Tofauti kati ya marekesbisho "Haki za binadamu"

'''Haki za binadamu''' ni wazo la kuwa kila mtu anastahili [[haki]] fulanikadhaa zisizotegemeasi walakwa kutegemea [[cheo]], wala [[taifa]], wala [[tabaka]], wala [[jinsia]], wala [[dini]] kwa sababu tu yeye amezaliwa kama mwanadamu[[binadamu]].

Haki hizi zimeorodheshwa hasa katika [[Tangazo kilimwengu la haki za binadamu]] lililotolewa na [[Umoja wa Mataifa]] mwaka [[1948]]. Tamko la UM lilikuwa kamilisho la majadiliano kuhusu haki hizi yaliyoendelea kwa [[karne]] kadhaa.

Hoja la kimsingi ni kwamba, "Watu wote wamezaliwa huru,; [[hadhi]] na haki zao ni sawa. Wote wamejaliwa [[akili]] na [[dhamiri]], hivyo yapasayawapasa watendeane kindugu". (Kifungu 1 cha tangazo la 1948).

Mizizi ya haki hizihizo inapatikana katika [[falsafa]] na dini mbalimbali ya tangu kale, lakini ilikuwa wakati wa [[zama za mwangaza]] tangu [[karne ya 18]] ya kwamba haki hizi zilijadiliwa kwa undani pamoja na swali: ni matokeo gani kuwepo kwa haki hizi yanaleta kwa utaratibu wa [[siasa]], [[serikali]] na [[jamii]].

Haki za binadamu za kimsingi ni pamoja na:

* Haki ya kuchaguaKuchagua [[kazi]] - kutokuwa [[mtumwa]]

* Kuwa na [[mali]]

* UsalamaKuwa salama, kutotishwa

* KingaKuwa na kinga dhidi ya hatua za kisheria, pamoja na nafasi ya kupinga kwa njia halali

* Kupewa nafasi ya kujitetekujitetea mbele ya [[mahakama]] ya kisheria

* Kutazamiwa kuwa bila ya hatia hadikabla mahakama imetoahaijatoa hukumu

* Kuwa na [[uraia]] wa [[nchi]] fulani

* Haki ya kupigaKupiga [[kura]] katika [[uchaguzi]] huru

* Kupewa kimbilio kama nchi asilia inazuia uhuru zawa kimsingimsingi

* Nafasi ya kupingaKupinga pamoja na wengine maazimio ya serikali kwa njia ya [[amani]]

* Haki ya kufungaKufunga [[ndoa]] na mtu mzima yeyote

* [http://www.unhchr.ch/udhr/ Link to the Universal Declaration of Human Rights – inkatika ''many''[[lugha]] languagesnyingi]