Nenda kwa yaliyomo

Jeannette Rankin

Kutoka Wikipedia, kamusi elezo huru

Makala hii ina dalili ya kutungwa kwa kutegemea programu ya kompyuta kama vile "Google translation" au "wikimedia special:content translation" bila masahihisho ya kutosha. Watumiaji wanaombwa kuchunguza tena lugha, viungo na muundo wake. Wakiridhika na hali yake wanaweza kuondoa kigezo hiki kinachoonekana kwenye dirisha la kuhariri juu ya matini ya makala kwa kutumia alama za {{tafsiri kompyuta}} .

Jeannette Pickering Rankin (11 Juni 1880 – 18 Mei 1973) alikuwa mwanasiasa wa Marekani na mtetezi wa haki za wanawake ambaye alikua mwanamke wa kwanza kushikilia wadhifa wa shirikisho nchini Marekani. Alichaguliwa katika Baraza la Wawakilishi la Marekani kama Republican kutoka Montana mnamo 1916 kwa muhula mmoja, kisha akachaguliwa tena mnamo 1940. Rankin bado ndiye mwanamke pekee aliyechaguliwa kwa Kongresi kutoka Montana.[1][2]

Kila moja ya mihula ya Rankin ya Congress ililingana na kuanzishwa kwa uingiliaji wa kijeshi wa Marekani katika vita vyote viwili vya dunia. Akiwa mpenda amani wa maisha yote, alikuwa mmoja wa wajumbe 50 wa Baraza ambao walipinga tamko la vita dhidi ya Ujerumani mnamo 1917. Mnamo 1941, alikuwa mjumbe pekee wa Kongresi aliyepiga kura dhidi ya tamko la vita dhidi ya Japani kufuatia shambulio la Pearl Harbor.[3]

Akiwa mwanaharakati wa haki za wanawake kupiga kura wakati wa Enzi ya Maendeleo, Rankin alipanga na kushawishi kwa ajili ya sheria ya kuwapa wanawake haki za kupiga kura katika majimbo kadhaa, ikiwa ni pamoja na Montana, New York, na North Dakota. Akiwa katika Kongresi, alianzisha sheria ambayo hatimaye ikawa Marekebisho ya 19 ya Katiba, ikiwapa wanawake haki za kupiga kura bila vizuizi kote nchini. Alipigania sababu nyingi tofauti za haki za wanawake na haki za kiraia katika kazi yake iliyochukua zaidi ya miongo sita. Mnamo 1920, alisaidia kuanzisha Chama cha Haki za Kiraia cha Marekani na alihudumu kama makamu wa rais.[4]

Rankin alizaliwa tarehe 11 Juni 1880, karibu na Missoula katika Wilaya ya Montana, miaka tisa kabla ya wilaya hiyo kuwa jimbo, kwa mwalimu wa shule Olive (née Pickering) na mhamiaji wa Scotland-Kanada John Rankin, mmiliki tajiri wa kiwanda cha kusaga. Alikuwa mkubwa zaidi kati ya watoto sita, wakiwemo dada watano (mmoja wao alikufa akiwa mtoto) na kaka, Wellington, ambaye alikua wakili mkuu wa Montana na baadaye, jaji katika Mahakama ya Juu ya Montana. Mojawapo ya dada zake, Edna Rankin McKinnon, alikua mwanamke wa kwanza aliyezaliwa Montana kupita mtihani wa bar katika Montana na alikuwa mwanaharakati wa kijamii wa mapema kwa ajili ya upatikanaji wa uzazi wa mpango.[5]

Akiwa kijana katika shamba la familia yake, Rankin alikuwa na majukumu mengi, ikiwa ni pamoja na kusafisha, kushona, kazi za shambani, kazi za nje, na kusaidia kuwatunza wadogo zake. Alisaidia kutunza mashine za shamba na mara moja alijenga barabara ya mbao peke yake kwa jengo ambalo baba yake alimiliki ili liweze kukodishwa. Rankin baadaye alirekodi uchunguzi wake wa utotoni kwamba ingawa wanawake wa miaka ya 1890 katika mpaka wa magharibi walifanya kazi bega kwa bega kama wenza sawa na wanaume, hawakuwa na sauti ya kisiasa sawa wala haki ya kisheria ya kupiga kura.[6]

