Familia ya Bernoulli
Familia ya Bernoulli ni familia maarufu ya Kiholanzi na Uswisi inayojulikana kwa mchango wake mkubwa katika sayansi, hisabati, na uhandisi. Familia hii ilianzishwa na kilichoanza na mmiliki wa biashara na baadaye kuibuka katika nyanja za hisabati na fizikia, ikijenga urithi wa kizazi kimoja hadi kingine cha wanasayansi wakuu duniani.
Historia
[hariri | hariri chanzo]Familia ya Bernoulli ilianza katika mji wa Basel, Uswisi, karne ya 17. Wanafamilia wengi walijulikana kwa ujuzi wao wa hisabati na fizikia, wakichangia katika tasnia ya hesabu, thermodinamiki, na mekaniki ya majimaji. Wengine walijulikana pia katika uhandisi na utafiti wa kibiashara.[1]
Jakob Bernoulli (1654–1705)
[hariri | hariri chanzo]Jakob Bernoulli alikuwa miongoni mwa wanasayansi wa kwanza wa familia hii, maarufu kwa mchango wake katika hesabu ya uwezekano na Kanuni za Bernoulli. Alianzisha misingi ya matokeo ya uwezekano ambayo bado inatumiwa leo.[2]
Johann Bernoulli (1667–1748)
[hariri | hariri chanzo]Ndugu wa Jakob, Johann alijulikana kwa mchango wake katika calculus na utafiti wa mekaniki ya majimaji. Alifundisha na kuhamasisha kizazi kipya cha wanasayansi, ikiwa ni pamoja na mwanawe Daniel na wenzake.[3]
Daniel Bernoulli (1700–1782)
[hariri | hariri chanzo]Daniel Bernoulli ni maarufu kwa Kanuni ya Bernoulli katika fluid dynamics, iliyowezesha maendeleo ya uhandisi wa majimaji na ndege. Kitabu chake Hydrodynamica kilianzisha msingi wa mekaniki ya majimaji na nguvu ya kinetic.[4]
Niklaus Bernoulli (1687–1759)
[hariri | hariri chanzo]Niklaus alijulikana kwa mchango wake katika hesabu ya uwezekano na nadharia ya mfuatano, akisaidia kuendeleza kazi ya Jakob katika tasnia ya hisabati.[5]
Urithi
[hariri | hariri chanzo]Familia ya Bernoulli imeunda vizazi vinavyofuata wanasayansi na wahandisi, ambapo baadhi walihamia Uholanzi, Ujerumani, na Marekani, wakichangia katika nyanja za uchambuzi wa hesabu, fizikia ya majimaji, na mitambo. Urithi wao unahesabiwa kuwa moja ya mifano ya familia yenye mchango mkubwa katika historia ya sayansi.[6]
Marejeo
[hariri | hariri chanzo]- ↑ Falk, H. The Bernoulli Legacy in Science and Engineering. Basel: Springer, 2001
- ↑ Bellhouse, D. Jakob Bernoulli and the Emergence of Probability. Cambridge: Cambridge University Press, 2007
- ↑ Mahoney, M. Johann Bernoulli: Mathematics and Teaching. New York: Springer, 1990
- ↑ Cajori, F. Daniel Bernoulli and Hydrodynamics. Berkeley: University of California Press, 1924
- ↑ Hacking, I. The Taming of Chance. Cambridge: Cambridge University Press, 1990
- ↑ Struik, D. A Concise History of Mathematics. New York: Dover Publications, 1987