Mfumo radidia : Tofauti kati ya masahihisho
d r2.5.4) (Robot: Modifying yo:Tábìlì àsìkò àwọn ẹ́límẹ̀ntì to yo:Tábìlì ìdásìkò àwọn ẹ́límẹ̀ntì |
JYBot (majadiliano | michango) d r2.7.1) (Robot: Modifying fa:جدول تناوبی (استاندارد) to fa:جدول تناوبی |
||
Mstari 246: | Mstari 246: | ||
[[et:Keemiliste elementide perioodilisussüsteem]] |
[[et:Keemiliste elementide perioodilisussüsteem]] |
||
[[eu:Taula periodikoa]] |
[[eu:Taula periodikoa]] |
||
[[fa:جدول تناوبی |
[[fa:جدول تناوبی]] |
||
[[fi:Jaksollinen järjestelmä]] |
[[fi:Jaksollinen järjestelmä]] |
||
[[fiu-vro:Mendelejevi tapõl]] |
[[fiu-vro:Mendelejevi tapõl]] |
Pitio la 01:37, 15 Januari 2013
Mfumo radidia (pia: jedwali la elementi) ni mpangilio wa elementi za kikemia kufutana na namba atomia. Mpangilio huanza na namba ndogo. Namba atomia yatokana na idadi ya protoni katika kiini cha atomi.
Elementi hupangwa kwa radidi (periodi) na makundi.
Kuna radidi 7 zinazoonekana kama mstari wa kulala katika mpangilio huo. Kati ya radidi saba radidi na. 1 ina elementi mbili tu yaani hidrojeni na heli. Radidi na. 2 na radidi na. 3 zote zina elementi 8, kuna pia radidi kubwa zaidi.
Makundi yaonekana katika nguzo za kusimama. Kuna makundi 18. Elementi ndani ya kundi moja zina tabia zinazofanana kikemia. Kwa mfano kundi la 18 launganisha gesi zisizoathiri elementi zingine kama vile heli, xenoni na arigoni.
Mfumo radidia ilianzishwa na wanakemia wawili mnamo mwaka 1869 ingawa Mrusi Dimitri Mendeleev (1834-1907) na Mjerumani Julius Lothar Meyer (19 Agosti 1830 - 11 Aprili 1895) walifanya kazi kila mmoja pekee yake.
Mfumo radidia wa elementi
Kundi → | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Radidi ↓ | ||||||||||||||||||||
1 | 1 H |
2 He | ||||||||||||||||||
2 | 3 Li |
4 Be |
5 B |
6 C |
7 N |
8 O |
9 F |
10 Ne | ||||||||||||
3 | 11 Na |
12 Mg |
13 Al |
14 Si |
15 P |
16 S |
17 Cl |
18 Ar | ||||||||||||
4 | 19 K |
20 Ca |
21 Sc |
22 Ti |
23 V |
24 Cr |
25 Mn |
26 Fe |
27 Co |
28 Ni |
29 Cu |
30 Zn |
31 Ga |
32 Ge |
33 As |
34 Se |
35 Br |
36 Kr | ||
5 | 37 Rb |
38 Sr |
39 Y |
40 Zr |
41 Nb |
42 Mo |
43 Tc |
44 Ru |
45 Rh |
46 Pd |
47 Ag |
48 Cd |
49 In |
50 Sn |
51 Sb |
52 Te |
53 I |
54 Xe | ||
6 | 55 Cs |
56 Ba |
* |
72 Hf |
73 Ta |
74 W |
75 Re |
76 Os |
77 Ir |
78 Pt |
79 Au |
80 Hg |
81 Tl |
82 Pb |
83 Bi |
84 Po |
85 At |
86 Rn | ||
7 | 87 Fr |
88 Ra |
** |
104 Rf |
105 Db |
106 Sg |
107 Bh |
108 Hs |
109 Mt |
110 Ds |
111 Rg |
112 Uub |
113 Uut |
114 Uuq |
115 Uup |
116 Uuh |
117 Uus |
118 Uuo | ||
* Lanthanidi | 57 La |
58 Ce |
59 Pr |
60 Nd |
61 Pm |
62 Sm |
63 Eu |
64 Gd |
65 Tb |
66 Di |
67 Ho |
68 Er |
69 Tm |
70 Yb |
71 Lu | |||||
** Aktinidi | 89 Ak |
90 Th |
91 Pa |
92 U |
93 Np |
94 Pu |
95 Am |
96 Cm |
97 Bk |
98 Cf |
99 Es |
100 Fm |
101 Md |
102 No |
103 Lr |
- Elementi ndani ya mistari kamili zina isotopi thabiti
- Elementi ndani ya mistari iliyovunjika zapatikana kama isotopi nururishi tu
- Elementi ndani ya mistari ya nukta hazipatikani kiasili kwa sababu kiwango cha unururifu ni kubwa kiasi hazidumu hivyo zatengenezwa kwa mitambo (Elementi sintetiki)
- Elementi bila mistari hazikupatikana bado zimekadiriwa tu.
Mfululizo safu wa kikemia katika mfumo radidia
Tovuti za Nje
- Mfumo radidia au "Jedwali la Elementi" kwa Kiswahili kutoka Kamusi Hai: Jedwali la elementi kubwa na ndogo
- WebElements Periodic table
- Mfumo radidia