Rankin alihitimu kutoka shule ya upili mnamo 1898. Alisoma katika Chuo Kikuu cha Montana na, mnamo 1902, alipokea digrii ya Shahada ya Sayansi katika biolojia. Kabla ya kazi yake ya kisiasa na utetezi, alichunguza kazi mbalimbali, ikiwa ni pamoja na kumudu fundi nguo, kubuni samani, na kufundisha. Baada ya baba yake kufariki mnamo 1904, Rankin alichukua jukumu la kuwatunza wadogo zake. Akiwa na umri wa miaka 27, Rankin alihamia San Francisco kuchukua kazi katika huduma za kijamii, fani mpya na inayoendelea. Akiwa na hakika kwamba alikuwa amepata wito wake, alijiunga na Shule ya New York ya Philanthropy huko New York City kutoka 1908 hadi 1909. Baada ya kipindi kifupi kama mfanyakazi wa kijamii huko Spokane, Washington, Rankin alihamia Seattle kuhudhuria Chuo Kikuu cha Washington, na akahusika katika harakati za haki za wanawake kupiga kura. Mnamo Novemba 1910, wapiga kura wa Washington waliidhinisha marekebisho ya katiba ya jimbo lao ya kuwapa wanawake haki za kupiga kura kwa kudumu, jimbo la tano katika Muungano kufanya hivyo.[7] Aliporudi New York, Rankin alikua mmoja wa waandaaji wa Chama cha Haki za Wanawake cha New York, ambacho kiliungana na mashirika mengine ya haki za kupiga kura kukuza muswada sawa wa haki za kupiga kura katika bunge la jimbo hilo. Katika kipindi hiki, Rankin pia alisafiri hadi Washington kushawishi Kongresi kwa niaba ya Chama cha Kitaifa cha Marekani cha Haki za Wanawake Kupiga Kura (NAWSA).[8]

Marejeo

[hariri | hariri chanzo]
  1. ↑ Greenspan, Jesse (Novemba 2, 2016). "7 Things You May Not Know About Jeannette Rankin – History Lists". HISTORY.com. Iliwekwa mnamo Novemba 19, 2016.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. ↑ Lutey, Tom. "Montana's women candidates are out to set another record". The Billings Gazette (kwa Kiingereza). Iliwekwa mnamo Aprili 12, 2018.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. ↑ "Jeannette Rankin". Biography (kwa American English). Iliwekwa mnamo Aprili 12, 2018.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  4. ↑ Mansch, Scott (Novemba 7, 2016). "Under the Big Sky: Recalling Rankin's legacy". Great Falls Tribune. Iliwekwa mnamo Novemba 19, 2016.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. ↑ Wilson, Joan Hof (Winter 1980). "American Foreign Policy: Of Her Pacifism" (PDF). Montana: The Magazine of Western History. 30: 28–41.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  6. ↑ Fiege, Gale (Oktoba 4, 2010). "How Washington women won the right to vote". The Herald of Everett, Washington. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo Aprili 4, 2016. Iliwekwa mnamo Julai 27, 2015.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  7. ↑ "Montana Suffragist Latest Lobby Worker". Evening Star. Januari 7, 2015. uk. 22. ISSN 2331-9968. Iliwekwa mnamo Machi 5, 2019.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  8. ↑ "Jeannette Rankin". www.nps.gov (kwa Kiingereza). Iliwekwa mnamo Machi 4, 2019.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
Makala hii kuhusu mwanasiasa fulani bado ni mbegu.
Je, unajua kitu kuhusu Jeannette Rankin kama wasifu wake, habari za maisha au kazi yake?
Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa?
Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.
Rudishwa kutoka "https://sw.wikipedia.org/w/index.php?title=Jeannette_Rankin&oldid=1413195"