Jalila Haider

Makala hii ina dalili ya kutungwa kwa kutegemea programu ya kompyuta kama vile "Google translation" au "wikimedia special:content translation" bila masahihisho ya kutosha. Watumiaji wanaombwa kuchunguza tena lugha, viungo na muundo wake. Wakiridhika na hali yake wanaweza kuondoa kigezo hiki kinachoonekana kwenye dirisha la kuhariri juu ya matini ya makala kwa kutumia alama za {{tafsiri kompyuta}} .

Jalila Haider (Urdu/Persian: جلیله حیدر) ni wakili wa haki za binadamu na mwanaharakati wa kisiasa kutoka Quetta, Balochistan, Pakistan.

Anajulikana kama mwanamke wa kwanza kutoka jamii ya wachache wa Hazara wa Quetta kuwa wakili, na ni mtetezi wa haki za jamii yake inayokumbwa na mateso.

Jalila ni mwanachama wa Awami Workers Party (AWP), kiongozi wa tawi la Balochistan la Women Democratic Front (WDF), na pia mwanaharakati wa Pashtun Tahafuz Movement (PTM).

Alianzisha shirika lisilo la faida liitwalo "We the Humans Pakistan", ambalo linalenga kuwawezesha jamii za Baluchistan kwa kuimarisha fursa kwa wanawake na watoto walio katika mazingira magumu.

Mnamo mwaka 2019, aliorodheshwa kwenye BBC 100 Women, na mnamo Machi 2020, alichaguliwa kama International Woman of Courage na Wizara ya Mambo ya Nje ya Marekani.

Mnamo mwaka 2022, alishinda Tuzo ya Amani ya Pakistan (Pakistan Peace Award) kwa mara ya kwanza kwa mchango wake wa kuleta uvumilivu na amani endelevu nchini Pakistan.

Maisha ya Awali na Elimu

Jalila Haider alizaliwa Desemba 10, 1988, huko Quetta, Balochistan, Pakistan. Ana shahada ya uzamili katika Mahusiano ya Kimataifa kutoka Chuo Kikuu cha Baluchistan.

Mwaka 2020, alipata ufadhili wa masomo katika Chuo Kikuu cha Sussex, chuo cha utafiti wa umma kilichopo Falmer, Sussex, Uingereza.

Kazi

Haider ni mtetezi wa haki za jamii zilizo hatarini na amekuwa akipaza sauti dhidi ya ukiukwaji wa haki za binadamu unaowakumba. Ameshiriki kampeni dhidi ya kutoweka kwa nguvu na mauaji ya wanasiasa wa Baloch, pamoja na kuongoza maandamano na migomo ya kudai haki kwa jamii ya Hazara inayokumbwa na mashambulizi ya kikabila.

Pia amekuwa akitetea haki za Wapashtun, akisema wanapitia mateso sawa na jamii zingine zinazodai haki yao ya kuishi, kama inavyohakikishwa na Katiba ya Pakistan. Mwezi Machi 2018, alihutubia mkutano wa Pashtun Tahaffuz Movement (PTM) huko Quetta, hatua ambayo ilimletea ukosoaji na vitisho.

Baada ya mashambulizi manne dhidi ya jamii ya Hazara mnamo Aprili 2018, Haider aliongoza mgomo wa kula nje ya klabu ya waandishi wa habari ya Quetta, mgomo uliodumu kwa takriban siku tano. Aliwaongoza waandamanaji kudai Mkuu wa Jeshi la Pakistan, Qamar Javed Bajwa, afanye ziara kwa jamii hiyo na kuhakikisha usalama wao. Mgomo huo uliisha baada ya Bajwa kukutana na wazee wa jamii na wanawake wa Hazara, na kuahidi usalama wao.

Baada ya mgomo huo, mnamo Mei 2, 2018, Jaji Mkuu wa Pakistan, Mian Saqib Nisar, alichukua hatua za dharura za kisheria kuhusu mauaji ya Hazara. Katika kesi iliyofuata Mei 11, aliita mauaji hayo kuwa "ukandamizaji wa kikabila" na kuagiza vyombo vya usalama kutoa ripoti kuhusu wahusika wa mashambulizi hayo.

Zaidi ya siasa na harakati za haki za binadamu, Haider ni wakili mwenye uzoefu katika Baraza la Wanasheria la Balochistan. Anatetea haki za wanawake na hutoa huduma za kisheria bure kwa watu wasio na uwezo wa kugharamia mawakili, hasa katika kesi za haki za wanawake, mauaji ya kiholela, unyanyasaji wa majumbani, ndoa zenye migogoro, unyanyasaji wa kingono, na haki za umiliki wa mali.

Mnamo mwaka 2018, Haider alikutana na Ihsan Ghani, Mratibu wa Taifa wa Mamlaka ya Kitaifa ya Kupambana na Ugaidi (NACTA), ili kuwasilisha malalamiko ya wanawake wa Hazara wanaokabiliwa na changamoto za kijamii na kiuchumi baada ya waume zao waliokuwa wakitegemea kuuawa.

Haider pia amechangia harakati za kufanikisha usawa wa kijinsia huko Balochistan kwa kupinga mfumo dume na kuongoza harakati kubwa kama Aurat March inayotetea haki za wanawake.

Marejeo

Makala hii kuhusu mtu huyo bado ni mbegu. Je, unajua kitu kuhusu Jalila Haider kama wasifu wake, habari za maisha au kazi yake? Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.