswana

Makabila ya Botswana ni zaidi ya makabila 20, kila moja likiwa na lugha, tamaduni na historia yake.

Makabila makuu ni:

• Watswana – kundi kubwa zaidi, likijumuisha matawi kama Wabarolong, Wabakwena, Bangwato, Batlokwa, Bakgatla, Baphuthing, Bataung, Bangwaketse, Batawana, Bahurutshe na Balete. Lugha yao ni Setswana, ya familia ya lugha za Bantu. Kila tawi lina historia ya kifalme na maeneo maalum ya makazi:
  • Wabarolong – kusini mashariki (Goodhope, Mabule, Pitsane)
  • Wabakwena – Molepolole, Gabane, Kumakwane, Metsimotlhabe
  • Bangwato – Serowe, Palapye, Shoshong

Wana utamaduni wa Botho-Ubuntu, unaoangazia mshikamano na utu.

• BaKalanga – kundi la pili kwa ukubwa, likijumuisha BaLilima, Baperi, BaWumbe na BaNambya. Lugha yao ni Kalanga, ya familia ya lugha za Bantu. Wana utamaduni wa sanaa, muziki wa jadi, na historia ya kifalme.

• Ovaherero – wakiwemo Baherero na Ovambanderu, wanaozungumza Herero, ya familia ya lugha za Bantu. Wana historia ya ufugaji wa ng'ombe na tamaduni za mavazi ya jadi.

• Wayei – jamii ya wavuvi na wakulima wanaoishi karibu na Delta ya Okavango. Lugha yao ni Shiyeyi, ya familia ya lugha za Bantu.

• Bambukushu – jamii ya wakulima na wavuvi wanaoishi kaskazini magharibi. Lugha yao ni Mbukushu, ya familia ya lugha za Bantu.

• Veekuhane (Basubiya) – jamii ya wavuvi na wakulima wanaoishi kaskazini. Lugha yao ni Subiya, ya familia ya lugha za Bantu.

• Wasani – jamii za Wawindaji-wakusanyaji matunda, wakiwemo Khoikhoi. Lugha zao ni za familia ya lugha za Khoisan. Wana historia ya sanaa ya miambani na maisha ya kuhamahama.

• Batswapong na Batshweneng – jamii za Bantu zenye historia ya kilimo na mifugo, hasa mashariki mwa nchi.

Lugha rasmi ya Botswana ni Kiingereza, lakini Setswana ni lugha ya taifa na hutumika sana katika mawasiliano ya kila siku, elimu, na utawala. Lugha nyingine kama Kalanga, Herero, Shiyeyi, Mbukushu, Subiya, na Khoisan zinatambuliwa kama sehemu ya urithi wa kitaifa.

Makabila haya yana mchango mkubwa katika utamaduni wa Botswana, hasa kupitia muziki wa jadi, ngoma, mapishi ya kienyeji, fasihi ya masimulizi, na sanaa ya mikono.

Marejeo

Makala hii kuhusu mambo ya utamaduni bado ni mbegu. Je, unajua kitu kuhusu Makabila ya Botswana kama historia yake au mahusiano yake na mada nyingine? Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.