Ibn al-Haytham

Ibn al-Haytham (Alhazen)

Ibn al-Haytham (965–1040), anayejulikana pia kama Alhazen, alikuwa mwanafalsafa, mtaalamu wa hisabati, mhandisi, na mwanafizikia wa Kiislamu aliyechangia pakubwa katika maendeleo ya sayansi ya macho, mbinu ya kisayansi, na hisabati.

Maisha ya Awali

Ibn al-Haytham alizaliwa Basra, Iraq, wakati wa Ukhalifa wa Abbasid. Alipata elimu ya dini, falsafa, na hisabati akiwa kijana, kisha akahamia Cairo ambako aliishi maisha ya utafiti na kuandika vitabu zaidi ya mia moja kuhusu sayansi na falsafa.

Michango ya Kisayansi

Kazi maarufu zaidi ya Ibn al-Haytham ni Kitab al-Manazir (Kitabu cha Macho), ambacho kilibadilisha uelewa wa mwanga na kuona. Alipinga nadharia za Kigiriki za kuona kwa kudai kuwa mwanga huingia machoni kutoka kwa vitu, badala ya kutoka machoni kwenda nje.

Aidha, Ibn al-Haytham anachukuliwa kuwa baba wa mbinu ya kisayansi ya majaribio. Alisisitiza umuhimu wa uchunguzi, uthibitisho, na majaribio kabla ya kufikia hitimisho la kisayansi.

Hisabati na Uhandisi

Mbali na macho, Ibn al-Haytham alifanya utafiti katika jiometri, astronomia, na mechanics. Alitoa maelezo ya mapema ya mvutano wa mafluido na alitoa mchango muhimu kwa kanuni za mwendo na nguvu.

Urithi na Athari

Fikra zake ziliathiri sana wanasayansi wa Ulaya wa Zama za Kati, wakiwemo Roger Bacon na Johannes Kepler, na kusaidia kuanzisha mapinduzi ya kisayansi. Mchango wake unaendelea kukumbukwa kama daraja kati ya sayansi ya Kiislamu na Ulaya ya karne za kati.